Zwarte Riek

Zwarte Riek
	Rika Jansen (1966)
Algemene informatie
Volledige naam	Hendrika Elisabeth Jansen
Alias	Zwarte Riek
Bijnaam	De Jordaanprinses
Geboren	8 oktober 1924
Geboorteplaats	Amsterdam
Overleden	21 januari 2016
Overlijdensplaats	Zandvoort
Land	Nederland
Werk
Beroep	Zangeres
	(en) Discogs-profiel; (en) MusicBrainz-profiel;
Portaal	Muziek

Hendrika Elisabeth Jansen (Amsterdam, 8 oktober 1924 – Zandvoort, 21 januari 2016^[1]) was een Nederlands zangeres. Ze was bekend onder de artiestennaam Zwarte Riek en had als bijnaam de Jordaanprinses.^[2]

Biografie

Rika (haar roepnaam) Jansen werd in de buurt van de Jordaan geboren als dochter van een vishandelaar. Hoewel een van haar hits M'n wieggie was een stijfselkissie was, was haar wieg een viskratje; een wieg kon het gezin niet bekostigen.^[3] Ze was de jongere zus van Maria Jansen, die als Maria Zamora grote hits had met Mama el baión en Sucu sucu. Als jong meisje viel Rika in de Geldersekade en hield daar tyfus en de ziekte van Weil aan over. In het ziekenhuis verloor ze haar haren, maar later groeiden die weer aan. Vanwege de kleur ervan kreeg ze de bijnaam Zwarte Riek.

In de oorlog is Rika zwanger geworden van een verzetsman, in 1944 trouwde ze met een jeugdvriend. Na de oorlog zong ze in cafés.^[3] Later woonde ze samen met zanger en tekstdichter Kees Manders, de oudere broer van Tom Manders (die bekend werd als Dorus). Kees had een eigen revue, waar Rika vanaf 1952 met Greetje Boltini als acrobate optrad. Daar hebben Rika en Kees elkaar ontmoet. Later ging Rika ook zingen in de revues van haar broer. Dat deed ze onder meer onder de artiestennaam Fanny Black.

Doorbraak

Toen in 1955 dankzij onder anderen Johnny Jordaan en Tante Leen het Jordaanlied in heel Nederland en zelfs in Vlaanderen populair werd, schakelde Rika ook over op dit repertoire. Ze nam haar oude bijnaam Zwarte Riek aan als artiestennaam en in 1956 brak ze door met haar hit M'n wieggie was een stijfselkissie, dat in Nederland de tweede plaats van de hitparade haalde. In Vlaanderen had ze een klein hitje met de B-kant: Sansee de platte boender. Daar is dat haar enige hit, maar in Nederland wist ze nog de hitlijst te halen met Kersepit en Alle apies (in de Artis lijken op me Ome Hein). Daarmee sloot ze ook in Nederland haar hitparadesucces af.

Vanaf 1959 ging Rika Jansen door onder haar eigen naam. Ze trad op met onewomanshows in binnen- en buitenland. In 1964 zong ze de klassieker Amsterdam huilt (waar het eens heeft gelachen), geschreven door haar partner Kees Manders, de broer van Tom Manders. In tegenstelling tot haar vrolijkere 'Zwarte Riek'-repertoire is dit een melancholisch nummer over de Weesperstraat en de verdwenen Jodenhoek - klaaglijk langgerekt gezongen als een chazan (= een Joodse voorzanger), maar je hoort er ook Jiddische marktkooplieden in. Hoewel het nummer geen hitparadesucces kende, was het wellicht na M'n wieggie was een stijfselkissie haar bekendste lied. Later dat jaar reisde ze voor een optreden naar New York en nog later naar Aruba en Curaçao.

Eind van de zestiger jaren kreeg Manders een hartinfarct en moest het rustiger aan doen. Ze verhuisde naar Fuengirola. In 1974 gingen Kees en Rika uit elkaar; zij bleef in Spanje wonen. Na haar huwelijk met een Duitser, dat in 1981 uitliep op een scheiding, verhuisde ze van Spanje naar Zandvoort.^[3]

In september 2014 verscheen de biografie Zwarte Riek - Het levensverhaal van Rika Jansen, opgetekend door Kees Rutgers.

Op 21 januari 2016 stierf Zwarte Riek op 91-jarige leeftijd.

Externe link

Discografie

Singles

Single met hitnotering(en) in oude hitlijsten	Datum van binnenkomst	Hoogste positie	Aantal maanden	Opmerkingen
M'n wieggie was een stijfselkissie / Sansee de platte boender	apr 1956	2	6M	Elsevier Top 10
De Kersepit	sep 1956	9	1M	Elsevier Top 10
Alle apies (in de Artis lijken op me Ome Hein)	okt 1956	8	1M	Elsevier Top 10

Single met hitnotering(en) in de Vlaamse Ultratop 50	Datum van verschijnen	Datum van binnenkomst	Hoogste positie	Aantal weken	Opmerkingen
Sansee de platte boender		jul 1956	16	1M	in de Juke Box Top 20

Studio Albums

Tchi - Tchi - Tchi (Show International) - 1960
Rika Janssen - 1970

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Amsterdam huilt: Rika 'Zwarte Riek' Jansen (91) overleden, Het Parool, 21 januari 2016
↑ "jordaanprinses zwarte riek nu in one woman-show als: rika jansen", Utrechts Nieuwsblad, 12 juli 1962: blz. 5
↑ ^a ^b ^c Gelder, Henk van (2016) Natuurtalent uit een viskraam in de Jordaan. NRC, 6 februari 2016, blz.O&D12

[1] Amsterdam huilt: Rika 'Zwarte Riek' Jansen (91) overleden, Het Parool, 21 januari 2016

[2] "jordaanprinses zwarte riek nu in one woman-show als: rika jansen", Utrechts Nieuwsblad, 12 juli 1962: blz. 5

[NRC20160206-3] Gelder, Henk van (2016) Natuurtalent uit een viskraam in de Jordaan. NRC, 6 februari 2016, blz.O&D12

[1]

[2]

[3]