Śnieguliczka biała[edytuj]
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
śnieguliczka biała | ||
Nazwa systematyczna | |||
Symphoricarpos albus (L.) S. F. Blake Rhodora 16:118. 1914 | |||
Synonimy | |||
|
Śnieguliczka biała, ś. białojagodowa (Symphoricarpos albus Duhamel) – gatunek krzewu z rodziny przewiertniowatych. Pochodzi z zachodniej części Ameryki Północnej[4], gdzie występuje od Kalifornii po Alaskę[3]. W Europie notowana od 1789. Spotyka się ją jako roślinę uprawną lub zdziczałą. W Polsce notowana od 1824; jest powszechnie uprawiana, łatwo dziczeje i jest inwazyjna[5]. Ma niewielkie wymagania siedliskowe, jest odporna na mróz, zacienienie, suszę i zanieczyszczenie powietrza, stąd lokalnie dziczeje, utrzymując się dłużej[4]. Roślina trująca. Cenny krzew miododajny[4]. Ergazjofigofit, lokalnie epekofit[4].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Krzew o wysokości 1–3 m. Gałęzie prosto wzniesione, cienkie, czworokanciaste, szarawe, puste w środku[4].
- Liście
- Naprzeciwległe, krótkoogonkowe, jajowate, dwubarwne (spód blaszki liściowej jaśniejszy), niebieskawozielone, ok. 4 cm długości, całobrzegie[4].
- Kwiaty
- Kwiaty 4–5 krotne, różowo-białe, siedzące lub krótkoszypułkowe[4], zebrane po kilka do kilkunastu[4] w szczytowe nibykłosy. Kielich drobny, 5-ząbkowy, 5-łatkowa, beczułkowata i owłosiona wewnątrz korona, 1 słupek i 5 pręcików. Kwiaty rozwijają się przez całe lato, dzięki czemu pszczoły mogą zbierać nektar przez długi czas.
- Owoce
- Jagodokształtny biały, gąbczasty pestkowiec, średnicy 10–15 mm, z nielicznymi nasionami (pestkami) wewnątrz[4]. Odmiana 'White Hedge' charakteryzuje się dużymi, białymi owocami.
- Pęd
- Młode pędy są owłosione.
Roślina trująca
[edytuj | edytuj kod]Owoce zawierają saponiny i alkaloidy powodujące zatrucia po spożyciu ich w dużej ilości. Objawami są początkowo wymioty, przeczyszczenie, podrażnienie przewodu pokarmowego, a po wchłonięciu – porażenie ośrodkowego układu nerwowego (majaczenia i śpiączka). Zatrucia leczy się płukaniem żołądka i objawowo[6].
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]- Roślina ozdobna. Często sadzona w parkach, na skwerach i w ogródkach przydomowych. Szczególnie polecana jest na żywopłoty, bowiem dość dobrze znosi cięcie i po przycięciu się zagęszcza. Jest wytrzymała na mróz oraz suszę i mało wymagająca w stosunku do gleby – rośnie dobrze nawet na glebach bardzo jałowych, suchych i kamienistych. Jest odporna na zanieczyszczenia powietrza. Łatwo rozmnaża się z odrostów korzeniowych. Jej ozdobą są białe, średniej wielkości owoce, które bardzo długo utrzymują się na roślinie i zdobią krzew jesienią i zimą. Ponieważ dosyć dobrze znosi zacienienie, może być sadzona pod drzewami.
- Roślina miododajna.
Siedlisko i występowanie w Polsce
[edytuj | edytuj kod]Rośnie w pobliżu miejsc uprawy i tam, gdzie uprawę dawno zarzucono[4]. Rośnie na nieużytkach, w opuszczonych parkach i ogrodach, zaroślach przydrożnych i na skrajach lasu[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-27] (ang.).
- ↑ Skocz do: a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-07-20].
- ↑ Skocz do: a b c d e f g h i j k Barbara Sudnik-Wójcikowska: Rośliny synantropijne. Warszawa: Multico, 2011. ISBN 83-7073-514-2.
- ↑ Leokadia Witkowska-Żuk: Rośliny leśne. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2013. ISBN 978-83-7073-359-9.
- ↑ Maria Henneberg, Elżbieta Skrzydlewska (red.): Zatrucia roślinami wyższymi i grzybami. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1984, s. 195-196. ISBN 83-200-0419-5.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
- Maciej Mynett, Magdalena Tomżyńska: Krzewy i drzewa ozdobne. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 1999. ISBN 83-7073-188-0.
- BioLib: 40456
- EoL: 488109
- EUNIS: 165329
- Flora of North America: 242417339
- FloraWeb: 24212
- GBIF: 2888634
- identyfikator iNaturalist: 48523, 48525, 48524
- IPNI: 247027-2
- ITIS: 35332
- NCBI: 13702
- Plant Finder: 278944
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2486129
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:149485-1
- Tela Botanica: 75401
- identyfikator Tropicos: 6000055
- USDA PLANTS: SYAL
- CoL: 99TB4