Bartłomiej Sienkiewicz
Bartłomiej Sienkiewicz (2024) | |
Data i miejsce urodzenia |
29 lipca 1961 |
---|---|
Minister kultury i dziedzictwa narodowego | |
Okres |
od 13 grudnia 2023 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Minister spraw wewnętrznych | |
Okres |
od 25 lutego 2013 |
Przynależność polityczna |
bezpartyjny |
Poprzednik | |
Następca | |
Odznaczenia | |
Bartłomiej Henryk Sienkiewicz (ur. 29 lipca 1961 w Kielcach) – polski historyk, publicysta i polityk. W latach 1990–2002 funkcjonariusz Urzędu Ochrony Państwa, oficer tej służby w stopniu podpułkownika, współtwórca Ośrodka Studiów Wschodnich (1990). W latach 2013–2014 minister spraw wewnętrznych i koordynator służb specjalnych, poseł na Sejm IX i X kadencji, w latach 2023–2024 minister kultury i dziedzictwa narodowego, poseł do Parlamentu Europejskiego X kadencji.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Działalność w okresie PRL
[edytuj | edytuj kod]Jest synem Juliusza (1932–2021)[1] i Aliny z domu Korzeniowskiej (1936–2016)[2] oraz prawnukiem Henryka Sienkiewicza[3].
W latach 80. współpracował z opozycją demokratyczną. Od 1981 związany z Niezależną Oficyną Studentów w Krakowie, zajmował się drukiem i dystrybucją wydawnictw drugiego obiegu[4]. Działał w Niezależnym Zrzeszeniu Studentów, gdzie m.in. był członkiem redakcji „Biuletynu Niezależnego Zrzeszenia Studentów”[5]. W styczniu 1982 został zatrzymany i przez 3 dni osadzony jako podejrzany o „utrudnianie postępowania karnego” (sprawa została umorzona). W latach 1987–1988 był trzykrotnie karany grzywną przez kolegia do spraw wykroczeń za udział w zajściach ulicznych, „zakłócenia porządku publicznego” i kolportaż ulotek[6]. W 1988 znalazł się w komitecie organizacyjnym Międzynarodowej Konferencji Praw Człowieka w Krakowie[7]. W 1988 był jednym z sygnatariuszy deklaracji Tezy programowe środowiska «Czas przyszły», przygotowanej przez grupę działaczy Ruchu Wolność i Pokój skupioną wokół Jacka Czaputowicza i pisma „Czas Przyszły”[8].
W 1987 ukończył studia na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego[9].
Działalność zawodowa w III RP
[edytuj | edytuj kod]Był funkcjonariuszem Urzędu Ochrony Państwa od powołania tej instytucji w 1990 do jej rozwiązania w 2002. Pełnił funkcję głównego doradcy zarządu wywiadu UOP[10], był też w składzie kierownictwa komórek analitycznych urzędu. Służbę zakończył w stopniu podpułkownika[11]. Był współpracownikiem ministrów spraw wewnętrznych Krzysztofa Kozłowskiego i Andrzeja Milczanowskiego[12].
Współzałożyciel Ośrodka Studiów Wschodnich, był jego wicedyrektorem zajmującym się problematyką wschodnią (1991–1993, 1995–2001), został też przewodniczącym rady tej instytucji[13]. Po odejściu ze struktur administracji państwowej prowadził własną działalność gospodarczą w branży analitycznej[12]. Został stałym współpracownikiem „Tygodnika Powszechnego”, a także publicystą prasy codziennej[12]. W 2012 był nominowany do nagrody Grand Press w kategorii „publicystyka” za swój tekst Ambaras z polskością[14].
Wykładał w Akademii Obrony Narodowej w Warszawie[15]. Był również członkiem rady Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych[16] oraz członkiem rady Centralnego Ośrodka Szkolenia Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego[15].
Działalność polityczna w III RP
[edytuj | edytuj kod]25 lutego 2013 objął stanowisko ministra spraw wewnętrznych w rządzie Donalda Tuska[17]. Objął także funkcję koordynatora służb specjalnych – 28 lutego 2013 prezes Rady Ministrów przekazał mu nadzór i zadanie koordynowania działań Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, CBA oraz wywiadu i kontrwywiadu wojskowego[18].
W czerwcu 2014 tygodnik „Wprost” ujawnił nielegalnie nagraną rozmowę z lipca 2013 pomiędzy Bartłomiejem Sienkiewiczem a Markiem Belką i Sławomirem Cytryckim, której przedmiotem były m.in. zmiany w ustawie o NBP i ewentualna zmiana ministra finansów[19]. 22 września 2014 zakończył urzędowanie na stanowisku ministra. Od lutego do czerwca 2015 był dyrektorem Instytutu Obywatelskiego, think tanku Platformy Obywatelskiej.
W wyborach w 2019 uzyskał mandat posła na Sejm IX kadencji, kandydując jako lider listy Koalicji Obywatelskiej w okręgu kieleckim i otrzymując 35 009 głosów[20]. Po wyborach przystąpił do PO, a w styczniu 2020 zgłosił swoją kandydaturę na przewodniczącego partii[21]. W wyniku głosowania w tym samym miesiącu zajął ostatnie miejsce wśród czterech kandydatów[22].
