Namysłów: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
ilustracja |
drobne merytoryczne Znaczniki: Wycofane VisualEditor |
||
Linia 427: | Linia 427: | ||
* Cmentarz Komunalny (ul. Jana Pawła II 6) |
* Cmentarz Komunalny (ul. Jana Pawła II 6) |
||
* Cmentarz Komunalny (ul. Oławska 35-39) |
* Cmentarz Komunalny (ul. Oławska 35-39) |
||
* '' |
* ''cmentarz katolicki (ul. Staromiejska 29)'' |
||
* '' |
* ''cmentarz ewangelicki (ul. Kraszewskiego 1)'' |
||
* '' |
* ''[[Cmentarz żydowski w Namysłowie|cmentarz żydowski]] (ul. Łączańska 7)'' |
||
=== Nieistniejące obiekty sakralne === |
=== Nieistniejące obiekty sakralne === |
Wersja z 15:55, 9 gru 2024
miasto w gminie miejsko-wiejskiej | |||||
Rynek w Namysłowie | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||
Powiat | |||||
Gmina | |||||
Data założenia |
XIII wiek | ||||
Prawa miejskie |
ok. 1249 | ||||
Burmistrz |
Jacek Fior | ||||
Powierzchnia |
22,61[1] km² | ||||
Wysokość |
137 m n.p.m. | ||||
Populacja (01.01.2024) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Strefa numeracyjna |
77 | ||||
Kod pocztowy |
46-100 | ||||
Tablice rejestracyjne |
ONA | ||||
Położenie na mapie gminy Namysłów | |||||
Położenie na mapie Polski | |||||
Położenie na mapie województwa opolskiego | |||||
Położenie na mapie powiatu namysłowskiego | |||||
51°04′22″N 17°42′25″E/51,072778 17,706944 | |||||
TERC (TERYT) |
1606024 | ||||
SIMC |
0965743 | ||||
Hasło promocyjne: Namysłów – gmina z charakterem | |||||
Urząd miejski ul. Stanisława Dubois 346-100 Namysłów | |||||
Strona internetowa | |||||
BIP |
ⓘNamysłów łac. Namislavia, niem. Namslau, śl. Namysłōw[2]) – miasto w Polsce położone w województwie opolskim, w powiecie namysłowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Namysłów. Historycznie leży na Dolnym Śląsku, na Równinie Oleśnickiej, będącą częścią Niziny Śląskiej. Przepływa przez niego rzeka Widawa oraz jej mniejsze dopływy.
W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa opolskiego.
Według danych GUS z 1 stycznia 2024 r. miasto liczyło 16 818 mieszkańców[1].
Geografia
Położenie
Miasto jest położone w południowo-zachodniej Polsce, w historycznych granicach Dolnego Śląska, w województwie opolskim, na Równinie Oleśnickiej. Przez granice administracyjne miasta przepływa rzeka Widawa (dopływ Odry). Namysłów położony jest na wysokości 137 m n.p.m.
Środowisko naturalne
Klimatogrami dla Namysłowa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
I | II | III | IV | V | VI | VII | VIII | IX | X | XI | XII | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
30
1
-5
|
27
2
-4
|
28
7
-1
|
36
14
3
|
60
19
8
|
69
22
11
|
80
24
12
|
74
23
12
|
48
19
9
|
38
14
5
|
40
7
1
|
36
3
-3
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatury w °C Opad całkowity w mm Źródło: climate-data.org | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Średnia temperatura roczna wynosi +8,3 °C. Pokrywa śnieżna występuje od grudnia do kwietnia. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Namysłowa wynoszą 566 mm, dominują wiatry zachodnie[3].
Podział miasta
Według Krajowego Rejestru Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju częściami Namysłowa są[4]:
- Podmiejskie
- Stare Miasto (włączone do Namysłowa z dniem 1 stycznia 1951 r., wcześniej samodzielna miejscowość)[5],
Osiedla mieszkaniowe
Na terenie Namysłowa istnieje sześć osiedli mieszkaniowych: Osiedle nr I - Osiedle Śródmieście[6], Osiedle nr II - Osiedle za Widawą[7], Osiedle nr III - Osiedle Majowe[8], Osiedle nr IV - Osiedle Ogrodowe[9], Osiedle nr V - Osiedle Reymonta[10] oraz Osiedle nr VI - Osiedle Leśne[11].
Nazwa
Etymologicznie nazwa miasta związana jest z antroponimem Namysł. Miejscowość została wymieniona w zlatynizowanej formie Namislavia w łacińskim dokumencie z 1312 wydanym w Głogowie[13]. W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizownej formie Namislavia[14][15]. W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińską nazwę: Namslavia[16].
Jeszcze w 1750 nazwa „Namysłów” wymieniona jest w języku polskim przez Fryderyka II pośród innych miast śląskich w zarządzeniu urzędowym wydanym dla mieszkańców Śląska[17]. W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 we Wrocławiu przez Johanna G. Knie miejscowość występuje pod nazwami Namslau, Namzlav oraz Namislow[18].
Nazwę Namysłów w książce „Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej” wydanej w Głogówku w 1847 wymienił śląski pisarz Józef Lompa[19]. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wydany w latach 1880–1906 notuje nazwę miasta pod polską nazwą Namysłów oraz niemiecką Namslau[20].
Obecna nazwa została administracyjnie zatwierdzona 7 maja 1946[21].
Historia
Średniowiecze
Miasto zostało założone w XIII wieku. Pierwsza historycznie pewna wzmianka o nim pochodzi z 19 czerwca 1233. Prawa miejskie Namysłów otrzymał około 1249 z rąk księcia Henryka III Białego[22].
W latach 1294–1312 Namysłów wchodził w skład księstwa głogowskiego. W 1312/1313 powstało niezależne księstwo namysłowskie wydzielone z ziem księstwa oleśnickiego, a jego władcą został Konrad I oleśnicki.
