Naar inhoud springen

Wevelgem

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Wevelgem
Gemeente in België Vlag van België
Wevelgem (België)
Wevelgem
Geografie
Gewest Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Provincie Vlag West-Vlaanderen West-Vlaanderen
Arrondissement Kortrijk
Oppervlakte
– Onbebouwd
– Woongebied
– Andere
39,14 km² (2022)
55,14%
18,69%
26,17%
Coördinaten 50° 49' NB, 3° 11' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners
– Mannen
– Vrouwen
– Bevolkings­dichtheid
31.884 (01/01/2024)
49,44%
50,56%
814,66 inw./km²
Leeftijdsopbouw
– 0-17 jaar
– 18-64 jaar
– 65 jaar en ouder
(01/01/2024)
19,58%
57,9%
22,53%
Buitenlanders 4,59% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester Jan Seynhaeve (CD&V)
Bestuur CD&V 8560
Zetels
CD&V 8560
N-VA
Vlaams Belang
Vooruit
Meer dan Groen
31
18
6
3
2
2
Economie
Gemiddeld inkomen 21.047 euro/inw. (2021)
Werkloosheids­graad 3,6% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode
8560
8560
8560
Deelgemeente
Wevelgem
Gullegem
Moorsele
Zonenummer 056
NIS-code 34041
Politiezone Grensleie
Hulpverlenings­zone Fluvia
Website www.wevelgem.be
Detailkaart
ligging binnen het arrondissement Kortrijk
in de provincie West-Vlaanderen
Portaal  Portaalicoon   België

Wevelgem is een gemeente in de Belgische provincie West-Vlaanderen. De gemeente telt ongeveer 31.000 inwoners. Wevelgem-centrum is gelegen aan de Leie, die de grens vormt met Lauwe.

Wevelgem is de laatste jaren enorm verstedelijkt en is in de eerste plaats een forensenwoonzone geworden voor mensen die in Kortrijk en omstreken werken.

De oudste bekende vermelding dateert uit 1197.

Tot het einde van de 18e eeuw bezat Wevelgem een abdij : de Guldenbergabdij, een cisterciënzerinnenabdij die in de buurt van de Leie was gelegen.

De Guldenbergabdij van Wevelgem in de eerste helft van de 17e eeuw (afbeelding uit Flandria Illustrata - 1641)

Voor Wevelgem was de rivier de Leie vroeger belangrijk. Men liet er vroeger het vlas in weken ("roten") om het daarna te verwerken in de vele vlasfabrieken in Wevelgem. De Leie kreeg toen ook zijn bijnaam, namelijk The Golden River, verwijzend naar de kleur van het vlas. In de glorie van de vlasteelt immigreerden velen naar Wevelgem en bleven er dan uiteindelijk na enkele generaties wonen. Op het einde van de negentiende eeuw verenigden enkele vlashandelaars die hun fabrieken van stoommachines en dynamo's hadden voorzien, zich in de Naamloze Maatschappij Electrieke Verlichting van Wevelghem. Vanaf 1899 leverden zij de elektriciteit voor de straatverlichting.[1] Nu is de vlasteelt niet meer zo belangrijk als hij was, maar er zijn nog enkele bedrijven die vlas verwerken in Wevelgem.

In de Eerste Wereldoorlog legden de Duitsers een vliegveld aan langs de steenweg van Bissegem naar Wevelgem. Vanaf maart 1916 werden Zivilarbeiters ingezet om het terrein te egaliseren, dienstgebouwen op te trekken en een tweede spoorlijn tussen Kortrijk en Menen aan te leggen. In juli 1917 werden 18 vliegtuigen van de Jagdstaffel 6 onder leiding van Oberleutnant Eduard Dostler als eerste legereenheid op het vliegveld gevestigd. Na de oorlog werd het vliegveld ongebruikt, tot er in 1922-24 beslist werd om er een militaire vliegschool in onder te brengen. Vanaf 1969 heeft het vliegveld zijn militaire functie verloren en kwam het in bezit van het Provinciebestuur West-Vlaanderen en van de Intercommunale Ontwikkelingsmaatschappij Leiedal. Airport Kortrijk-Wevelgem is sindsdien uitgegroeid tot een regionale luchthaven met vooral verkeer voor zaken en transport.[2]

