wet

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  wet    (hulp, bestand)
• IPA: /wɛt/

Woordafbreking

• wet

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘rechtsregel’ voor het eerst aangetroffen in 901

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	wet	wetten
verkleinwoord	wetje	wetjes

Zelfstandig naamwoord

de wet v / m

1. (juridisch) een door de overheid opgestelde regel

   • Je wordt gestraft als je de wet overtreedt en gepakt wordt. 

   ▸ In Australië is het nu zelfs bij wet geregeld dat iedere werknemer na zeven jaar automatisch twee maanden betaald verlof ontvangt.

2. (wetenschap) vaste, op waarneming gegronde regel, waarmee een verschijnsel wordt verklaard
3. (religie) religieuze levensregels en voorschriften

Hyponiemen

   

AOV-wet Algemene bijstandswet Arbowet Bonn-Berlijnwet Boterwet Jodenwet Mammoetwet Opiumwet Salduzwet Vreugde der Wet Zondagswet aanbouwwet aardgaswet abortuswet absintwet adoptiewet afkoelingswet afkoopwet afvalstoffenwet akkerwet alcoholwet algemenebijstandswet ambtenarenwet amnestiewet antibekeringswet anticorruptiewet antidiscriminatiewet antihomowet antimisdaadwet antiracismewet antiterreurwet antiterrorismewet antitrustwet apartheidswet arbeidsomstandighedenwet arbeidsongeschiktheidswet arbeidstijdenwet arbeidsvoorzieningswet arbeidswet archiefwet armenwet artsenwet asielwet auteurswet bankwet basiswet beginselenwet begraafwet begrafeniswet begrotingswet behoudswet bekendmakingswet belastingwet beroepswet besluitwet bestrijdingsmiddelenwet bewegingswet bijstandswet bijzonderebijstandswet binnenvaartwet boycotwet brandweerwet brommerwet caissonwet colportagewet comptabiliteitswet conceptwet concessiewet consensuswet cookiewet coronawet coördinatiewet dierenwet dopingwet douanewet drankwet drugswet drugwet echtscheidingswet eenheidswet elektriciteitswet emancipatiewet embryowet energiewet erfelijkheidswet erfwet euthanasiewet fabriekswet faillissementswet familiewet faunawet financieringswet flexwet gaswet gebruiksvergunningenwet geefwet gemeentewet genocidewet gezondheidswet goedkeuringswet grondexploitatiewet grondwet handelswet harmonisatiewet herstelwet hervormingswet hinderwet homowet hoofdwet horecawet huisvestingswet huursubsidiewet huurwet huwelijkswet hypotheekwet ijkwet immigratiewet immuniteitswet inburgeringswet indemniteitswet initiatiefwet interim-wet internetwet invaliditeitswet invoeringswet jachtwet jeugdwet kaalplukwet kaderwet kerkwet kernenergiewet kieswet kinderbijslagwet kinderwet klachtwet klankwet klimaatwet knevelwet kokwet koppelingswet krachtens de wet krankzinnigenwet kredietwet krijgswet kwadratenwet landwet leegstandswet leerplichtwet levenswet loodswet loonwet loterijwet luchtvaartwet lynchwet machtigingswet machtswet markenwet mededingingswet mediawet merkenwet meststoffenwet mestwet middelenwet mijnwet milieuwet monumentenwet moslimwet naamwet nabestaandenwet naturalisatiewet natuurbeschermingswet natuurschoonwet natuurwet nieuwerwets noodwet octrooiwet oliewet omroepwet onderwijswet ongevallenwet onteigeningswet ontwerpwet oorlogswet opiumwet ouderdomswet ouderwets pachtwet parapluwet participatiewet pasjeswet paspoortwet patentwet pensioenwet perkenwet perswet pitbullwet pleegkinderenwet pluk-ze-wet politiewet poortwachterswet postwet prijswet prijzenwet privacywet privatiseringswet programmawet provinciewet psychopatenwet raamwet rassenwet referendumwet registratiewet regularisatiewet reparatiewet rijkswet rijtijdenwet rugzakwet ruilverkavelingswet sanctiewet schepenwet schoolwet sekswet slotwet sluierwet snel-Belgwet snuffelwet socialezekerheidswet socialistenwet spellingwet spijsvet spijswet splitsingswet spoedwet sportwet staatswet stakingswet statuswet strafwet structuurwet successiewet suikerwet taalwet tabakswet tariefwet taxiwet telecommunicatiewet telecomwet telefoonwet termijnenwet toeslagenwet toestemmingswet toneelwet traagheidswet trekhondenwet tuchtwet tweeverdienerswet uitkeringswet uitleveringswet uitvoeringswet uitvoerwet uitzonderingswet vaccinatiewet valwet varkenswet vastenwet veegwet veiligheidswet verhaalswet verkeerswet verkiezingswet verzekeringswet vestigingswet vestingwet visserijwet voetbalwet vogelwet vorderingswet vreemdelingenwet vuurwapenwet waardewet wapenwet warenwet warmtewet waterschapswet wegenverkeerswet welzijnswet werkeloosheidswet werkloosheidswet wezenwet wietwet wijzigingswet winkelsluitingswet winkeltijdenwet witwaswet woningwet woonruimtewet woonwagenwet zedelijkheidswet zedenwet zegelwet ziekenfondswet ziekteverzekeringswet ziektewet zondagswet zorgverzekeringswet zorgwet zoutwet