Od 1320 lub 1321 ponownie związane z księstwem oleśnickim po objęciu tegoż księstwa przez Konrada I. W latach 1323–1341 Namysłów wchodził w skład księstwa brzesko-legnickiego. 9 maja 1323 roku miasto stało się lennem czeskim. Od 1338 ponownie samodzielne księstwo we władaniu Wacława I legnickiego. Od około 1340 do 21 stycznia 1341 roku Namysłów był zastawiony księciu cieszyńskiemu Kazimierzowi I. 30 września 1341 roku książę brzesko-legnicki Bolesław III Rozrzutny zastawił miasto królowi Polski Kazimierzowi III Wielkiemu.
Pierwsze wzmianki o zamku w Namysłowie pochodzą z 1312. Prawdopodobnie był wtedy drewniany, jednak być może już po tej dacie książę namysłowski zaczął w miejscu wcześniejszego grodu wznosić obwód obronny o wysokości 8 metrów[23].
Właściwą część ratusza w Namysłowie wzniesiono w latach 1374–1378. Jego głównym architektem był mistrz murarski Piotr[24].
W 1345 rozpoczęła się wojna polsko-czeska pomiędzy Janem Luksemburskim i Kazimierzem III Wielkim. Pod koniec lata lub na początku jesieni 1348 rozpoczęto negocjacje pokojowe. Zawarciem pokoju były zainteresowane obie strony, ponieważ Karol IV koncentrował się na sprawach niemieckich, a Kazimierz zamierzał, wobec bezskuteczności ataków na Śląsku, skupić siły na walce o Ruś. 22 listopada[25][26] 1348 roku wojna została formalnie zakończona podpisaniem pokoju namysłowskiego. Traktat nie wprowadzał żadnych zmian terytorialnych[27].
W 1358 roku synowie Bolesława III – Wacław i Ludwik sprzedali Namysłów królowi czeskiemu i niemieckiemu Karolowi IV za 3 000 kop groszy praskich. W połowie XIV wieku w mieście rozpoczęta została budowa murów obronnych i trzech bram oraz rozbudowa murowanego zamku.
XV–XX wiek
Namysłów i Wrocław odmówili złożenia hołdu Władysławowi Pogrobowcowi po jego koronacji w 1453. Połowa zabudowań miasta została zniszczona podczas pożaru w 1466. W 1469 Namysłów uznał za swojego władcę Macieja Korwina. 11 listopada 1483 miasto zostało zniszczone w wyniku kolejnego pożaru. Od 1490 znajdowało się pod panowaniem Władysława Jagiellończyka, a następnie jego syna Ludwika. Handel w Namysłowie został ożywiony pod koniec XV wieku.
Od 1526 miasto należało do dynastii Habsburgów. Podczas wojny trzydziestoletniej zdobyli je Szwedzi.
Zakon krzyżacki zakupił namysłowski zamek w 1703, pozostając jego właścicielem do 1810. W 1741 miasto przeszło we władanie Królestwa Prus. Podczas wojny siedmioletniej było okresowo zajmowane przez Austriaków i Rosjan.
W czasie wojen napoleońskich latach 1806–1807 Namysłów był okupowany przez Francuzów i ich sprzymierzeńców (miasto zajęte zostało w grudniu 1806 przez oddziały bawarskie)[28].
W 1862 miasto otrzymało połączenie telegraficzne z Wrocławiem. Kolejnym krokiem komunikacyjnym było powstanie infrastruktury kolejowej - w 1868 otwarto linię, która połączyła Namysłów z Wrocławiem i Kluczborkiem, w 1889 z Opolem, a w 1912 z Kępnem.
Po I wojnie światowej
Po I wojnie światowej liderzy ludności polskiej w powiecie namysłowskim podjęli działania w celu przyłączenia tej ziemi do Polski. W powiecie namysłowskim, polską działalność niepodległościową prowadził Wilhelm Wojciech Prokop (z Raciborza) zatrudniony w firmie Oskara Tietzego w Namysłowie, który tu organizował POW Górnego Śląska. Wśród działaczy polskich niepodległościowych była rodzina Karczewskich oraz proboszcz namysłowski ks. Jan Karol Pasternak oraz wikary ks. Jan Szymała. W powiecie ważnym polskim liderem był także ks. Antoni Robota z parafii we wsi Włochy (dwukrotnie pobity przez niemieckie bojówki). Namysłowska organizacja POW G.Śl. utrzymywała łączność z Opolem poprzez Augustyna Fulka pseud. „Sterner”. Aktywność ta polegała na kolportażu polskiej prasy w tym zwłaszcza „Der Weisse Adler”. 2 lipca 1919 r. Prokop został aresztowany przez władze niemieckie i wywieziony do więzienia w Oleśnicy. Po pewnym czasie wyszedł na wolność, dzięki obronie podjętej przez adwokata Antoniego Rostka z Raciborza, ale do Namysłowa już nie wrócił[29].
Dwudziestolecie międzywojenne
Od 1919 Namysłów należał do nowo utworzonej prowincji Dolny Śląsk. Prowincja została zlikwidowana w 1938, a 18 stycznia 1941 utworzono ją ponownie.
1 lipca 1936 do Namysłowa włączona została wieś Böhmwitz (rejon współczesnych ulic 1 Maja i Kalinowej)[30], zamieszkała wówczas przez 232 mieszkańców[31].
Podczas nocy kryształowej z 9 na 10 listopada 1938, bojówki hitlerowskie zdewastowały wnętrze namysłowskiej synagogi zbudowanej w roku 1856. Sam budynek przetrwał, ze względu na stanowienie części zwartej zabudowy.
