Naar inhoud springen

Spoorlijn Mannheim - Bazel

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Rheintalbahn
DB 4000 Mannheim – Bazel
Spoorlijn Mannheim - Bazel op de kaart
Totale lengte270,7 km
Spoorwijdte(normaalspoor) 1435 mm
Aangelegd doorBadischen Staatseisenbahnen
Geopend1840 / 1863
Huidige statusin gebruik
Geëlektrificeerdja
Aantal sporen2
Baanvaksnelheid140 / 160
200 / 250 (HSL) km/u
Beveiliging of treinbeïnvloedingPZB
Treindienst doorDeutsche Bahn, AVG
Traject
STR Pfälzische Ludwigsbahn
STRuSTR traject RHB van Bad Dürckheim RHB
STRuSTR traject van Mainz
STRuLSTR van Ludwigshafen
STRuhKRZWae Kurt Schumacher-Brücke (grens Ba / Pf)
hKRZWae+GRZquSTR Konrad-Adenauer-Brücke (grens Ba / Pf)
STRuLSTR
STR+lSTRqABZgr+lumKRZo >> traject Riedbahn van Frankfurt
STRSTRuSTR <<< traject Rheinbahn naar Karlsruhe
STRS+BHFuHST 0,0 Mannheim Hbf
STRSTRuSTRl traject OEG naar Weinheim OEG
STRKRW+lKRWglrKRW+r
ABZgl+lKRZoABZgr+rDST 1,3 Mannheim Hbf Ost
ABZg+lKRZoABZg+lrKRZul traject Riedbahn naar Frankfurt
BHFLSTRSTRSPLa 3.4 Mannheim-Neckatau
LSTRtSTRaDSTvSTR 4,0 Mannheim Rangierbahnhof
LSTRtSTRSTRvSTR-SHST 6,1 Mannheim-Seckenheim
ABZg+rtSTRSTRvSTR traject HGM naar Rheinhafen
BHFtSTRSTRvSTR 8.0 Mannheim-Rheinau
ABZg+rtSTRSTRvSTR traject HGM naar Rheinhafen
eABZgrtSTRSHI3lvSHI3g+r-STR traject naar Ketsch
LSTRtSTRvÜST
STR2tSTR3uvSTR-ABZgl 8,5 aansluiting Mannheim-F
tSTR+1uSTR+4STR+lvKRZu traject via Darmstadt naar Frankfurt am Main
+ tSTRe
+ LSTR
+ SHI3g+l
vSHI3gr- + v-STRl
79.4
5.0
aansluiting < Mannheim-Z
LSTRKRWg+lKRWrvSTR-STR+l aansluiting < Mannheim-F
STReABZg+lexSTR+rvSHST-STR 9,0 Mannheim-Friedrichsfeld Süd
LSTRSTRexLSTRSPLe << van Speyer (tot 1967)
LSTRBHFexLSTRSTR
13.6
84.6
Schwetzingen
STRLSTRexLSTRSHST 14,8 Heidelberg-Pfaffengrund/Wieblingen
LSTRSTRxKRWg+lKRWr
STRLSTRSTRuSTR+l traject OEG van Mannheim, (HSB) stadstram Heidelberg
LSTRSTRS+BHFuHST
17,5
19,1
Heidelberg Hbf (1955-nu)
STRLSTRSTRuSTRl traject OEG naar Weinheim, (HSB) stadstram Heidelberg
LSTRSTReABZgl+lexKBHFeq oud Heidelberg Hbf (1843-1955)
STRLSTRABZgl Neckartalbahn Jagstfeld
LSTRSTRSBHF 22,1 Heidelberg-Kirchheim/Rohrbach
STRLSTRSHST 26,5 St Ilgen - Sandhausen
LSTRSTRSBHF 32,1 station Wiesloch-Walldorf
STRLSTRSBHF 37,5 station Rot-Malsch
LSTRSTRSHST 40,1 station Bad Schönborn-Kronau
STRLSTRSBHF 42,4 station Bad Schönborn-Süd
LSTRSTRSHST 46,2 station Ubstadt-Weiher
STRLSTRSTRSTR+l traject Katzbachbahn van Odenheim
LSTRSTRSTRABZg+l traject Kraichtalbahn van Menzingen
KRWglKRWg+rABZglKRZu 46,6 aansluiting Ubstadt-Weiher naar Stuttgart
ABZglKRZuKRZuKRZu SFS Mannheim - Stuttgart
KRWg+lKRWrABZg+lKRZu 49,6 Bruchsal-Nord van Stuttgart
ABZg+rSTRSTR traject Bruhrainbahn van Germersheim