Nog een overblijfsel van de Eerste Wereldoorlog is het Duits Militair Kerkhof, dat deels gelegen is in de buurgemeente Menen. Op deze militaire begraafplaats liggen ruim 48.000 soldaten begraven die sneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog. Dit maakt van de begraafplaats de grootste Duitse begraafplaats in heel België. Schuin aan de overkant van dit kerkhof lag tijdens de Eerste Wereldoorlog een (misleidend) vliegveld, met houten vliegtuigen om de vijand te misleiden; overblijfselen daarvan zijn nog een grote bunker en een kleine bunker aan de spoorweg. De brug die Wevelgem en Lauwe verbinden, werd vernietigd tijdens de Tweede Wereldoorlog en achteraf heropgebouwd.

Wevelgem heeft drie deelgemeenten. Naast Wevelgem-centrum zijn dit Gullegem en Moorsele. Wevelgem, Gullegem en Moorsele worden gescheiden door de A17 en A19, die bijna volledig met de deelgemeentegrenzen samenlopen.

# Naam Opp.
(km²)[3]
Inwoners
(2020)[3]
Inwoners
per km²
NIS-code
1 Wevelgem (I) 14,13 16 436 1 164 34041A
2 Gullegem (II) 9,73 8 961 921 34041B
3 Moorsele (III) 15,17 6 170 407 34041C

De gemeente Wevelgem grenst aan de volgende gemeenten en dorpen:

Wevelgem, deelgemeenten en buurgemeenten. De gele gebieden zijn bebouwde kernen.

Bezienswaardigheden

[bewerken | brontekst bewerken]
Zie Lijst van onroerend erfgoed in Wevelgem voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Natuur en landschap

[bewerken | brontekst bewerken]

Wevelgem ligt in Zandlemig Vlaanderen met in het zuiden de vallei van de Leie. De hoogte varieert van 12-20 meter.

Naast de Leie zijn er nog enkele kleine waterlopen. Deze werden echter grotendeels overkluisd in het sterk verstedelijkte gebied. Het 26 hectare grote Leiebos werd in de jaren 1980 aangelegd om in meer groen te voorzien. Het bij Gullegem gelegen 58 ha. grote provinciedomein Bergelen is na zandwinning in de jaren 1970 ingericht als water- en bosgebied. Er is een natuureducatief centrum gevestigd genaamd 'De Rand'.

De verstedelijking uit zich, naast de aanleg van nieuwe woonwijken, in tal van verkeersvoorzieningen zoals een spoorweg (1853), een militair vliegveld (1916), een groot bedrijventerrein en diverse autowegen met bijbehorende verkeersknooppunten.

Vanouds was de vlasteelt en -verwerking van groot belang. Vanaf de 16e eeuw werd het vlas geroot in stilstaand water, maar vanaf 1850 mocht het roten in de Leie gebeuren. Deze kreeg de bijnaam golden river vanwege de gelige kleur die het water hierdoor kreeg.

Uiteindelijk legde Wevelgem zich toe op de vlasvezelbereiding en in 1867 startte de eerste stoomzwingelarij, eigendom van de gebroeders Vansteenkiste. In 1910 telde men 22 roterijen en mechanische zwingelarijen en daarnaast nog coöperatieve zwingelarijen. In totaal werkten er toen ruim 1070 mensen. In 1911 opende Vansteenkiste ook een warmwaterroterij. In 1938 telde men 138 roterijen en in 1900 begon de Naamloze Maatschappij van de elektriek, waarbij de stoomturbine van de zwingelarij een generator aandreef die in de verlichting van enkele straten voorzag, maar in 1905 door brand werd getroffen.