II wojna światowa
W czasach II wojny światowej w Namysłowie znajdował się podobóz obozu koncentracyjnego w Groß-Rosen oraz kilka mniejszych obozów pracy przymusowej. Robotnicy różnych narodowości pracowali m.in. w fabryce Elektroakustik przy Parku Północnym, powstałym w latach 1939-1941 zakładzie przetwórstwa ziemniaczanego przy ul. Łączańskiej oraz w browarze Haselbacha. Obozowe baraki znajdowały się z kolei m.in. przy obecnych ulicach 1 Maja, Jagiellońskiej, Oławskiej, Skłodowskiej-Curie, Żwirki i Wigury.
Wśród robotników przymusowych oraz jeńców wojennych znajdowało się wielu żołnierzy Armii Krajowej. Lokalnymi strukturami AK kierował w latach 1942-44 por. Józef Rabiega (1914-1971), zatrudniony w zakładach przetwórstwa ziemniaczanego. W roku 2016 jego imieniem nazwana została ulica w Namysłowie, a rok później przy bramie "Ziemniaczanki" ustawiony został postument z pamiątkową tablicą.
22 stycznia 1945 miasto zostało po krótkich walkach zajęte przez Armię Czerwoną (w lokalnej historiografii błędnie dominuje data 21 stycznia). O godzinie 12:15 Namysłów zdobyty został przez 214 Dywizję Strzelecką, wchodzącą w skład 78 Korpusu Strzeleckiego, stanowiącego z kolei część składową 52 Armii[32].
Polska Ludowa
3 marca do Namysłowa przybyła pierwsza grupa polskich kolejarzy[33]. 30 kwietnia miasto zostało przejęte przez administrację polską – na jej czele stanął Pełnomocnik Rządu RP na Obwód nr 9 Tomasz Nowacki (1897-1946). 1 września pierwszym powojennym Burmistrzem Namysłowa został polityk PPS Bolesław Obrębski (1898-1953), który swój urząd pełnił do grudnia 1948. 31 grudnia 1945 starosta Nowacki został w rejonie śluzy na Widawie (rejon ulic Parkowej i Marii Konopnickiej) postrzelony przez "nieznanych sprawców w mundurach sowieckich", w wyniku czego zmarł 3 stycznia 1946. Towarzyszący staroście por. Czesław Wajs (1912-1945) zginął na miejscu.
17 listopada 1947 odbyło się zebranie założycielskie Towarzystwa Burs i Stypendiów w Namysłowie, na prezesa wybrano Aleksandra Pankiewicza – przewodniczącego Powiatowej Rady Narodowej. W 1949 TBS liczył już 129 członków.
26 maja 1959 powstało Koło Miłośników Ziemi Namysłowskiej, w tym czasie było to pierwsze tego typu stowarzyszenie na Opolszczyźnie. Jeszcze w 1959 stowarzyszenie zmieniło nazwę na Towarzystwo Miłośników Ziemi Namysłowskiej. Staraniem działaczy koła powołano 21 stycznia 1960 Muzeum Ziemi Namysłowskiej, które zlokalizowano w trzech salach ratusza. 23 lutego 1973 Muzeum Ziemi Namysłowskiej przeniosło się do nowego lokalu, znajdującego się na zamku[34]. Muzeum funkcjonowało do przełomu 1998/99. Towarzystwo Miłośników Ziemi Namysłowskiej prowadziło działalność do około 2005, po czym zostało zawieszone.
23 czerwca 1976 Zakłady Elektrotechniki Motoryzacyjnej w Namysłowie przystąpiły do strajku, którego celem było, oprócz protestu przeciw podwyżce cen, odłączenie się od ZEM Świdnica i sprowadzenie nowego parku maszynowego.
III Rzeczpospolita
Po pierwszych wyborach do samorządu terytorialnego w Polsce po jego przywróceniu w 1990 roku burmistrzem miasta został Adam Maciąg[35][36]. Pełnił on tę funkcję przez dwie kadencje, od 18 czerwca 1990 do 3 listopada 1998. Następcami Maciąga byli: Krzysztof Kuchczyński (3 listopada 1998 – 5 grudnia 2014), Julian Kruszyński (5 grudnia 2014 – 22 listopada 2018), Bartłomiej Stawiarski (22 listopada 2018 - 7 maja 2024) oraz obecnie urzędujący Jacek Fior (od 7 maja 2024).
W latach 1989–1996 przeprowadzona została przez Radę Narodową Miasta i Gminy w Namysłowie oraz jej następczynię – Radę Miejską w Namysłowie akcja dekomunizacji nazw namysłowskich ulic. Jeszcze w roku 1989 patronat nad miejskimi ulicami utracili Feliks Dzierżyński i Julian Marchlewski, a w dalszej kolejności dekomunizacji poddane zostały ulice: Armii Czerwonej (24 stycznia 1991)[37], Hanki Sawickiej (15 marca 1993)[38], Karola Świerczewskiego, Marcelego Nowotki, Alei Róży Luksemburg oraz Placu XV-lecia PRL (wszystkie 29 listopada 1996)[39]. Symbolicznym zakończeniem procesu była dokonana po latach zmiana nazwy ulicy Mariana Buczka (26 września 2016)[40].
W ramach reformy administracyjnej w Polsce w 1999 Namysłów ponownie stał się siedzibą powiatu namysłowskiego. Siedzibą starostwa stał się przebudowany dawny magazyn zbożowy przy Placu Wolności.
Organizacje pozarządowe
18 września 2014 założono Towarzystwo Przyjaciół Namysłowa i Ziemi Namysłowskiej[41], aktualnie (wrzesień 2024) posiadające 56 członków[42]. Prezesem TPNiZN jest Mateusz Magda - historyk, pracownik Muzeum Miejskiego Wrocławia[43]. W 2019 reaktywowane zostało z kolei po kilkunastu latach zawieszenia działalności Towarzystwo Miłośników Ziemi Namysłowskiej (ponowny wpis do rejestru stowarzyszeń dokonany został 28 listopada 2019)[44].