BHFSTRSTR 51,6 station Graben-Neudorf
ABZglHSTqABZg+lrSTRr Bruhrainbahn
Karlsdorf
xKRWglKRW+rSBHF 51,6 station Bruchsal
exSTRSTRSTR << traject Rheinbahn naar Karlsruhe
exLSTRSTRABZgl traject Westbahn naar Stuttgart
exSTRLSTRSHST 53,6 Bruchsal Gewerbliches Bildungszentrum
exLSTRSTRSHST 56,8 station Untergrombach
exSTRLSTRSBHF 60,5 station Weingarten
exLSTRSTRABZg+l van Pforzheim
exSTRLSTRSBHF 68,2 station Karlsruhe-Durlach
exSTRrSTRSTR traject Hardtbahn
exSTR+leKRZ+lABZglrSTR+r
exLSTRABZglKRZoABZg+r Rheinbahn van Mannheim
exLSTRKRWlKRWg+rSTR
exBHFuLSTRSTRSTR oud station Karlsruhe (Kurplatz) (1843-1913)
exLSTRuHSTS+BHFDST 72,9 Karlsruhe Hbf (1913-nu)
exLSTRuHSTSTRSTR station Albtalbahn
exLSTRuABZglmKRZomKRZo traject Albtalbahn naar Bad Herrenalb
exABZlr +
exSTRq + uLSTR
eABZg+r +
STR +
uKRWlKRWgl+rKRWg+r aansluit traject AVG
ABZq+lKRZoABZgr
KRZuABZgr+xrSTR 76,2 << Maximiliansbahn naar Winden/Neustadt
KRWlKRWg+lrKRWgr
KMWSTR
76,4
77,4
kilometer aanpassing
KRW+lxKRWgrKMW
76,4
77,4
kilometer aanpassing
STRexSTRSTR << Rheinbahn xx Tunnel Rastatt xx Rheintalbahn >>
LSTRexSTRSBHF 79,6 station Ettlingen West
STRexLSTRABZgl traject Albtalbahn naar Ettingen Stad
LSTRexSTRSHST 82,5 station Bruchhausen
STRexLSTRSHST 87,9 station Malsch
LSTRextSTRaSBHF 91,7 station Muggensturm
ABZg+lxtKRZSTRr
S+BHFextSTR 96,5 station Rastatt
ABZglxtKRZ traject Murgtalbahn naar Freudenstadt
eABZgrextSTR traject naar Rastatt
STR2tSTR3u
tSTR+1uSTR+4
extSTReSTR
xKRWg+lKRWgr
LSTRSHST 102,6 station Baden-Baden Haueneberstein
BHFS+BHF 105,3 Baden-Baden
STReABZglexSTRq ex traject naar Baden-Baden
LSTRSHST 108,3 station Sinzheim Nord
STRSHST 109,5 station Sinzheim
LSTRSHST 112,5 station Baden-Baden-Rebland
STRSHST 116,9 station Bühl
LSTRDST 119,2 Ottersweier
dvSTR-vSTR-ENDEa
dvLSTR-vSBHF-BHF 125,3 station Achern
dvSTR-vÜSTl
dvLSTR-vSTR-STRl traject Achertalbahn naar Ottenhöfen
STRHST 131,7 station Renchen
kABZg3ABZg+l traject Renchtalbahn van Bad Griesbach
STR+r + kSTRr+1
kSTRc4 + LSTR
+ STR
+
traject Europabahn van naar Straßburg
HSTLSTRBHF 137,9 station Appenweier
KRWlKRWg+rDST 138,7 Appenweier-Muhrhaag
KRWglKRWg+r
LSTRSTR
ABZglKRZolSTR+r 141,0 aansluiting Windschläg
KRWlKRWg+rSTR
exKHSTaBHFDST 145,5 station Offenburg
exSTRrSTRSTR << ex traject MEG: Offenburg - Altenheim
KRWg+lKRWr
exKRW+lKRWglxr traject Schwarzwaldbahn naar Singen
exLSTRDST 154,4 Niederschopfheim
exSTRBHF 158,7 station Friesenheim
exSTRlexKRZeKRZuexSTRq ex traject MEG: Kehl - Lahr - Seelbach
exLSTRBHF 163,7 station Lahr
exLSTReABZglexSTRq ex traject naar Lahr Stadt
exSTRBHFexKBHFa 171,8 station Orschweier
exSTRqexKRZeKRZuexABZlr RhE: Rheinufer – Ettenheimmünster
exLSTRHST 174,8 station Ringsheim
exSTRBHF 177,7 station Herbolzheim
