lei

vervoeging van
	leggen

De printervriendelijke versie wordt niet langer ondersteund en kan weergavefouten bevatten. Werk uw browserbladwijzers bij en gebruik de gewone afdrukfunctie van de browser.

Niet te verwarren met: -lei, Lei

Nederlands

Leien (2) en schoolkrijtjes uit de 19e eeuw

Uitspraak

Geluid: [A], [B] lei (hulp, bestand)
- IPA: / lɛi / (1 lettergreep)
Geluid: [C] lei (hulp, bestand)
- IPA: / ˈleji / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

lei

Woordherkomst en -opbouw

[A] Middelnederlands leye ‘leisteen’, eerst geattesteerd in 1377^[1] en ontwikkeld uit Oergermaans *lajō-, ontleend aan het Gallisch, vgl. Oudiers líe, lía ‘steen’.^[2] Evenals Nederduits Lai, Luxemburgs Lee, Duits verouderd Lei(e) en Fries laai.^[3]
[B] Middelnederlands leie, leide, nevenvorm van lede ‘gegraven of vergraven waterloop’ (in lieverlede), afleiding van leiden.^[4]
[C] van Roemeens lei

Zelfstandig naamwoord

[A] de lei v / m

een plat stuk van leisteen
(teken- en schrijfmateriaal) een schrijfplank van leisteen; schrijflei
een dakpan van leisteen; daklei

Synoniemen

(2) schrijflei
(3) daklei

Hyponiemen

achterlei, daklei, scharlei, wolverlei

Afgeleide begrippen

Uitdrukkingen en gezegden

met schone lei beginnen.

een geheel nieuw begin met iets maken.

het liep van een leien dakje

Vertalingen

2. schrijflei

Nederduits: Schevertafel ^(nds) v
Papiaments: lei
Portugees: ardósia ^(pt) v, lousa ^(pt) v
Spaans: pizarrón ^(es) m
Zweeds: griffeltavla ^(sv) g

3. daklei

Portugees: ardósia ^(pt) v
Roemeens: placă de ardezie ^(ro) v
Russisch: ши́ферная плита́ ^(ru) v (šífernaja plitá)

Zelfstandig naamwoord

[B] de lei v

sloot, waterleiding
(België) doorgang, laan
teugel

Afgeleide begrippen

Zelfstandig naamwoord

[C] de lei mv

meervoud van het zelfstandig naamwoord leu (numismatiek) (naam munteenheden van Roemenië en Moldavië)
▸ In december 1989, toen het communistische regime ten val werd gebracht, was de officiële wisselkoers van de Roemeense leu (meervoud lei) ongeveer 9 lei per dollar, al kreeg je op de zwarte markt vier tot vijf keer zoveel voor de zeer gewilde dollars.^[5]

Werkwoord

[D] lei

enkelvoud verleden tijd van leggen
- Ik lei.
- Jij lei.
- Hij, zij, het lei.
- Vol zorg vloog de dokter naar het bed, reikte Henriette de medicijnen en lei zacht de hand op haar voorhoofd.^[6]