Abd al-Aziz Buteflika
Abd al-Aziz Buteflika (Butaflika) (arab. عبد العزيز بوتفليقة, ʿAbd al-ʿAzīz Būtaflīqah; ur. 2 marca 1937 w Wadżdzie, zm. 17 września 2021 w Algierze[1]) – algierski polityk, minister spraw zagranicznych w latach 1963–1979, prezydent Algierii w latach 1999–2019[2][3].
.jpg) Abd al-Aziz Buteflika (2012) | |
| Data i miejsce urodzenia |
2 marca 1937 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
17 września 2021 |
| Prezydent Algierii | |
| Okres |
od 27 kwietnia 1999 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca |
Abd al-Kadir Bensalah (p.o.) |
| Odznaczenia | |
     
| |
Życiorys
edytujBrał udział w wojnie o niepodległość Algierii[4]. Od 5 września 1963 do 8 marca 1979 sprawował funkcję ministra spraw zagranicznych podczas prezydentury Ahmada Ben Belli i Huari Bumediena[4]. W 1974 roku był przewodniczącym 29. Sesji Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych. Rok później brał udział w mediacjach pomiędzy skonfliktowanym ze sobą Irakiem i Iranem, które zaowocowały podpisaniem porozumienia w Algierze. Jeszcze w tym samym roku negocjował z terrorystą Ilichem Ramírezem Sánchezem znanym jako „Carlos-Szakal”. Terrorysta po negocjacjach z Butefliką wypuścił na wolność wszystkich uczestników zebrania OPEC, których porwał w trakcie spotkania w Wiedniu[5]. Po śmierci Bumediena był typowany jako jeden z potencjalnych następców. Przedstawił wówczas program opierający się na założeniach wolnego rynku. Walkę o władzę przegrał z Szadlim Bendżedidem, który po skonsolidowaniu władzy wykluczył go z partyjnego kierownictwa[4]. W 1981 roku wyemigrował z kraju. Do Algierii powrócił w 1987 roku. W latach 90. powrócił do czynnej polityki krajowej stając się jednym z liderów Frontu Wyzwolenia Narodowego[3].
Z poparciem wojska i związków zawodowych wystartował w wyborach 15 kwietnia 1999[5]. W kampanii wyborczej obiecywał doprowadzenie do zakończenia trwającej wojny domowej. Zwyciężył w pierwszej turze wyborów prezydenckich uzyskując 73,8% głosów. 27 kwietnia 1999 oficjalnie objął urząd zastępując prezydenta Liamine Zérouala. Głównym zadaniem początków prezydencji Buteflika było przywrócenie pokoju i zwalczenie terrorystycznego fundamentalizmu islamskiego[4]. Nowo wybrany prezydent postanowił zaprowadzić porządek metodami pokojowymi. Świeżo po wyborach ogłosił on chęć przeprowadzenia amnestii dla rebeliantów którzy dobrowolnie złożą broń. Propozycja prezydenta została poddana pod głosowanie w referendum, program pojednania narodowego poparło 98% wyborców. Amnestia przyczyniła się do wygaśnięcia konfliktu i rozpuszczenia się grup rebelianckich[5]. W 2000 roku doszło do samorozwiązania partyzanckich armii. Walkę z rządem kontynuowała zaledwie garstka najbardziej radykalnych islamistów oraz powstała później lokalna siatka Al-Ka’idy[6]. Po zakończeniu konfliktu funkcjonowanie partii fundamentalistycznych w dalszym ciągu pozostało zakazane a wojsko pozostawiło w swoich rękach duży stopień władzy. W 2006 roku z inicjatywy prezydenta doszło do powszechnej amnestii bojowników odsiadujących wyroki. Amnestia odbyła się w ramach programu Karta Pokoju i Narodowego Pojednania (uchwalonej w referendum w 2005 roku)[6][5].
Po rozwiązaniu kwestii wojny domowej, uregulował sytuację mniejszości berberyjskiej. Za jego rządów, 9 kwietnia 2002 wprowadzono poprawkę konstytucji, wedle której język berberyjski stał się drugim językiem urzędowym kraju. Zmiana zahamowała widoczne w poprzednich latach napięcia pomiędzy rządem a Berberami. Prezydent odstąpił tym samym od prowadzonej przez poprzednie rządy polityki arabizacji[5][4].