exLSTRBHF 181,0 station Kenzingen
KSTRaqevSTRo-STR+rdSTR traject Kaiserstuhlbahn van Breisach
exdLSTRvÜSTxl ex verbinding
exdSTRvÜSTr verbinding
exdLSTRvBHF 185,9 station Riegel am Kaiserstuhl
exSTRc2exSTR3HST 188,8 station Köndringen
exSTR+1exSTRc4ÜST 188,8 Überleitstelle Köndringen
exLSTRHST 190,2 station Teningen-Mundingen
exSTRBHF 192,7 station Emmendingen
exLSTRHST 196,5 station Kollmarsreute
exSTRABZg+l traject Elztalbahn van Elzach
exLSTRSBHF 199,8 Denzlingen
exSTRSHST 202,6 Gundelfingen (Breisgau)
exLSTRKRWglKRW+r 202,7 aansluiting Gundelfingen
exSTRSTRSHST 205,0 Freiburg-Zähringen
exLSTRekABZg3SHST 207,0 Freiburg-Herdern
xKRZoekABZq12KRZu+xk34ABZg+r Breisacher Bahn van Breisach
exLSTRekABZg+4S+BHF 208,3 Freiburg (Breisgau) Hbf
exLSTRmKRZumTHSTu trambedrijf Freiburger Verkehrs AG
+ exSTR
+
STR + BS2c2
eABZgl + BS2r
ex traject Höllentalbahn naar Donaueschingen
exdLSTRv-STRvSTRlo-STR traject Höllentalbahn naar Donaueschingen
exSTRSTRHST 212,5 Freiburg (Brsg) - St. Georgen
exLSTRKRWg+lKRWr 214,6 Abzweig Leutersberg
exSTRHST 215,7 station Ebringen
extSTRaSTR geplande tunnel
extSTRHST 217,0 station Schallstadt
extSTReHST 219,9 station Norsingen
exLSTRABZg+l traject Münstertalbahn van Münstertal
exLSTRBHF 222,9 station Bad Krozingen
exSTR2exSTRc3BHF 228,8 station Heitersheim
exSTRc1exSTR2+4eSTR3u
eSTR+1uexSTR+4
HSTexLSTR 231,8 station Buggingen
BHFexSTR 237,3 station Müllheim (Baden)
hKRZWaeqABZgr+xrexLSTR traject naar Mulhouse
HSTexSTR 239,7 station Auggen
BHFexLSTR 243,2 station Schliengen
KRWglxKRWg+r
HSTSTR 246,8 station Bad Bellingen
KRW+lKRWrtSTRa
STRtSTR Katzenbergtunnel (2012) 9400 m
HSTtSTR 250,0 station Rheinweiler
BHFtSTR 252,8 station Kleinkems
TUNNEL2tSTR Klotz - Tunnel 242 meter
TUNNEL2tSTR Kirchberg - Tunnel 129 meter
HSTtSTR 256,4 station Istein
TUNNEL1tCSTRa Hartberg - Tunnel 307 meter
KRWlKRW+rCSTR{{{4}}}
BHFCSTRe@f 258,3 station Efringen-Kirchen
HSTSTR 262,2 station Eimeldingen
KRWg+lKRWr
STRENDEalDAMPF museumspoorlijn Eurovapor
KRWg+lKRWgr+l traject Kandertalbahn van Kandern
BHFKHSTe 264,3 station Haltingen
BS2+lBS2+r
STRKMW
264,3
265,3
kilometer aanpassing
DSTSTR depot en werkplaats Haltingen
BS2lBS2r
BS2c1BS2+r
exhKRZWaeq + lGRENZE
eABZg+r +
+
ex traject Saint-Louis
(1878 / † 1937)
SBHFuKHSTa 267,6 station Weil am Rhein
uSTR+lmKRZuuSTRr trambedrijf (BVB) in Bazel
uZOLLABZgl+xlSTRq traject Gartenbahn naar/van Lörrach
uSTRZOLL 267,6 Grens Duitsland - Zwitserland
uABZgr+rSPLa
uHSTvSBHF 270,7 Basel Bad Bf
uSTRvÜSTr
uSTRlmvKRZouSTRq trambedrijf (BVB) in Bazel
vSTR-ABZglSTRq traject Wiesentalbahn naar Zell im Wiesental
vSTR-STRlSTRq traject Hochrheinbahn naar Konstanz
hKRZWaed Brug over de Rijn
STRd traject naar Basel SBB / Muttenz