Afgeleide begrippen

   

Wetstraat de wet van Murphy een wet van Meden en Perzen kerkwettig wet van Ampère wet van Faraday wet van Meden en Perzen wet van Murphy wetboek wetbundel wetgeleerde wetgeleerdheid wetgeven wetgevend wethouder wethouding wethoudster wetland wetlook wetmatig wetplank wetplichtig wetsaanpassing wetsartikel wetsbepaling wetsbesluit wetschending wetsdelict wetsdienaar wetsdokter wetsduiding wetsgeneesheer wetsgeschiedenis wetsgrond wetshandhaver wetshandhaving wetsherziening wetsinterpretatie wetskennis wetsloochening wetsmatiging wetsontduiker wetsontduiking wetsontwerp wetsovertreder wetsovertreding wetsregel wetsrol wetsschennis wetssysteem wetssystematiek wetstaal wetstechnisch wetsteen wetstekst wetstoepassing wetsuit wetsverandering wetsverkrachting wetsvoorschrift wetsvoorstel wetswijziging wetswinkel wetswinkelier wettekst wettelijk wetteloos wettenbundel wettig wetvoorstel

Verwante begrippen

• ouderwets
• [2] principe, regel, beginsel
• principe van Le Châtelier
• Fresnelvergelijkingen, Navier-Stokes-vergelijkingen

Uitdrukkingen en gezegden

• Dat is geen wet van Meden en Perzen

• Een wet van Meden en Perzen zijn

een regel waarvan nooit mag worden afgeweken

• Een stalen wet

• Iemand de wet stellen

iemand iets opdragen te doen

• Korte wetten maken

• Nieuwe heren, nieuwe wetten

met een nieuwe baas komen er nieuwe regels

• Nood breekt wet

bij moeilijke omstandigheden is er meer geoorloofd

• Onder en boven de wet zijn

zich niet aan de regels hoeven te houden

• de lange arm der wet

• volgens de wet

Vertalingen

    1. een door de overheid opgestelde regel   

Duits: Gesetz (de) o Engels: law (en) Frans: loi (fr) v Pools: prawo (pl) o

Italiaans: legge (it) Spaans: ley (es) v Welsh: deddf (cy)

    de lange arm der wet   

Duits: der lange Arm des Gesetzes

    volgens de wet   

Duits: nach dem Gesetz, laut Gesetz

Werkwoord

vervoeging van
wetten

wet

1. enkelvoud tegenwoordige tijd van wetten
2. gebiedende wijs van wetten

Afgeleide begrippen

• wetplank, wetsteen

Gangbaarheid

• Het woord wet staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "wet" herkend door:

98 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Engels

Bijvoeglijk naamwoord

wet

1. nat

Afgeleide begrippen

• wetland, wetlook, wetsuit, miss-wet-T-shirtverkiezing