De mechanisatie van en, na de Tweede Wereldoorlog, de teloorgang van de vlasindustrie leidde tot werkloosheid. Men schakelde over op andere takken van bedrijvigheid.

Op het grondgebied van de gemeente Groot-Wevelgem liggen de industriezones Gullegem-Moorsele, Wevelgem-Noord als Wevelgem-Zuid. Deze zijn aangelegd vanaf 1969. Wevelgem kent een goede commerciële groei en heeft dan ook een groeiend aanbod aan industriële gronden in de diverse industriezones, namelijk Industriezone-West, Vliegveld, Gullegem-Moorsele, Noord. Ook de Luchthaven Moorsele heeft enige economische betekenis.

Sint-Theresiakerk en -parochie in het westen van Wevelgem, langs de Leie
  • De Kijkuithoek
  • De ZwaeneBloeme
  • De Wijnberg (in de parochie Onbevlekt Hart van Maria)
  • De Posthoorn (in de Sint-Theresiaparochie)
  • De Wezelhoek
  • De Kruishoek
  • De Katerhoek
  • Centrum (Wevelgem)
  • De Kloefhoek
  • De Hoge Akker
  • Het Mollegat
  • De Artoishoek
  • De Kozak
  • De Rivierwijk
  • Overheule
  • Den Herthoek
  • Ter Kommeren
  • De Barakken
  • Bromdries
  • De Platse (Moorsele)
  • 't Helleputje
  • Leuricock

Demografische evolutie voor de fusie

[bewerken | brontekst bewerken]
  • Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen; 1976 = inwoneraantal op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

[bewerken | brontekst bewerken]

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

  • Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari
1992 tot heden
jaar Aantal[4] Evolutie: 1992=index 100
1992 30.746 100,0
1993 30.883 100,4
1994 31.014 100,9
1995 31.042 101,0
1996 31.056 101,2
1997 31.105 101,2
1998 31.192 101,5
1999 31.270 101,7
2000 31.374 102,0
2001 31.357 102,0
2002 31.276 101,7
2003 31.172 101,4
2004 31.084 101,1
2005 31.059 101,0
2006 31.020 100,9
2007 30.926 100,6
2008 30.934 100,6
2009 30.990 100,8
2010 30.975 100,7
2011 31.066 101,0
2012 31.076 101,1
2013 31.100 101,2
2014 31.063 101,0
2015 31.307 101,8
2016 31.291 101,8
2017 31.457 102,3
2018 31.412 102,2
2019 31.406 102,1
2020 31.579 102,7
2021 31.503 102,5
2022 31.565 102,7
2023 31.795 103,4
2024 31.884 103,7
Wevelgem Supranationaal Nationaal Gemeenschap Gewest Provincie Arrondissement Provinciedistrict Kanton Gemeente
Administratief Niveau Vlag van Europa Europese Unie Vlag van België België Vlag Vlaanderen Vlaanderen Vlag West-Vlaanderen West-Vlaanderen Kortrijk Wevelgem
Bestuur Europese Commissie Belgische regering Vlaamse regering Deputatie Gemeentebestuur
Raad Europees Parlement Kamer van
volksvertegen­woordigers
Vlaams Parlement Provincieraad Gemeenteraad
Kiesomschrijving Nederlands Kiescollege Kieskring West-Vlaanderen Kortrijk-Ieper Kortrijk Menen Wevelgem
Verkiezing Europese Federale Vlaamse Provincieraads- Gemeenteraads-

