Sint-Niklaaskerk (Gent)

Sint-Niklaaskerk
	Sint-Niklaaskerk
Plaats	Gent
Gewijd aan	Nicolaas van Myra
Coördinaten	51° 3′ NB, 03° 43′ OL
Gebouwd in	13e eeuw
Restauratie(s)	1912-1913, 1939-1943, 1960-heden
Architectuur
Bouwmateriaal	Doornikse kalksteen
Stijlperiode	Scheldegotiek
Detailkaart
	;
	Officiële website;
Lijst van gotische gebouwen in Oost-Vlaanderen
Portaal	Christendom

De Sint-Niklaaskerk is een kerk in de Belgische stad Gent, aan de Korenmarkt. Het kerkgebouw is gewijd aan Nicolaas van Myra en een goed voorbeeld van de Scheldegotiek. Uniek is de vieringtoren, meer specifiek een lantaarntoren, die het transept verlicht en, voor de Lage Landen, de luchtbogen van het hoofdkoor. De toren heeft een hoogte van 76 meter.

Bouwgeschiedenis

Oorspronkelijk stond hier een romaanse kerk uit omstreeks 1100. Het bouwen van deze kerk was een initiatief van de Sint-Pietersabdij. De Sint-Baafsabdij besloot daarop tot het bouwen van de Sint-Michielskerk op de rechteroever van de Leie. Een eerste gebouw brandde af in 1120, een tweede werd na 1200 afgebroken.

Vanaf de 13e eeuw werd de Sint-Niklaaskerk in stukjes verder opgebouwd en verbouwd. Het stapelrecht van graan dat Gent voor Vlaanderen had verworven was het financieel fundament hiervoor. Haar toewijding aan Nicolaas van Myra, patroonheilige van de schippers, bakkers en handelaren (meerseniers) is symbolisch.

In de late middeleeuwen werden de zijkapellen toegevoegd en werd de oorspronkelijk vlakke koorafsluiting vervangen door laatgotische kranskapellen. De toren had oorspronkelijk een veel hogere spits, die bijdroeg tot de opvallende hoogtestreving van het gebouw.

Vanaf de 16e eeuw wordt de geschiedenis van de kerk bepaald door verwaarlozing, aftakeling en verminking.

Na eerdere restauraties in 1912-1913 en 1939-1943 kwam het echte keerpunt pas in 1960 toen men besloot de kerk te sluiten en over te gaan tot een grondige en nauwgezette restauratie. De eerste opening kwam er pas in 1992 toen de toren, de dwarsbeuk en het koor werden heropend. Op 27 november 2010 ging ook het schip opnieuw open voor het publiek. Nu moeten de zuidelijke zijbeuk (kant Cataloniëstraat) en het orgel nog een opknapbeurt krijgen. De voltooiing van de werken is voorzien voor 2022.

De Vrienden van de Sint-Niklaaskerk, een vereniging die in 1936 ontstond (onder impuls van Gustave Magnel), was een drijvende kracht achter het behoud van de kerk. Ook de werken van de Gentse kunstenaar Jules De Bruycker hielden de aandacht voor deze kerk levendig.

Kenmerken

Typische kenmerken van de Scheldegotiek in de Sint-Niklaaskerk zijn:

De bouwsteen is Doornikse kalksteen
De vieringtoren (op de kruising van hoofd- en zijbeuk), in plaats van boven de ingang aan de westkant
Het gebruik van zgn. flankeertorentjes aan de eindgevels, om stabiliteitsredenen
De zuilen aan de binnenkant, bekroond met knopkapitelen (gehouwen uit Doornikse steen, die moeilijk bewerkbaar is)

Galerij

Sint-Niklaaskerk en omgeving
De lantaarntoren
Sint-Nicolaas
Sint-Nicolaas
God de Vader
Engeltjes
Preekstoel

Literatuur

De Smidt, Firmin (1967). De restauratie van de St.-Niklaastoren te Gent, Archeologische Studie. AWLSK, Brussel, pp. 293.
De Smidt, Firmin (1969). De St.-Niklaaskerk te Gent, Archeologische Studie. Paleis der Academiën, Brussel.
De Smidt, Firmin (1970). Het westportaal van de St.-Niklaaskerk te Gent. Paleis der Academiën, Brussel, pp. 119.
De Smidt, Firmin (1973). Kapel van de Metselaarsnering in St.-Niklaaskerk te Gent. Paleis der Academiën, Brussel.
De Smidt, Firmin (1975). Het verworden van een portaal. St.-Niklaaskerk te Gent. Paleis der Academiën, Brussel, pp. 31.
De Smidt, Firmin (1978). De Sint-Niklaaskerk te Gent. Een paar archeologische gegevens. Paleis der Academiën, Brussel, pp. 48.
Decavele, Johan (1979). De Sint-Niklaaskerk te Gent: geschiedenis, iconografie, kerkschat, restauratie. Dienst voor Culturele zaken, Gent, pp. 123.
Decavele, Johan, Bral, Guido Jan; Block, Jan De; Hoste, Michel; Doorne, Geert Van (1996). De Sint-Niklaaskerk te Gent: geschiedenis en restauratie. Vrienden van de Sint-Niklaaskerk, Gent.
Roos, Bieke (juni 2019). Steen. Kramat, Westerloo. ISBN 9789462420991.

Zie ook

Lijst van hoogste gebouwen van Gent

Externe links

Zie de categorie Sint-Niklaaskerk (Gent) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.