W 2023 kandydował do Sejmu z ramienia KO z pierwszego miejsca w okręgu krakowskim. Uzyskał poselską reelekcję, zdobywając 95 873 głosy[23]. 12 grudnia 2023 Sejm X kadencji wybrał go na urząd ministra kultury i dziedzictwa narodowego w trzecim rządzie Donalda Tuska[24][25]. Następnego dnia został przez prezydenta RP Andrzeja Dudę powołany na to stanowisko[26].
19 grudnia 2023 jako przedstawiciel Skarbu Państwa odwołał dotychczasowych członków rad nadzorczych oraz zarządów Telewizji Polskiej, Polskiego Radia i Polskiej Agencji Prasowej[27], a także powołał nowe rady nadzorcze, które wyłoniły nowe zarządy tych instytucji[27][28]. Działania te zostały ocenione jako niezgodne z prawem, m.in. przez środowiska związane z Prawem i Sprawiedliwością[29][30][31]. Wątpliwości co do podstaw prawnych tych działań (przy jednoczesnym skrytykowaniu dotychczasowego funkcjonowania wskazanych instytucji) zgłosiła również Helsińska Fundacja Praw Człowieka[32]. Jeszcze w tym samym miesiącu, po zawetowaniu przez prezydenta ustawy okołobudżetowej przewidującej możliwość dofinansowania mediów publicznych, Bartłomiej Sienkiewicz podjął decyzję o postawieniu w stan likwidacji TVP, Polskiego Radia oraz PAP[33], wyznaczając również likwidatorów[28]. W styczniu 2024 sąd rejestrowy odmówił wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego członków organów powołanych 19 grudnia 2023, wskazując na formalną właściwość w tej mierze Rady Mediów Narodowych[28].
Przed wyborami do Parlamentu Europejskiego w 2024 otrzymał pierwsze miejsce na liście KO w okręgu małopolsko-świętokrzyskim[34], w związku z czym złożył rezygnację z pełnienia funkcji rządowej[35]. Ze stanowiska ministra został odwołany 13 maja 2024[36]. W wyniku głosowania z czerwca 2024 uzyskał mandat europosła X kadencji (otrzymał 254 324 głosy)[34]. Zasiadł w Komisji Spraw Konstytucyjnych[37].
Wyniki w wyborach ogólnopolskich
[edytuj | edytuj kod]Wybory | Komitet wyborczy | Organ | Okręg | Wynik | |
---|---|---|---|---|---|
2019 | Koalicja Obywatelska | Sejm IX kadencji | nr 33 | 35 009 (6,14%)[20] | |
2023 | Sejm X kadencji | nr 13 | 95 873 (12,66%)[23] | ||
2024 | Parlament Europejski X kadencji | nr 10 | 254 324 (17,08%)[34] |
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Jest żonaty, ma trzech synów i córkę[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zmarł Juliusz Sienkiewicz. To wnuk noblisty i ojciec posła PO [online], wprost.pl, 10 listopada 2021 [dostęp 2023-12-30] .
- ↑ Marek Jerzy Minakowski, Bartłomiej Sienkiewicz [online], sejm-wielki.pl [dostęp 2023-12-30] .
- ↑ a b Bartłomiej Sienkiewicz: prawnuk noblisty, ekspert od Rosji. Nowy szef MSW, tvn24.pl, 20 lutego 2013 [zarchiwizowane 2016-03-04] .
- ↑ Bartłomiej Sienkiewicz, slownik-niezaleznidlakultury.pl [zarchiwizowane 2013-05-04] .
- ↑ Paweł Goleń , „Biuletyn Niezależnego Zrzeszenia Studentów”, encysol.pl [zarchiwizowane 2020-10-24] .
- ↑ Dane osoby z wykazu osób publicznych, ipn.gov.pl [zarchiwizowane 2013-09-01] .
- ↑ Ewa Zając , Zofia Romaszewska, Międzynarodowa Konferencja Praw Człowieka, encysol.pl [dostęp 2012-09-21] [zarchiwizowane 2010-12-09] .
- ↑ Grzegorz Waligóra , Ruch Wolność i Pokój, encysol.pl [zarchiwizowane 2020-09-22] .
- ↑ Posłowie IX kadencji: Bartłomiej Sienkiewicz [online], sejm.gov.pl [dostęp 2023-12-27] .
- ↑ Bartłomiej Sienkiewicz – były główny doradca zarządu wywiadu UOP [online], rmf24.pl, 19 lutego 2002 [dostęp 2023-12-27] .
- ↑ Radosław Sikorski Podcast: Rozmowa z ministrem Bartłomiejem Sienkiewiczem [online], podkasty.info, 9 kwietnia 2021 [dostęp 2021-04-18] .
- ↑ a b c Noty biograficzne panelistów, batory.org.pl, 8 października 2009 [zarchiwizowane 2018-12-10] .