De spoorlijn Mannheim - Bazel ook wel Rheintalbahn of Badische Hauptbahn genoemd is een Duitse spoorlijn als lijn 4000 onder beheer van DB Netze. Met een lengte van ruim 270 km is dit nu een van de langste Duitse spoorlijnen.

Het traject tussen Mannheim en Haltingen werd oorspronkelijk met een spoorwijdte van 1600 mm aangelegd.

Het traject tussen Mannheim en Bazel werd tussen 1840 en 1863 geopend. Naast de Baden-Kurpfalz Bahn als onderdeel van de Rheintalbahn tussen Heidelberg en Karlsruhe aangelegd. De Rheinbahn en de Hardtbahn tussen Mannheim en Karlsruhe en de Rheinbahn tussen Karlsruhe naar Rastatt werden parallel aan de Rheintabahn aangelegd.

In uitvoering is op dit moment[(sinds) wanneer?] de aanleg van een hogesnelheidsspoorlijn tussen Karlsruhe en Bazel. Tussen Rastatt en Offenburg kan al met 250 km/h gereden worden. De verwachting was aanvankelijk dat het hele traject rond 2018 klaar zou zijn, maar door politieke onenigheid kan dit nu wel 2025 worden. De reistijd wordt uiteindelijk ca. 30 minuten verkort. In 2012 kwam de 8 km lange Katzenburgtunnel gereed.

Het traject van de Rheintalbahn werd met een spoorbreedte van 1600 mm in fases tussen Mannheim en Haltingen geopend.

  • Mannheim - Heidelberg: geopend op 12 september 1840
  • Heidelberg - Karlsruhe: geopend op 10 april 1843
  • Karlsruhe - Rastatt: geopend op 1 mei 1844
  • Rastatt - Baden-Oos: geopend op 6 mei 1844
  • Baden-Oos - Offenburg: geopend op 1 juni 1844
  • Offenburg - Freiburg: geopend op 1 augustus 1845
  • Freiburg - Müllheim (Baden): geopend op 1 juni 1847
  • Müllheim (Baden) - Schliengen: geopend op 15 juni 1847
  • Schliengen - Efringen: geopend op 8 november 1848
  • Efringen - Haltingen: geopend op 22 januari 1851

De spoorbreedte van het traject tussen Mannheim en Haltingen werd tussen 1854 en 1855 omgebouwd van 1600 mm in 1435 mm.

Het traject van de Rheintalbahn tussen Haltingen en Basel Bad aangelegd en op 20 februari 1855 geopend.

Spoorlijn Mannheim - Heidelberg

[bewerken | brontekst bewerken]

Het traject met een spoorbreedte van 1600 mm tussen Mannheim Friedrichsfeld en Heidelberg werd tussen 1846 en 1855 voorzien van een derde rail met een spoorbreedte van 1435 mm ten behoeve van de Main-Neckar-Bahn tussen Frankfurt en Heidelberg / Mannheim. Naast het breedspoortraject met een spoorbreedte van 1600 mm tussen Mannheim en Mannheim Friedrichsfeld werd een apart treject met een spoorbreedte van 1435 mm ten behoeve van de Main-Neckar-Bahn aangelegd.

Parallel aan de Rheintalbahn werd door de Oberrheinische Eisenbahn een smalspoorlijn tussen Mannheim en Heidelberg aangelegd.

Spoorlijn Mannheim - Karlsruhe

[bewerken | brontekst bewerken]

Op het traject van de Rheinbahn tussen Mannheim en Karlsruhe Kurplatz werd in op 4 augustus 1870 geopend. Het traject liep toen via Hardt (Hardtbahn) tussen Graben-Neudorf en Karlsruhe Kurplatz werd als onderdeel van de Rheinbahn op 4 augustus 1870 geopend.