Burgemeesters

[bewerken | brontekst bewerken]
Tijdspanne Burgemeester
1800 - 1802 Constantin Libert
1802 - 1806 Jan Bapt. Dierickx
1806 - 1808 Louis Van Ackere
1808 - 1811 Pieter Vanden Berghe
1811 - 1815 Emmanuel Francois Coucke
1815 - 1830 Jacobus De Blauwe
1830 - 1833 Pieter Vanden Berghe
1833 - 1853 Pieter De Brabandere
1853 - 1884 Jean Van Ackere
Tijdspanne Burgemeester
1884 - 1926 Jules van Ackere
1927 - 1932 Jules Constant van Ackere
1933 - 1941 Remi Wallays (UCB)
1942 - 1944 Michel Byttebier (VNV, oorlogsburgemeester)
1945 - 1946 Remi Wallays (CVP)
1947 - 1969 Achiel Wallays (CVP)
1970 - 1976 Hector Duhamel
1977 - 2003 Gilbert Seynaeve (ACW / CVP / CD&V)
2004 - heden Jan Seynhaeve (CD&V)

Legislatuur 1983 - 1988

[bewerken | brontekst bewerken]

De Christendemocraten namen in verdeelde slagorde deel aan de verkiezingen. Enerzijds was er de kieslijst ACW en anderzijds de Christelijke middenstanders- en boerenlijst onder de naam CWP. Lijsttrekker voor de CWP was Frans Gheysen.[5] De verkiezingen werden gewonnen door het ACW dat een absolute meerderheid behaalde. Burgemeester werd Gilbert Seynaeve.

Legislatuur 1989 - 1994

[bewerken | brontekst bewerken]

De PVV, CWP en Volksunie kwamen in kartel op onder de naam Algemeen Welzijn, lijsttrekker was Frans Gheysen. Burgemeester werd Gilbert Seynaeve (ACW).[5]

Legislatuur 1995 - 2000

[bewerken | brontekst bewerken]

In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 1994 kwam het tot een breuk in het kartel Algemeen Welzijn. De VLD besloot zelfstandig naar de kiezer te trekken. De Volksunie en CWP van hun kant kwamen in kartel op onder de naam 'Demokratisch Centrum De Brug' met als lijsttrekker Luc Gheysens. Daarnaast was er de eenmans-partij Omnium van Koen Sinnesael.[6] Het ACW verloor zijn meerderheid en tekende met de SP een bestuursakkoord. Gilbert Seynaeve bleef burgemeester.

Legislatuur 2001 - 2006

[bewerken | brontekst bewerken]

Onder impuls van CVP-voorzitter Stefaan De Clerck komt het tot een verzoening tussen de CWP-ers van het kartel 'De Brug' en het ACW. Ook Koen Sinnesael stond op deze lijst.[6] De Volksunie trekt onder de voormalige kartelnaam samen met de VLD naar de kiezer.[5] De CVP behaalde een absolute meerderheid, burgemeester werd Gilbert Seynaeve. Halfweg de legislatuur werd hij opgevolgd door partijgenoot Jan Seynhaeve in deze hoedanigheid.[7][8] In januari 2005 kwam het tot een breuk binnen De Brug en besloot de VLD een eigen fractie te vormen.[5]

Legislatuur 2013 - 2018

[bewerken | brontekst bewerken]

Lijsttrekkers waren Jan Seynhaeve (CD&V), Francies Debels (sp.a), Jürgen Lemaire (Open Vld), Henk Vandenbroucke (Groen), Marcel Masquelin (Vlaams Belang) en Filip Daem (N-VA).[9] Ten slotte nam ook Omnium met Koen Sinnesael als lijsttrekker opnieuw deel aan de verkiezingen.[6]

N-VA, dat bij de vorige verkiezingen geen enkele verkozene had, behaalde 1/5e van de stemmen en werd plotsklaps de grootste oppositiepartij. Groen van zijn kant kon zijn raadsleden verdubbelen tot 2. De sp.a kon het verlies beperken en behield 3 van de 4 raadsleden, ook de CD&V moest een licht verlies incasseren. Waar de partij bij de vorige verkiezingen nog meer dan de helft (53,31%) van alle kiezers kon overtuigen, strandde ze nu net onder de helft (48,69%). Wel moest de partij drie zitjes in de gemeenteraad inleveren. Het grootste verlies was voor Vlaams Belang dat slechts 1 van haar 4 raadsleden kon behouden en Open Vld dat niet langer vertegenwoordigd is in de gemeenteraad.[9] Burgemeester werd Jan Seynhaeve van de CD&V, hij beschikt over een absolute meerderheid van 18 op 31 zetels.