- ↑ Rada Ośrodka Studiów Wschodnich im. Marka Karpia, osw.waw.pl [zarchiwizowane 2012-05-15] .
- ↑ W kategorii Publicystyka zwyciężyli autorzy „Państwa w państwie” [online], press.pl, 10 grudnia 2012 [dostęp 2020-06-28] .
- ↑ a b Bartłomiej Sienkiewicz, msw.gov.pl [zarchiwizowane 2014-08-05] .
- ↑ Rada Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, pism.pl [zarchiwizowane 2012-09-09] .
- ↑ Prezydent dokonał zmian w składzie Rady Ministrów, prezydent.pl, 25 lutego 2013 [zarchiwizowane 2013-05-04] .
- ↑ Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 lutego 2013 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Bartłomieja Sienkiewicza – Ministra Spraw Wewnętrznych – w zakresie koordynacji służb specjalnych (Dz.U. z 2013 r. poz. 272).
- ↑ Handel głową Rostowskiego [online], wprost.pl, 14 czerwca 2014 [dostęp 2014-06-23] .
- ↑ a b Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2019 [online], pkw.gov.pl [dostęp 2019-10-15] .
- ↑ Świętokrzyski poseł Bartłomiej Sienkiewicz staje do walki o fotel przewodniczącego Platformy Obywatelskiej! [online], echodnia.eu, 3 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-05] .
- ↑ Borys Budka nowym szefem PO [online], onet.pl, 25 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-26] .
- ↑ a b Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2023 [online], pkw.gov.pl [dostęp 2023-10-18] .
- ↑ Druk nr 96: Przedstawiony przez Prezesa Rady Ministrów wniosek w sprawie wyboru członków Rady Ministrów [online], sejm.gov.pl, 12 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-13] .
- ↑ Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 12 grudnia 2023 r. w sprawie wyboru w skład Rady Ministrów (M.P. z 2023 r. poz. 1381).
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 13 grudnia 2023 r. nr 1131.45.2023 o powołaniu w skład Rady Ministrów (M.P. z 2023 r. poz. 1383).
- ↑ a b Minister kultury odwołał prezesów TVP, Polskiego Radia i PAP [online], rp.pl, 20 grudnia 2023 [dostęp 2024-01-10] .
- ↑ a b c Minister kultury przegrywa w sądzie ws. TVP. Nie wpisano Tomasza Syguta jako prezesa TVP [online], wirtualnemedia.pl, 10 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-10] .
- ↑ Violetta Baran , Dantejskie sceny w TVP. „Posła biją”" [online], wp.pl, 20 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-27] .
- ↑ Zamach na media publiczne zaskoczył nawet dziennikarzy RASP [online], wpolityce.pl, 20 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-27] .
- ↑ Jolanta Ojczyk , Czy minister mógł zmienić władze TVP? Konstytucjonalista wyjaśnia [online], businessinsider.com.pl, 21 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-27] .
- ↑ Helsińska Fundacja Praw Człowieka o zmianie władz TVP: „poważne wątpliwości prawne” [online], businessinsider.com.pl, 22 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-30] .
- ↑ Sienkiewicz postawił w stan likwidacji TVP, Polskie Radio oraz PAP [online], gazetaprawna.pl, 27 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-30] .
- ↑ a b c Wybory do Parlamentu Europejskiego 2024 [online], pkw.gov.pl [dostęp 2024-06-10] .
- ↑ Rekonstrukcja rządu. Zmiany w 4 resortach, gov.pl, 10 maja 2024 [zarchiwizowane 2024-05-11] .
- ↑ Oficjalne zaprzysiężenie nowych ministrów – priorytetem niezmiennie bezpieczeństwo, gov.pl, 13 maja 2024 [zarchiwizowane 2024-05-13] .
- ↑ Bartłomiej Sienkiewicz [online], europarl.europa.eu [dostęp 2024-07-20] .
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23 kwietnia 2015 r. o nadaniu odznaczeń (M.P. z 2015 r. poz. 505).
- ↑ Wręczenie przez ministra Radosława Sikorskiego odznaki Bene Merito, msz.gov.pl, 13 listopada 2009 [zarchiwizowane 2018-11-08] .
- Absolwenci Wydziału Filozoficzno-Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Działacze Niezależnego Zrzeszenia Studentów
- Działacze Ruchu Wolność i Pokój
- Funkcjonariusze Urzędu Ochrony Państwa
- Ministrowie spraw wewnętrznych III Rzeczypospolitej
- Ministrowie kultury III Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Krzyżem Wolności i Solidarności
- Odznaczeni Odznaką Honorową Bene Merito
- Politycy Platformy Obywatelskiej
- Polscy publicyści
- Polscy posłowie do Parlamentu Europejskiego
- Posłowie na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej IX kadencji
- Posłowie na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej X kadencji
- Posłowie z okręgu Kielce
- Posłowie z okręgu Kraków
- Pracownicy Ośrodka Studiów Wschodnich
- Ludzie urodzeni w Kielcach
- Urodzeni w 1961