Het traject werd in 1913 in Karlsruhe Kurplatz aangesloten op het traject van de Pfälzische Maximiliansbahn. In 1967 werd het hele traject tussen Graben-Neudorf en Karlsruhe Hbf opgeheven en delen werden omgebouwd tot tramlijn van de Verkehrsbetriebe Karlsruhe (VBK). In 1913 werd tussen Graben-Neudorf en Karlsruhe Hbf een nieuw traject geopend.

Zie Rheinbahn (Baden) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Zie Hardtbahn voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Spoorlijn Heidelberg - Karlsruhe

[bewerken | brontekst bewerken]

De Baden-Kurpfalz Bahn als onderdeel van de Rheintabahn tussen Heidelberg en Karlsruhe aangelegd.

Spoorlijn Karlsruhe - Bazel

[bewerken | brontekst bewerken]

De Rheinbahn legde in 1895 een nieuw traject tussen Karlsruhe naar Rastatt. In uitvoering is op dit moment[(sinds) wanneer?] de aanleg van de hogesnelheidsspoorlijn tussen Karlsruhe en Bazel.

Op 21 juli 1971 verongelukte de D-Zug 370 "Schweiz-Express" van Bazel naar Kopenhagen om 13:10 uur door een snelheid van 140 km/h bij Rheinweiler in een bocht waar maximaal 75 km/h toegestaan is. De locomotief van de serie 103 106-1 en zeven van de negen wagons stortten van de spoordijk, waarbij een woonhuis werd vernield. Enkele wagons kwamen op de A5 terecht. Bij dit ongeval kwamen 25 mensen, waaronder de machinist om het leven. Verder waren er 121 gewonden.

Het ongeval werd veroorzaakt door een defect aan de AFB. In 1978 werden de gevaarlijke plaatsen met een langzaam-rijden-opdracht voorzien van een aangepaste PZB en de opdrachten van de Sifa werden versneld.

Katzenbergtunnel

[bewerken | brontekst bewerken]
Een ICE en een goederentrein op 4 december 2012 bij de zuidelijke tunnelingang

De Katzenbergtunnel (9,4 km) is een tunnel in het nieuwe hogesnelheidstraject tussen Karlsruhe en Bazel die het bestaande traject gedeeltelijk vervangt. De geboorde tunnel bestaat uit twee tunnelbuizen met ieder één spoor. De tunnel is in eerste instantie bestemd voor ICE-treinen, maar kan indien nodig ook worden gebruikt voor goederenvervoer en vertraagde langeafstandstreinen.[1]

De 9385 meter lange tunnel werd op 4 december 2012 geopend. De treindiensten maken vanaf 9 december 2012 gebruik van deze tunnel.

De tunnel moet niet verward worden met de (minder bekende) Katzenbergtunnel aan de Außerfernbahn tussen Thanellerkar en Bad Krekelmoos.

Treindiensten

[bewerken | brontekst bewerken]

Deutsche Bahn

[bewerken | brontekst bewerken]

De Deutsche Bahn verzorgt het personenvervoer op dit traject met RE- en RB-treinen.

InterCityExpress

[bewerken | brontekst bewerken]
Zie InterCityExpress voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De InterCityExpress, afgekort als ICE, is de snelste trein van spoorwegmaatschappij DB Fernverkehr, onderdeel van Deutsche Bahn AG.

De S-Bahn, meestal de afkorting voor Stadtschnellbahn, soms ook voor Schnellbahn, is een in Duitsland ontstaan (elektrisch) treinconcept, welke het midden houdt tussen de Regionalbahn en de Stadtbahn. De S-Bahn maakt meestal gebruik van de normale spoorwegen om grote steden te verbinden met andere grote steden of forensengemeenten. De treinen rijden volgens een vaste dienstregeling met een redelijk hoge frequentie.

S-Bahn Rhein-Neckar

[bewerken | brontekst bewerken]
Zie S-Bahn Rhein-Neckar voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

S Regio S-Bahn Bazel

[bewerken | brontekst bewerken]
Zie S-Bahn Basel voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Albtal-Verkehrs-Gesellschaft

[bewerken | brontekst bewerken]

Stadtbahn Karlsruhe

[bewerken | brontekst bewerken]

Südwestdeutsche Verkehrs-Aktiengesellschaft

[bewerken | brontekst bewerken]

Ortenau-S-Bahn

[bewerken | brontekst bewerken]

Breisgau-S-Bahn

[bewerken | brontekst bewerken]

Aansluitingen

[bewerken | brontekst bewerken]

In de volgende plaatsen was of is er een aansluiting van de volgende spoorwegmaatschappijen:

Oud station Heidelberg

[bewerken | brontekst bewerken]

Het station in Heidelberg werd in 1840 gebouwd als kopstation aan de spoorlijn naar Mannheim. Het station lag in de omgeving van de tegenwoordige Poststraße en Kurfürstenanlage. In 1846 volgde de spoorlijn naar Frankfurt am Main. In 1862 werd een doorgaande spoorlijn naar Heilbronn en Odenwald aangelegd.