Demografia
Według danych GUS z 30 czerwca 2018, Namysłów miał 16360 mieszkańców (8. miejsce w województwie opolskim i 279. w Polsce), powierzchnię 22,62 km² (7. miejsce w województwie opolskim i 250. miejsce w Polsce) i gęstość zaludnienia 723,6 os./km²[45].
Mieszkańcy Namysłowa stanowią około 38,37% populacji powiatu namysłowskiego, co stanowi 1,66% populacji województwa opolskiego.
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
populacja | 16360 | 100 | 8638 | 52,7 | 7724 | 47,3 |
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) |
723,6 | 382,1 | 341,5 |
Liczba mieszkańców miasta
- 1787 – 2500[46]
- 1845 – 3480[46]
- 1860 – 4176
- 1861 – 4193[46]
- 1875 – 5383[46]
- 1880 – 5868[46]
- 1885 – 5890[46]
- 1890 – 6167
- 1910 – 6062[47]
- 1933 – 7325[48]
- 1939 – 8196[48]
- 1975 – 12400[46]
- 1983 – 13700[46]
- 1995 – 16601[49]
- 2000 – 16956[49]
- 2005 – 16630[49]
- 2010 – 16254[49]
- 2015 – 16105[49]
- 2020 – 16622[49]
Piramida wieku mieszkańców Namysłowa w 2014 roku
Zabytki
Do Wojewódzkiego Rejestru Zabytków wpisane są następujące obiekty[50]:
- Układ urbanistyczny
- Kościół św. Apostołów Piotra i Pawła, ul. Kościelna 1, wraz z bramą wejściową na teren kościelny oraz figurą św. Jana Nepomucena,
- Kościół fil. pw. Niepokalanego Poczęcia NMP[51], ul. Staromiejska 29,
- Zespół klasztorny franciszkanów, Skwer kardynała Wyszyńskiego 2, składa się z gotyckiego kościoła św. Franciszka z Asyżu i św. Piotra z Alkantary, a także dawnego klasztor, obecie plebanii,
- Kaplica pw. Świętej Trójcy (dawna kaplica cmentarna), ul. Oleśnicka 11,
- Park Północny, ul. Kazimierza Pułaskiego,
- Zamek książęcy, ul. Bolesława Chrobrego 30,
- Mury obronne,
- Brama Krakowska[52],
- Ratusz,
- Zespół szpitala miejskiego, ul. Oleśnicka 10[53],
- Kamienica, ul. Bolesława Chrobrego 6,
- Dom „Burmistrzówka”, ul. Krakowska 17[54],
- Hotel „Polonia”, ul. Obrońców Pokoju 28,
- Kamienice namysłowskiego rynku nr 2-9, 12, 24,
- Kamienice, ul. Stanisława Staszica 4 i 6,
- Izba Regionalna w Namysłowie (dawna szkoła ewangelicka), ul. Szkolna 2[55],
- Zespół browaru, ul. Bolesława Chrobrego 20-30, w tym: stara słodownia z warzelnią i suszarnią, nowa słodownia z suszarniami, leżakownia i fermentownia, maszynownia i magazyn beczek, kompleks budynków pomocniczych,
- Budynek handlowo-usługowy (dawny magazyn jęczmienia), ul. Kolejowa 18,
- Muzeum Techniki Młynarskiej (dawny młyn miejski z częścią mieszkalną), ul. Piastowska 12[56],
inne zabytki:
- neorenesansowa fontanna na rynku[57],
- dawna synagoga (obecnie sala gimnastyczna), ul. Stanisława Dubois 19,
Gospodarka
Gałęzi przemysłu reprezentowane obecnie w Namysłowie to: produkcja spożywcza (Froneri, dawniej Nestle i Schöller), piwowarstwo (Browar Namysłów), elektrotechnika (Diehl Controls), produkcja okien (fabryki Velux i Glassolutions).
W 2019 wskaźnik bezrobocia w Namysłowie wynosił 7,8%. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w Namysłowie wynosiło 4 176,14 zł[49].
25,8% aktywnych zawodowo mieszkańców Namysłowa pracuje w sektorze rolniczym (rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo i przemysł wydobywczy), 34,7% w sektorze przemysłowym (przemysł przetwórczy i budownictwo), a 10,5% w sektorze usługowym (handel, naprawa pojazdów, transport, zakwaterowanie i gastronomia, informacja i komunikacja) oraz 2,2% pracuje w sektorze finansowym (działalność finansowa i ubezpieczeniowa, obsługa rynku nieruchomości)[49].
W Namysłowie mieści się Podstrefa Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.
Transport
Transport drogowy
Przez Namysłów przebiegają drogi krajowe:
- 39 Łagiewniki – Strzelin – Biedrzychów – Owczary – Brzeg – Namysłów – Kępno
- 42 Namysłów – Kluczbork – Praszka – Radomsko – Starachowice
Sieć uzupełniają drogi wojewódzkie:
Transport kolejowy
W mieście znajduje się stacja kolejowa połączona z dworcem autobusowym. Z namysłowskiej stacji kolejowej odjeżdżają obecnie pociągi w kierunku Oleśnicy i Wrocławia oraz Kluczborka, Lublińca i Częstochowy.
Dawniej, Namysłów skomunikowany był kolejowo również z Opolem, Kępnem i Sycowem. Połączenia te przestały jednak funkcjonować na przełomie lat 80. i 90. XX wieku.
Namysłów | ||
Linia nr 143 Kalety – Wrocław Mikołajów (106,465 km) | ||
Gręboszów odległość: 5,996 km
|
odległość: 4,625 km
| |
Linia nr 301 Opole Główne – Namysłów (59,939 km) | ||
Ziemiełowice odległość: 3,410 km
|
||
Linia nr 307 Namysłów – Kępno (0,000 km) | ||
odległość: 3,584 km
|
Komunikacja miejska
W roku 2018 czasowo funkcjonowała komunikacja miejska. Linie czerwona, zielona i niebieska zaczynały swój bieg na dworcu autobusowym. Przewozy autobusowe realizuje PKS Opole oraz prywatny przewoźnik LUZ.[potrzebny przypis]
Oświata
Namysłów stanowi regionalny ośrodek oświatowy, ściągający uczniów z całego powiatu, a także z pobliskich terenów województwa wielkopolskiego (Rychtal), dolnośląskiego (Bierutów) czy powiatu kluczborskiego (Wołczyn).
