Kaija Saariaho

	Kaija Saariaho
	;
Fødd	14. oktober 1952
Fødestad	Helsingfors
Død	2. juni 2023 (70 år)
Dødsstad	8. arrondissement
Fødenamn	Kaija Anneli Laakkonen
Opphav	Finland
Sjanger	opera
Verka som	komponist
Far	Launo Laakkonen
Gift med	Jean-Baptiste Barrière
Born	Aleksi Barrière
Prisar	ridder av Den nasjonale fortjenstorden, ridder av Ordre des Arts et des Lettres, Léonie Sonnings musikkpris, Schockprisen i musikk, Pro Finlandia, Polar Music Prize, Grawemeyer-prisen, Wihuri Sibelius-prisen, BBVA Foundation Frontiers of Knowledge Award, æresdoktor ved Université Bordeaux Montaigne, Stoeger Prize, medlem av American Academy of Arts and Sciences Fellow, Grawemeyer Award for Music Composition, Finnish Music Hall of Fame, æresdoktor ved universitetet i Helsinki, æresdoktor ved Åbo Universitet, kommandør av Ordre des Arts et des Lettres, kommandør av første klasse av Finlands løves orden, ridder av Ordre des Arts et des Lettres, Honorary Member of the International Society for Contemporary Music

Kaija Anneli Saariaho (fødd Laakkonen, 14. oktober 1952 i Helsingfors) er ein finsk komponist busett i Paris.

Liv og verk

Kaija Saariaho studerte med avantgardisten Paavo Heininen ved Sibelius-akademiet i Helsingfors. Saman med Magnus Lindberg og andre stifta ho gruppa Open Ears. Deretter heldt fram ho utdanninga, no med Brian Ferneyhough og Klaus Huber i Freiburg im Breisgau. Ho deltok i Darmstädter Ferienkurse og studerte frå 1982 computerstøtta komposisjon og arbeid med lydband og live-elektronikk ved IRCAM.

På denne tida kom komposisjonar som Verblendungen (1984), eit vekselsspel mellom orkester og lydband, og dessutan Du Cristal (1989) og …à la Fumée (1990), i dei sistnemnde tok ho i bruk live-elektronikk. Under innverknad av spektralmusikk-komponistane Gérard Grisey og Tristan Murail utvikla Saariaho ein stil pregea av langt uthaldne basstonar og mikrotonale intervall. Eit av hennar best kjende verk, Graal théâtre for fiolinar og orkester (1994–97), er skrive i denne stilen.

Verk av Saariaho blei oppførte ved internasjonale festivalar i London (1989), Jakarta (1989), Paris (1989, 1991) og Wien (1993). I 1999 framførte New York Philharmonic Orchestra under leiing av Kurt Masur komposisjonen hennar Oltra mar for kor og orkester.

Ved Festspela i Salzburg i år 2000 dirigerte Kent Nagano ei vellukka oppføring av den første operaen hennar, L’Amour de loin. Amin Maalouf skreiv librettoen på basis av trobadoren Jaufre Rude sitt vida. I 2006 blei operaen Adriana Matar uroppført ved Opéra Bastille i Paris og i Lyon 2010 Émilie, også denne med libretto av Amin Maalouf. Kazushi Ono dirigerte.

Prisar og utmerkingar

2011 – Léonie Sonnings musikkpris

Viktige verk

Verblendungen (1984; orkester)
Nymphéa (1987; strykekvartet, elektronika)
Petals (1988; cello, elektronika)
Du cristal... (1989; orkester, live-elektronikk)
...à la Fumée (1990; solo altfløyte og cello, orkester)
Graal théâtre (1994; fiolin, orkester)
L’amour de loin (2000; opera)
Orion (2002; orchestra)
Adriana Mater (2005; opera)
La Passion de Simone (2006; oratorium/opera)
Notes on Light (2007; cellokonsert)
Terra Memoria (2007; strykekvartett)
Laterna Magica, 2008
Émilie (2010; opera)

Innspelingar

Graal Théâtre – Gidon Kremer; BBC Symphony Orchestra; Esa-Pekka Salonen – Sony SK60817
L’Amour de loin – Gerald Finley; Dawn Upshaw; Finlands nasjonalopera; Esa-Pekka Salonen – Deutsche Grammophon DVD 00440 073 40264
Nymphéa – Cikada Strykekvartett – ECM New Series 472 4222

Kjelder

Referansar

Denne artikkelen bygger på «Kaija Saariaho» frå Wikipedia på bokmål, den 27. januar 2021.