Nagroda Karola Wielkiego
Międzynarodowa Nagroda Karola Wielkiego (niem. Karlspreis, od 1988 niem. Internationaler Karlspreis zu Aachen) – międzynarodowa nagroda ustanowiona w 1950 roku, przyznawana corocznie w Akwizgranie osobom lub instytucjom za wkład w rozwój jedności i demokracji w Europie[1].
 Ratusz w Akwizgranie – miejsce przyznawania nagród | |
| Nagroda za |
promocję pokoju i jedności w Europie |
|---|---|
| Przyznający |
rada miasta Akwizgranu oraz członkowie kapituły |
| Państwo | |
| Lokalizacja |
ratusz w Akwizgranie |
| Pierwsze rozdanie |
1 maja 1950 |
| Strona internetowa | |
Nagroda Karola Wielkiego jest najbardziej znaną polityczną nagrodą w Niemczech. Jej pierwszym laureatem był twórca idei Paneuropy, hrabia Coudenhove-Kalergi. Otrzymali ją również Winston Churchill, Jean Monnet, Robert Schuman, Helmut Kohl, Bronisław Geremek, Jan Paweł II, Donald Tusk, Tony Blair, Jacques Delors oraz Bill Clinton.
Historia
edytujIdea utworzenia nagrody im. Karola Wielkiego zrodziła się w 1949 r. w warunkach zimnej wojny i podzielonego świata w Akwizgranie, bowiem Akwizgran związany jest nierozłącznie z dziełem Karola Wielkiego, uważanego za prekursora integracji europejskiej. W grudniu 1949 roku dwunastoosobowy komitet założycielski ogłosił akt proklamujący, który legł u podwalin nagrody. Założeniem nagrody było promowanie dialogu pomiędzy narodami na rzecz pokoju i jedności. Pod koniec lat osiemdziesiątych po rozpadzie Związku Radzieckiego i zjednoczeniu Niemiec rada miasta Akwizgranu oraz członkowie kapituły przyznającej nagrodę dokonali zmian w tekście dokumentu proklamującego nagrodę. Polegały one m.in. na włączeniu państw Europy Wschodniej w proces integracji europejskiej i podkreśleniu roli, jaką Europa ma do odegrania w dziedzinie pojednania i zbliżenia Wschodu z Zachodem.
Ceremonia wręczania nagrody ma miejsce co roku w dzień Wniebowstąpienia Pańskiego, święto to jest w Niemczech dniem wolnym od pracy. Odbywa się ona w Sali Cesarskiej akwizgrańskiego ratusza zbudowanego na fundamentach pałacu Karola Wielkiego. Oprócz dyplomu i medalu, na którym wybita jest XII-wieczna pieczęć miejska Akwizgranu z wizerunkiem Karola Wielkiego, laureaci otrzymują czek na 5 tysięcy euro.
.jpg)
.jpg)
Laureaci Nagrody Karola Wielkiego
edytuj- 1950 – Richard Coudenhove-Kalergi,
- 1951 – Hendrik Brugmans,
- 1952 – Alcide De Gasperi,
- 1953 – Jean Monnet,
- 1954 – Konrad Adenauer,
- 1955 – Winston Churchill,
- 1957 – Paul-Henri Spaak,
- 1958 – Robert Schuman,
- 1959 – George Marshall,
- 1960 – Joseph Bech,
- 1961 – Walter Hallstein,
- 1963 – Edward Richard George Heath,
- 1964 – Antonio Segni,
- 1966 – Jens Otto Krag,
- 1967 – Joseph Luns,
- 1969 – Komisja Europejska,
- 1970 – François Seydoux de Clausonne,
- 1972 – Roy Jenkins,
- 1973 – Salvador de Madariaga,
- 1976 – Leo Tindemans,
- 1977 – Walter Scheel,
- 1978 – Konstandinos Karamanlis,
- 1979 – Emilio Colombo,
- 1981 – Simone Veil,
- 1984 – Karl Carstens,
- 1987 – Henry Kissinger,
- 1988 – kanclerz Niemiec Helmut Kohl i prezydent Francji François Mitterrand,
- 1989 – brat Roger z Taizé,
- 1990 – Gyula Horn,
- 1991 – Václav Havel,
- 1992 – Jacques Delors,
- 1993 – Felipe González Márquez,
- 1994 – Gro Harlem Brundtland,
- 1995 – Franz Vranitzky,
- 1996 – królowa Holandii Beatrycze,
- 1997 – Roman Herzog,
- 1998 – minister spraw zagranicznych Bronisław Geremek,
- 1999 – Tony Blair,
- 2000 – prezydent USA Bill Clinton,
- 2001 – György Konrád,
- 2002 – Euro,
- 2003 – przewodniczący Konwentu Europejskiego Valéry Giscard d’Estaing,
- 2004 – Pat Cox,
- 2004 – obok Pata Coxa, Przewodniczącego Parlamentu Europejskiego, nadzwyczajną edycję renomowanej niemieckiej Nagrody Karola otrzymał Jan Paweł II wyróżniony za zaangażowanie i wkład w zakończenie zimnej wojny oraz pokojowy wpływ na Europę i świat.
- 2005 – Carlo Azeglio Ciampi,
- 2006 – Jean-Claude Juncker,
- 2007 – Javier Solana,
- 2008 – Angela Merkel,
- 2009 – Andrea Riccardi,
- 2010 – Donald Tusk,
- 2011 – Jean-Claude Trichet[2],
- 2012 – Wolfgang Schäuble[3],
- 2013 – Dalia Grybauskaitė[2],
- 2014 – Herman Van Rompuy[4],
- 2015 – Martin Schulz,
- 2016 – papież Franciszek
- 2017 – Timothy Garton Ash
- 2018 – Emmanuel Macron
- 2019 – António Guterres
- 2020 – Klaus Iohannis
- 2022 – Swiatłana Cichanouska, Maryja Kalesnikawa, Wieranika Cepkała[5]
- 2023 – Wołodymyr Zełenski i naród ukraiński[6]
- 2024 – Pinchas Goldschmidt, naczelny rabin, przewodniczący Konferencji Rabinów Europejskich (CER) i społeczności żydowskich w Europie
Przypisy
edytuj- ↑ Karola Wielkiego, Międzynarodowa Nagroda, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-12-01].
- ↑ a b Agnieszka Jarosz: Będzie ministerstwo finansów strefy euro?. UniaEuropejska.org, 2011-06-03. [dostęp 2011-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-04)]. (pol.).
- ↑ Dr. Wolfgang Schäuble: Karlspreisträger 2012. aachen.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-21)].
- ↑ Der Karlspreisträger 2014 Herman van Rompuy. karlspreis.de. [dostęp 2014-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-03)]. (niem.).
- ↑ Berenika Lemańczyk: Niemcy: Nagroda Karola Wielkiego m.in. dla Swiatłany Cichanouskiej. Gazeta Prawna, 17 grudnia 2021. [dostęp 2022-04-10]. (pol.).
- ↑ Le prix Charlemagne 2023 décerné au peuple ukrainien et à son président. i24news.tv, 16 grudnia 2022. [dostęp 2022-12-16]. (fr.).