Żłobki i Przedszkola
Szkoły podstawowe
Inne
|
Szkoły ponadpodstawowe
Zespół Szkół Specjalnych im. Adama Mickiewicza, ul. Braterska 9
|
Kultura
- Namysłowski Ośrodek Kultury, Plac Powstańców Śląskich 2
- Biblioteka Publiczna w Namysłowie im. Stanisława Wasylewskiego, ul. Bohaterów Warszawy 5
- Izba Regionalna w Namysłowie, ul. Szkolna 2
- Izba Techniki Młynarskiej, ul. Piastowska 12
- Świetlica Osiedlowa, ul. Dworcowa 7
- Zespół Teatralny „Bez Atu” (rozwiązany)
Namysłowska prasa wydawana po 1945
W okresie PRL wydawane były: „Trybuna Namysłowska” – miesięcznik Powiatowego Komitetu Frontu Narodowego w Namysłowie oraz „Rocznik Statystyczny Powiatu Namysłów”.
Namysłowska prasa podziemna przed 1989
- Obserwator Namysłowski czasopismo, które wychodziło w drugim obiegu, a następnie jawnie od 1989 roku[58]
Namysłowska prasa wydawana po 1989
Po przełomie 1989 roku ukazywały się m.in.:
- „Gazeta Namysłowska. Magazyn Samorządowy”
- „Gazeta Ziemi Namysłowskiej”
- „GraVers. Niezależne Czasopismo Literackie”
- „Informator Wędkarski. Magazyn Namysłowskich Wędkarzy”
- „Kurier Namysłowski. Prywatny Miesięcznik Lokalny”
- „Namysłowianin. Bezpłatna Gazeta Lokalna”
- „Namysłowski Magazyn. Namysłowski Powiatowy Magazyn Samorządowy”
- „Nowiny Namysłowskie”
- „Wieści Namysłowskie”
- „Z Prawej Strony. Miesięcznik ziemi namysłowskiej”
- „Nasz Powiat Namysłowski” - informator samorządowy wydawany przez Starostwo Powiatowe w Namysłowie
Własne organa prasowe posiadają miejscowe parafie katolickie:
- „Apostolskie Ścieżki. Namysłowskie Pismo Religijno – Duszpasterskie” – Parafia Św. Apostołów Piotra i Pawła.
- „Pokój i Dobro. Gazeta parafii św. Franciszka z Asyżu i św. Piotra z Alkantary”
Własne pismo wydają także Niemcy – dawni mieszkańcy Namysłowa, zrzeszeni w powstałym 19 maja 1956 r. stowarzyszeniu Namslauer Heimatfreunde. Ich organ prasowy „Namslauer Heimatfruf” ukazuje się od roku 1956[59].
Religia
Wspólnoty wyznaniowe
- parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła (ul. Kościelna 3)
- kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła (ul. Kościelna 1)
- kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (ul. Staromiejska 29)
- kaplica cmentarna Wszystkich Świętych (ul. Jana Pawła II 6)
- parafia św. Franciszka z Asyżu i św. Piotra z Alkantary (Skwer Kardynała Wyszyńskiego 2)
- kościół św. Franciszka z Asyżu i św. Piotra z Alkantary (Skwer Kardynała Wyszyńskiego 2)
- kaplica Świętej Trójcy (ul. Oleśnicka 11) – nieużytkowana
Okręg Zachodni
- Zbór Kanaan (ul. Kraszewskiego 4)
- zbór Namysłów – Północ (Sala Królestwa ul. 1 Maja 17)
- zbór Namysłów – Południe (Sala Królestwa ul. 1 Maja 17)[60]
Do zborów w Namysłowie przynależą również wyznawcy z gminy Bierutów, Wilków, Rychtal, Domaszowice i Świerczów.
Wierni przynależą do parafii ewangelicko-augsburskiej w Pokoju, stanowiącej część Diecezji Katowickiej.
Cmentarze
- Cmentarz Komunalny (ul. Jana Pawła II 6)
- Cmentarz Komunalny (ul. Oławska 35-39)
- cmentarz katolicki (ul. Staromiejska 29)
- cmentarz ewangelicki (ul. Kraszewskiego 1)
- cmentarz żydowski (ul. Łączańska 7)
Nieistniejące obiekty sakralne
- synagoga (obecnie sala sportowa, ul. Dubois 19), czynna w latach 1856-1938,
- kościół ewangelicki św. Andrzeja (Skwer prof. Leszka Kuberskiego), czynny w latach 1789-1947, rozebrany w 1962
- kościół staroluterański (obecnie sklep, ul. Wały Jana III 2), czynny w latach 1905-1945
- kościół Salwatora (Zbawiciela), rozebrany w 1647
- kaplica św. Barbary, rozebrana w 1647
- kościół św. Ducha i św. Jerzego, spłonął w 1619, prowizorycznie odbudowany jako spichlerz i rozebrany w latach 80. XVIII w.
Przyroda
W Namysłowie ma swoją siedzibę powstałe w 1945 Nadleśnictwo Namysłów, którego obszar rozciąga się na powiat namysłowski i kluczborski. Siedziba Nadleśnictwa znajduje się przy ul. Marii Skłodowskiej-Curie, w budynku oddanym do użytku w roku 2016[61].
Polityka
Miasto jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej. Organem wykonawczym jest burmistrz. W wyborach samorządowych w 2024 na urząd został wybrany Jacek Fior[62]. Siedzibą władz jest Urząd Miejski przy ul. Stanisława Dubois 3. W mieście, pod adresem Plac Wolności 12a, znajduje się starostwo powiatu namysłowskiego.