Rządy Butefliki związane są z liberalizacją gospodarki. Polityka ta w połączeniu z podwyższeniem cen ropy naftowej przyczyniła się do poprawy sytuacji ekonomicznej[4]. Napływające do kasy państwa pieniądze prezydent wykorzystał do inwestycji w obiekty i infrastrukturę użyteczności publicznej, w tym mieszkania komunalne[5].
Ważnym elementem aktywności politycznej Butefliki jest polityka zagraniczna. W lipcu 1999 roku zorganizował w Algierze szczyt Organizacji Jedności Afrykańskiej. Brał udział jako mediator w konflikcie konflikcie erytrejsko-etiopskim[5].
8 kwietnia 2004 uzyskał reelekcję zdobywając 84,9% głosów[4]. Wybory w 2004 roku były pierwszymi w pełni demokratycznymi wyborami w historii kraju[4]. W 2007 roku prezydent potwierdził swoją władzę po tym gdy w wyborach parlamentarnych większość zdobył sprzyjający mu blok partyjny[4]. 11 kwietnia 2009 został wybrany na trzecią kadencję z poparciem 90,2% głosów[7].
Od grudnia 2010 do kwietnia 2011 roku przez kraj przetoczyła się fala protestów antyrządowych na fali arabskiej wiosny. W rezultacie wystąpień, władze ogłosiły zniesienie obowiązującego od 1992 roku stanu wyjątkowego i obniżenie cen żywności. Wystąpienia w porównaniu z krajami regionu miały niewielki wymiar[8][5]. Wybory parlamentarne przeprowadzone 10 maja 2012 wygrał prezydencki Front Wyzwolenia Narodowego. Prezydencka formacja zwiększyła w wyborach stan posiadania miejsc w parlamencie o siedem miejsc. Drugie miejsce zajęło z kolei sympatyzujące z prezydentem Zgromadzenie Narodowo-Demokratyczne. Nowym premierem został Abd al-Malik Sallal[5].
W ostatnich wyborach prezydenckich przeprowadzonych 17 kwietnia 2014 zdobył 81,53% głosów. Tym samym zapewnił sobie czwartą, pięcioletnią kadencję na stanowisku. Jego główny kontrkandydat, były premier Ali Benflis zdobył 12,18% głosów[9].
2 kwietnia 2019 Buteflika zrezygnował ze sprawowania urzędu prezydenta Algierii, na co wpływ miały trwające od lutego masowe protesty przeciwko jego rządom[10]. Pod presją ze strony protestujących, 11 marca prezydent zrezygnował z ubiegania się o reelekcję w wyborach prezydenckich przewidzianych na 18 kwietnia i nakazał ich przełożenie[11][12].
Przypisy
edytuj- ↑ Algeria's former President Bouteflika dies at 84 [online], reuters.com, 18 września 2021 [dostęp 2021-09-18] (ang.).
- ↑ BBC News – Algeria country profile. [dostęp 2010-01-11].
- ↑ a b Abdelaziz Bouteflika, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-09-30] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i Ks. Adam Romejko: Elity władzy Algierii. romejko.edu.pl. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i Karol Kaźmierczak: Algieria – kraj który nie chce rewolucji. prawy.pl. [dostęp 2016-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-23)]. (pol.).
- ↑ a b Łukasz Gołota: Konflikt w Algierii. psz.pl. (pol.).
- ↑ Le taux de participation n’est pas une surprise. Presse DZ, 12 kwietnia 2009. [dostęp 2009-04-12]. (fr.).
- ↑ Algieria znosi stan wyjątkowy. Wprowadzony 19 lat temu.... Gazeta.pl, 2011-02-22 19:52. s. 1. [dostęp 2016-02-11]. (pol.).
- ↑ Algeria’s President Bouteflika wins fourth term. bbc.com, 18 kwietnia 2014. [dostęp 2016-02-10]. (ang.).
- ↑ Algerian president Bouteflika resigns: state news agency, REUTERS, 2019-04-02.
- ↑ Algeria’s Bouteflika abandons re-election bid after weeks of protest [online], Reuters [dostęp 2019-03-11] (ang.).
- ↑ Prezydent Algierii nie będzie się ubiegał o piątą kadencję [online], tvp.info [dostęp 2019-03-11] (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Oficjalna strona prezydenta Algierii. el-mouradia.dz. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-10)]. (arab. • fr.)