Legislatuur 2019 - 2024

[bewerken | brontekst bewerken]

Burgemeester was Jan Seynhaeve van de CD&V die een absolute meerderheid haalde van 17 op 31 zetels.

Legislatuur 2024 - 2030

[bewerken | brontekst bewerken]

Jan Seynhaeve bleef burgemeester van Wevelgem. Zijn partij CD&V 8560 behaalde opnieuw een absolute meerderheid, met 18 op 31 zetels.

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

[bewerken | brontekst bewerken]
Partij of kartel 10-10-1976[10] 10-10-1982 9-10-1988 9-10-1994 8-10-2000 8-10-2006[11] 14-10-2012[12] 14-10-2018 13-10-2024
Stemmen / Zetels % 29 % 29 % 29 % 31 % 31 % 31 % 31 % 31 % 31
SP1/ sp.a2/ Vooruit3 15,761 4 16,871 5 16,621 5 14,091 4 14,551 4 14,482 4 10,172 3 8,12 2 9,33 2
Agalev1/ Groen2/ Meer dan Groen3 - - 6,721 1 7,791 2 9,541 2 7,212 1 9,92 2 13,52 4 7,93 2
ACW1/ CVP2/ CD&V3 / CD&V 85604 53,911 17 51,121 18 51,741 17 41,511 15 45,342 17 53,313 21 48,693 18 47,13 17 49,54 18
CWP1/ Alg.Wel.A/ DE.BRUGB - 10,361 2 21,13A 6 25,7B 8
VU1/ Alg.Wel.A/ DE.BRUGB/ N-VA2 14,711 4 11,661 3 19,94B 6 3,742 0 20,872 7 18,02 6 18,92 6
PVV1/ VLD2/ DE.BRUGB/ Open Vld3 - 6,631 1 9,012 2 5,032 1 2,993 0 3,13 0 -
Vlaams Blok1/ Vlaams Belang2 - - 0,871 0 - 8,471 2 13,162 4 5,912 1 10,22 2 11,62 3
Alg.Bel 15,62 4 - - - - - - - -
Anderen(*) - 3,35 0 2,92 0 1,9 0 2,16 0 3,05 0 1,47 0 - 2,8 0
Totaal stemmen 19193 20563 21705 22163 22869 23002 22925 23402 15598
Opkomst % 96,39 94,84 95,05 95,58 93,72 95,1 63,5
Blanco en ongeldig % 3,82 5,03 5,04 6,63 5,11 4,13 4,62 4,7 1,4

De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen bij elke verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes gedrukt.
(*) 1982: ZOMAAR (3,35%) / 1988: ZOMAAR (2,92%) / 1994: omnium (1,9%) / 2000: Vivant (2,16%) / 2006: De Regenboog (3,05%) / 2012: Omnium (1,47%) / 2024: Voor 8560 (2,5%), SVD (0,3%)

De gemeente vormt elk voorjaar de aankomstplaats van de wielerklassieker Gent-Wevelgem. De voetbalclub SV Wevelgem City speelde in zijn geschiedenis verschillende jaren in de nationale afdelingen. Basketteam LP Wevelgem was enkele jaren vertegenwoordigd in de hoogste divisie, nu speelt het team in 1ste provinciale. Turnster Aagje Vanwalleghem is afkomstig uit de gemeente. Jaarlijks wordt de hardloopwedstrijd Leiemarathon gehouden.

  • Wevelgem heeft zijn eigen bier, de Wevelgemse Tripel, en deelgemeente Gullegem de Gulletaart.

Bekende Wevelgemnaren

[bewerken | brontekst bewerken]
[bewerken | brontekst bewerken]
Zie de categorie Wevelgem van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.