Budżet miasta
Budżet miasta Namysłowa | ||
---|---|---|
Lp. | Rok | Budżet |
1 | 2009 | 74,5 mln zł. |
2 | 2010 | 67,1 mln zł. |
3 | 2011 | 74,7 mln zł. |
4 | 2012 | 69 mln zł. |
5 | 2013 | 66 mln zł. |
6 | 2014 | 76,7 mln zł. |
8 | 2015 | 75,3 mln zł. |
9 | 2016 | 89,6 mln zł. |
Miasta partnerskie
Miasto | Państwo | Data podpisania umowy |
---|---|---|
Nebelschütz | Niemcy | 4 kwietnia 1997 |
Hluczyn | Czechy | 27 sierpnia 2000 |
Linz nad Renem | Niemcy | 29 września 2000 |
Jaremcze | Ukraina | 25 maja 2002 |
Kisköre | Węgry | 14 czerwca 2003 |
Zagon | Rumunia | 10 października 2009 |
Ludzie związani z Namysłowem
Honorowi Obywatele Miasta
- Richard Schulz (1923)[64]
- Ryszard Zembaczyński (1994)[65]
- Edward Łęczycki (1994)[65]
- Zbigniew Figas (1995)[65]
- Theo Schöller (1995)[65]
- Zbigniew Górzyński (1996)[65]
- Bolesław Pustelnik (2001)[65]
- Irena Szewińska (2004)[65]
- Włodzimierz Gryglewicz (2008)[65]
- Tadeusz Szulc (2012)
- Józef Pinior (2016)[66]
- Lech Wałęsa (2017)[67]
- Vasyl Vasyliovych Onutchak (2021)[68]
- Andriy Ivanovych Myronyak (2022)[69]
- Thomas Zschornak (2022)[70]
Przypisy
- ↑ a b c Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2024 roku [online], Główny Urząd Statystyczny, 22 lipca 2024 [dostęp 2024-10-23] (pol.).
- ↑ Namysłōw – definicja, synonimy, przykłady użycia [w:] SileSłownik [online] [dostęp 2022-12-17] (śl.).
- ↑ Klimat: Namysłów: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org [online], pl.climate-data.org [dostęp 2020-06-10] .
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2023
- ↑ Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 14 grudnia 1950 r. w sprawie zmiany granic miast Góra i Namysłów. [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2021-11-16] .
- ↑ UCHWAŁA NR 729/VII/17 RADY MIEJSKIEJ W NAMYSŁOWIE z dnia 26 października 2017 r. zmieniająca uchwałę w sprawie Statutu dla Osiedla Nr I w Namysłowie, 26 października 2017 .
- ↑ UCHWAŁA NR 730/VII/17 RADY MIEJSKIEJ W NAMYSŁOWIE z dnia 26 października 2017 r. zmieniająca uchwałę w sprawie Statutu dla Osiedla Nr II w Namysłowie, 26 października 2017 .
- ↑ UCHWAŁA NR 731/VII/17 RADY MIEJSKIEJ W NAMYSŁOWIE z dnia 26 października 2017 r. zmieniająca uchwałę Statutu dla Osiedla Nr III w Namysłowie, 26 października 2017 .
- ↑ UCHWAŁA NR 732/VII/17 RADY MIEJSKIEJ W NAMYSŁOWIE z dnia 26 października 2017 r. zmieniająca uchwałę w sprawie Statutu dla Osiedla Nr IV w Namysłowie, 26 października 2017 .
- ↑ UCHWAŁA NR 733/VII/17 RADY MIEJSKIEJ W NAMYSŁOWIE z dnia 26 października 2017 r. zmieniająca uchwałę w sprawie Statutu dla Osiedla Nr V w Namysłowie, 26 października 2017 .
- ↑ UCHWAŁA NR 734/VII/17 RADY MIEJSKIEJ W NAMYSŁOWIE z dnia 26 października 2017 r. zmieniająca uchwałę w sprawie Statutu dla Osiedla Nr VI w Namysłowie, 26 października 2017 .
- ↑ Pruski dokument z roku 1750 ustalający urzędowe opłaty na Śląsku – „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”.
- ↑ „Codex Diplomaticus Maioris Poloniae”, tomus II, Biblioteka Kórnicka, Poznań 1878, s. 295.
- ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online.
- ↑ H. Markgraf, J. W. Schulte, „Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis”, Breslau 1889.
- ↑ Detlef Haberland: Die „Silesiographia” und „Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Łańcucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 178. ISBN 978-83-910595-2-4.
- ↑ „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”.
- ↑ Knie 1830 ↓, s. 974.
- ↑ Józef Lompa, „Krótki rys jeografii Śląska dla nauki początkowej”, Głogówek 1847, s. 11.
- ↑ Namysłów w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego Tom VI, s. 894.
- ↑ Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 (M.P. z 1946 r. nr 44, poz. 85).
- ↑ Historia miasta. [dostęp 2009-04-04].
- ↑ Kazimierz Kuliński: Piastowski zamek w Namysłowie. Namysłów: Namislavia, 2006. ISBN 978-83-60537-03-9.
- ↑ Namysłów [online], zamki-palace.eu [dostęp 2020-06-10] .
- ↑ Jan Dąbrowski: Kazimierz Wielki: Twórca Korony Królestwa Polskiego. Kraków: Universitas, 2007. ISBN 978-83-242-0686-5.
- ↑ Według Jerzego Dowiata 28 listopada (Jerzy Dowiat: Nowy kształt terytorialny państwa. W: Janusz Tazbir, Tadeusz Manteuffel: Zarys... 1980, s. 73–79.).
- ↑ Jerzy Wyrozumski , Dzieje Polski piastowskiej (VIII w. – 1370), s. 330 .