Heidelberg Hbf

[bewerken | brontekst bewerken]

Door de Eerste en de Tweede Wereldoorlog werd pas rond 1955 begonnen met plannen voor een nieuw station in Heidelberg. Het nieuwe station werd aan de Willy-Brandt-Platz gebouwd en op 5 mei 1955 geopend door Bondspresident Theodor Heuss. Het was de eerste nieuwbouwstation van de Bondsrepubliek.

Karlsruhe Kurpfalz

[bewerken | brontekst bewerken]

Aan het traject van de Badische Hauptbahn tussen Mannheim en Bazel werd aan de Ettlinger Tor ongeveer 500 meter ten zuiden van Karlsruher Marktplatz door Friedrich Eisenlohr een station gebouwd. Het station werd op 1 april 1843 geopend met aan de zuidzijde een depot en aan de oostzijde een goederenstation. Het traject met een spoorbreedte van 1600 mm werd enkele jaren later omgebouwd tot 1435 mm liep door de latere Kriegstraße. De plaats van het station werd daarna ingenomen door de Markthallen en in rond 1960 door het Badischen Staatstheaters. Het goederenstation werd in 1997 afgebroken en aan de B 10 toegevoegd.

Karlsruhe Hbf

[bewerken | brontekst bewerken]

De bouw van een nieuw station van August Stürzenacker begon in 1910 en werd in de nacht van 22 op 23 oktober 1913 geopend. Het postkantoor werd aan de oostzijde gebouwd en het kopstation van de Albtalbahn (toen smalspoor) werd aan de westzijde gebouwd.

Door de opheffing op 24 september 1977 van het traject tussen Baden-Oos en Baden-Baden werd op dezelfde dag het station Baden-Oos vernoemd in Baden-Baden.

  • Europabahn, spoorlijn tussen Appenweier en Straatsburg
  • Renchtalbahn, spoorlijn tussen Appenweier en Bad Griesbach

Freiburg im Breisgau

[bewerken | brontekst bewerken]
Freiburg (Breisgau) Hauptbahnhof

Freiburg krijgt geen station aan de hogesnelheidslijn Karlsruhe – Bazel.

  • DB 4314, spoorlijn tussen Müllheim en Neuenburg

Weil am Rhein

[bewerken | brontekst bewerken]

Basel Bad. Bahnhof

[bewerken | brontekst bewerken]

Het huidige station Basel Bad. Bahnhof werd op 13 september 1913 geopend.

Elektrische tractie

[bewerken | brontekst bewerken]

Het traject werd in fases geëlektrificeerd met een spanning van 15.000 volt 16⅔ Hz wisselstroom.

  • Bazel – Efringen-Kirchen: 5 oktober 1952
  • Efringen-Kirchen – Freiburg: 4 juni 1955
  • Freiburg – Offenburg: 2 juni 1956
  • Offenburg – Karlsruhe: 4 juli 1957
  • Karlsruhe – Bruchsal: 29 september 1957
  • Bruchsal – Heidelberg: 5 mei 1955
  • Heidelberg – Mannheim Friedrichsfeld: 2 juni 1956
  • Mannheim Friedrichsfeld – Mannheim: 1 juni 1958
  • Helmut Röth: Auf Schienen zwischen Odenwald und Pfalz. Fotografien 1955-1976. Ludwigshafen am Rhein, Verlag Pro Message. 2006. 168 Seiten. ISBN 3934845185. 297 alte Fotografien.
  • Rüdiger Block: ICE-Rennbahn: Die Neubaustrecken. In: Eisenbahn-Kurier Special: Hochgeschwindigkeitsverkehr. Nr. 21, 1991, geen ISSN
  • Eisenbahnatlas Deutschland. Schweers + Wall, Aachen 2005, ISBN 3-89494-134-0.