- ↑ Mateusz Mirosław Magda , Spacerem po dawnym Namysłowie, Namysłów: M&P Verlag, 2019, s. 30, ISBN 978-83-953909-0-6 .
- ↑ M. Patelski, Zapomniany epizod z dziejów walk o Śląsk. Sprawa przyłączenia powiatu namysłowskiego i sycowskiego do Polski 1919-1921,[ w:] Rok 1921 na Kresach Wschodnich i Zachodnich. Historia i pamięć, pod red. Macieja Fica i Joanny Lusek, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu: Bytom 2021, ISBN 978-83-65786-74-6
- ↑ Mateusz Mirosław Magda , Uciekinierzy, osadnicy, przesiedleńcy, autochtoni. Ziemia Namysłowska lat 1945-1947 w relacjach i wspomnieniach mieszkańców, wyd. Pierwsze, dodruk, Namysłów: Namislavia, 2016, s. 16, ISBN 978-83-60537-88-6 .
- ↑ Elektronischer Lesesaal :: Martin-Opitz-Bibliothek [online], martin-opitz-bibliothek.de [dostęp 2022-01-18] .
- ↑ M. M. Magda, Uciekinierzy, osadnicy, przesiedleńcy, autochtoni. Ziemia Namysłowska lat 1945-1947 w relacjach i wspomnieniach mieszkańców, Wydawnictwo Namislavia, Namysłów 2006, s. 36-45.
- ↑ Kazimierz Kuliński, Pierwsze lata polskiej służby kolejowej w Namysłowie, Namysłów 1970.
- ↑ Historia i cele TMZN [online], web.archive.org, 27 maja 2014 [dostęp 2020-06-23] [zarchiwizowane z adresu 2014-05-27] .
- ↑ Opolskie: Nowy sekretarz województwa [online], Serwis Samorządowy PAP [dostęp 2020-09-21] (pol.).
- ↑ Adam Franciszek Maciąg – Encyklopedia Solidarności [online], www.encysol.pl [dostęp 2020-09-21] .
- ↑ Uchwała nr IX/60/91 Rady Miejskiej w Namysłowie z dnia 24 stycznia 1991 r. w sprawie zmiany nazwy ulicy.
- ↑ Uchwała nr XXVI/208/93 Rady Miejskiej w Namysłowie z dnia 15 marca 1993 r. w sprawie zmiany nazwy ulicy.
- ↑ Uchwała nr XXV/261/96 Rady Miejskiej w Namysłowie z dnia 29 listopada 1996 r. w sprawie zmiany nazw ulic.
- ↑ Uchwała nr 268/VII/16 Rady Miejskiej w Namysłowie z dnia 26 września 2016 r. w sprawie zmiany nazwy ulicy.
- ↑ TPNiZN [online], Towarzystwo Przyjaciół Namysłowa i Ziemi Namysłowskiej, 6 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-09] (pol.).
- ↑ Facebook [online], www.facebook.com [dostęp 2024-09-26] .
- ↑ TPNiZN [online], Towarzystwo Przyjaciół Namysłowa i Ziemi Namysłowskiej, 22 września 2024 [dostęp 2024-09-26] (pol.).
- ↑ Namysłów – ciekawe miejsca, które warto odwiedzić [online], Radio Opole, 27 lipca 2019 [dostęp 2020-06-10] (pol.).
- ↑ GUS, Ludność. Stan i struktura oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2018 r. Stan w dniu 30 VI [online], stat.gov.pl, 12 października 2018 [dostęp 2019-04-15] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h Demografia [online], sztetl.org.pl [dostęp 2020-06-10] .
- ↑ Willkommen bei Gemeindeverzeichnis.de [online], www.gemeindeverzeichnis.de [dostęp 2020-06-10] .
- ↑ a b Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Namslau [online], treemagic.org [dostęp 2020-06-10] .
- ↑ a b c d e f g h Namysłów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-06-10] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Anna Fogel , Gminne akty planowania przestrzennego jako instrumenty ochrony zabytków nieruchomych, „Studia BAS”, 73 (1), 2023, DOI: 10.31268/studiabas.2023.04, ISSN 2080-2404 [dostęp 2024-09-26] .
- ↑ Obraz kościółs NMP w Namysłowie (dolny-slask.org.pl).
- ↑ Mateusz Magda , Brama Krakowska w Namysłowie [online], Towarzystwo Przyjaciół Namysłowa i Ziemi Namysłowskiej, 24 czerwca 2016 [dostęp 2024-09-26] (pol.).
- ↑ Mateusz Magda , Szpital w Namysłowie - dawna lecznica bonifratrów [online], Towarzystwo Przyjaciół Namysłowa i Ziemi Namysłowskiej, 25 listopada 2014 [dostęp 2024-09-26] (pol.).
- ↑ Mateusz Magda , Krakowska 17 - czy aby na pewno "Burmistrzówka"? [online], Towarzystwo Przyjaciół Namysłowa i Ziemi Namysłowskiej, 14 czerwca 2024 [dostęp 2024-09-26] (pol.).
- ↑ Mateusz Magda , Izba Regionalna w Namysłowie (dawna szkoła ewangelicka) [online], Towarzystwo Przyjaciół Namysłowa i Ziemi Namysłowskiej, 2 maja 2015 [dostęp 2024-09-26] (pol.).
- ↑ Mateusz Magda , Izba Techniki Młynarskiej w Namysłowie [online], Towarzystwo Przyjaciół Namysłowa i Ziemi Namysłowskiej, 26 października 2014 [dostęp 2024-09-26] (pol.).
- ↑ Bartłomiej Porzucek , Fontanna na namysłowskim rynku [online], Towarzystwo Przyjaciół Namysłowa i Ziemi Namysłowskiej, 16 października 2014 [dostęp 2024-09-26] (pol.).
- ↑ Roman Janusz Rączy – Encyklopedia Solidarności [online], www.encyklopedia-solidarnosci.pl [dostęp 2016-07-24] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-22] .
- ↑ Namslauer Heimatruf – Namslauer Heimatfreunde [online], namslau-schlesien.de [dostęp 2024-04-24] (niem.).
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-14] .
- ↑ Nadleśnictwo - Nadleśnictwo Namysłów - Lasy Państwowe [online], namyslow.katowice.lasy.gov.pl [dostęp 2021-11-16] .
- ↑ Wybory samorządowe 2018 [online], wybory2018.pkw.gov.pl [dostęp 2020-06-10] .
- ↑ Miasta partnerskie. Urząd Miejski w Namysłowie. [dostęp 2017-06-10].
- ↑ Ernst Lober , Als ich anfing zu bürgermeistern, „Namslauer Heimatruf” (83), Euskirchen 1979, s. 12 , Richard Schulz (zm. 1925) był Burmistrzem Namysłowa w latach 1891-1923.
- ↑ a b c d e f g h Honorowy Obywatel Namysłowa [online], namyslow.eu [dostęp 2020-06-10] (pol.).
- ↑ Jarosław Staśkiewicz , Józef Pinior honorowym obywatelem Namysłowa [online], Nowa Trybuna Opolska, 3 maja 2016 [dostęp 2020-06-10] (pol.).
- ↑ Lech Wałęsa honorowym obywatelem Namysłowa. Mieszkańcy wywiesili… klepsydry [FOTO] [online], wMeritum.pl, 24 stycznia 2017 [dostęp 2020-06-10] (pol.).
- ↑ Rada Miejska w Namysłowie , Uchwała Nr 371/VIII/21 Rady Miejskiej w Namysłowie z dnia 11 lutego 2021 r. w sprawie nadania tytułu „Honorowy Obywatel Gminy Namysłów” Panu Vasylowi Vasyliovychowi Onutchakowi, 11 lutego 2021 .
- ↑ Rada Miejska w Namysłowie , UCHWAŁA NR 546/VIII/22 RADY MIEJSKIEJ W NAMYSŁOWIE w sprawie nadania tytułu „Honorowy Obywatel Gminy Namysłów” Panu Andriyowi Ivanovychowi Myronyak, 31 marca 2022 .
- ↑ Rada Miejska w Namysłowie , UCHWAŁA NR 547/VIII/22 RADY MIEJSKIEJ W NAMYSŁOWIE w sprawie nadania tytułu „Honorowy Obywatel Gminy Namysłów” Panu Thomasowi Zschornak, 31 marca 2022 .
Bibliografia
- Johann Georg Knie, Alphabethisch-Statistisch-Topographische Uebersicht aller Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuß. Provinz Schlesien ..., Breslau: Graß, Barth und Comp., 1830, OCLC 751379865 (niem.).
- Mateusz Goliński, Elżbieta Kościk, Jan Kęsik: Namysłów, z dziejów miasta i okolic, Namislavia, Namysłów 2006, ISBN 978-83-60537-00-8.
- Włodzimierz Ożga: Zespół Bramy Krakowskiej w Namysłowie, Namislavia, Namysłów 2007, ISBN 978-83-60537-01-5.
- Kazimierz Kuliński: Pieczęcie i herby miasta Namysłowa. Reedycja Biblioteczki Towarzystwa Miłośników Ziemi Namysłowskiej, ISSN 1895-8877. Namislavia, Namysłów 2006, ISBN 978-83-60537-04-6.
- Kazimierz Kuliński: Piastowski zamek w Namysłowie. Reedycja Biblioteczki Towarzystwa Miłośników Ziemi Namysłowskiej, ISSN 1895-8877. Namislavia, Namysłów 2006, ISBN 978-83-60537-03-9.
- Henryk Caputa: Zarys historyczny murów obronnych miasta Namysłowa. Reedycja Biblioteczki Towarzystwa Miłośników Ziemi Namysłowskiej, ISSN 1895-8877. Namislavia, Namysłów 2006, ISBN 978-83-60537-02-2.
- Kazimierz Kuliński: Obozy pracy i zagłady rozmieszczone przez hitlerowców w powiecie namysłowskim w latach 1939–1945. Reedycja Biblioteczki Towarzystwa Miłośników Ziemi Namysłowskiej, ISSN 1895-8877. Namislavia, Namysłów 2005, ISBN 83-922091-1-7.
- Mateusz Mirosław Magda: Tajemnice Ziemi Namysłowskiej, Namislavia, Namysłów 2011, ISBN 978-83-60537-35-0.
- Mateusz Mirosław Magda: Uciekinierzy, osadnicy, przesiedleńcy, autochtoni. Ziemia Namysłowska lat 1945-1947 w relacjach i wspomnieniach mieszkańców, Namislavia, Namysłów 2016, ISBN 978-83-60537-88-6.
- Mateusz Mirosław Magda: Spacerem po dawnym Namysłowie, M&P Verlag, Namysłów 2019, ISBN 978-83-953909-0-6.
- Stanisław Żarecki: Zarys historii szpitalnictwa w powiecie namysłowskim. Reedycja Biblioteczki Towarzystwa Miłośników Ziemi Namysłowskiej, ISSN 1895-8877. Namislavia, Namysłów 2005, ISBN 83-922091-2-5.
- Tomasz Kowalski: Dzieje kościoła i parafii pw. św. Franciszka z Asyżu i św. Piotra z Alkantary w Namysłowie. Towarzystwo Miłośników Ziemi Namysłowskiej, zeszyty historyczne – tom 1. Namislavia, Namysłów 2003, ISBN 83-905869-4-0.
- Mariusz Patelski, Protesty czerwcowe 1976 r. w województwie opolskim. Zapomniany strajk w ZEM Namysłów, Opole-Namysłów: Uniwersytet Opolski-Namislavia 2016. ISBN 978-83-60537-84-8.
Linki zewnętrzne
- Namysłów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 894 .
- Namysłów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 370 .