Salzgitter

**Salzgitter**
Kreisfreie Stadt in Duitsland
	;
Situering
Deelstaat	Nedersaksen
Coördinaten	52° 9′ NB, 10° 20′ OL
Algemeen
Oppervlakte	224,49 km²
Inwoners ; (31-12-2020)	103.866 ; (463 inw./km²)
Hoogte	90 m
Burgemeester	Frank Klingebiel (CDU)
Overig
Postcodes	38226–38259
Netnummers	05341 (SZ-Üfingen en SZ-Sauingen: 05300)
Kenteken	SZ
Kreisfreie Stadt	7 Ortschaften; met 31 Stadtteilen
Gemeentenr.	03 1 02 000
Website	salzgitter.de
Locatie van Salzgitter
Foto's
	Gezicht op Salzgitter-Lebenstedt, het grootste stadsdeel, vanuit het zuidoosten
Portaal	Duitsland

Salzgitter is een kreisfreie Stadt in de Duitse deelstaat Nedersaksen. De stad telt 103.866 inwoners (31 december 2020)^[1] op een oppervlakte van 224,49 km². Op 31 december 2020 had 20,01% van de inwoners een niet-Duits staatsburgerschap (20.785 niet-Duitsers)^[2] en hadden 45 inwoners het Nederlandse staatsburgerschap.^[3] De huidige burgemeester is Frank Klingebiel (CDU).

Indeling van de stad

Gemeentehuis (1963)
Stadsdelen van Salzgitter
Bebouwing in Salzgitter

Stadsdeel	Oppervlakte in ha	Aantal inwoners (dec. 2023)	Bev.- dichth. in inw./km²
Ortschaft Nord	2.795,2	48.829	1.747
Bruchmachtersen	155,5	770	495
Engelnstedt	448,3	743	166
Lebenstedt	1.372,8	45.945	3.347
Salder	818,6	1.371	167
Ortschaft Nordost	3.250,4	12.461	383
Beddingen	923,2	477	52
Sauingen	423,6	413	97
Thiede	1.226,4	10.796	880
Üfingen	677,2	775	114
Ortschaft Nordwest	3.334,8	5.436	163
Lesse	1.249,7	1.077	86
Lichtenberg	883,3	3.322	376
Osterlinde	754,6	385	51
Reppner	447,2	652	146
Ortschaft Ost	2.558,1	3.519	138
Bleckenstedt	531,8	605	114
Drütte	454,9	401	88
Hallendorf	340,2	1.837	540
Immendorf	230,5	394	171
Watenstedt	1.000,7	282	28
Ortschaft Süd	3.703,2	24.923	673
Salzgitter-Bad	1.923,3	21.393	1.112
Gitter	298,4	771	258
Groß Mahner	632,1	519	82
Hohenrode	127,6	187	147
Ringelheim	721,8	2.053	284
Ortschaft Südost	3.359,0	3.506	104
Barum	669,9	681	102
Beinum	624,0	487	78
Flachstöckheim	456,4	1.030	226
Lobmachtersen	818,5	799	98
Ohlendorf	790,2	509	64
Ortschaft West	3.392,7	8.791	259
Calbecht	321,4	270	84
Engerode	95,3	244	256
Gebhardshagen	2.123,8	6.902	325
Heerte	852,2	1.375	161
Salzgitter	22.393,0	107.465	480

Bron bevolkingscijfers: Gemeente-administratie Salzgitter. Deze cijfers kunnen afwijken van die van de hand van hogere instanties; zo kunnen tweede-woningbezitters en tijdelijk verblijvende asielzoekers e.d. zijn meegeteld.

Het gemeentehuis staat in stadsdeel Lebenstedt.

Geografie

Innerste-Bergland; rechtsboven de Salzgitter Höhenzug
Brug (Franzosenbrücke) over de Innerste bij het stadsdeel Hohenrode van Salzgitter

De (uitgestrekte) gemeente ligt in een licht heuvelachtig, met löss bedekt gebied, ongeveer 20-30 km ten noorden van het Harzgebergte. Een belangrijk deel van het gemeentegebied bestaat nog uit tussen de dorpen in gelegen boerenland. In de gemeente ligt een groot deel van de tot 322 meter boven zeeniveau uitrijzende heuvelrug Salzgitter Höhenzug, die rijk aan zout, kalksteen en ijzererts is geweest. Door de gemeente stroomt de Fuhse, en langs Hohenrode, in het uiterste zuidwesten, de Innerste. Deze rivieren zijn allebei zijriviertjes van de Aller, en zijn niet bevaarbaar.

Naburige steden

Braunschweig, direct aan de noordkant
Wolfenbüttel, direct aan de oostkant
Hannover, 50 km noordwestelijk
Goslar en Bad Harzburg, 18-25 km zuidelijk

Infrastructuur

Nord-Süd-Straße^[4]
Station Salzgitter-Bad (1857)
Stichkanal Salzgitter
Vliegveld

De belangrijkste verkeerswegen in en om Salzgitter zijn:

de Autobahn A 39, die van zuidwest naar noordoost dwars door de gemeente loopt; afritten 38 (Thiede) t/m 42 (Lichtenberg) liggen binnen de gemeentegrenzen.
de Bundesstraße 248 (Braunschweig - Seesen), die in noord-zuid-richting langs de oostelijke stadsdelen van Salzgitter loopt
niet ver ten oosten daarvan, door de gemeente Wolfenbüttel, loopt de Autobahn A 36 Braunschweig-Vienenburg

Salzgitter ligt aan verschillende spoorlijnen:

Er zijn dan ook maar liefst zeven stations en treinhaltes.

Station Salzgitter Bad aan (1) en (4)
Station Salzgitter-Drütte aan (2), hier stoppen alleen goederentreinen
Station Salzgitter-Immendorf aan (2)
Station Salzgitter-Lebenstedt aan (2) en (3)
Station Salzgitter-Ringelheim aan (3) en (4)
Station Salzgitter-Watenstedt aan (2)
Station Salzgitter-Thiede aan (1)

Lokaal busvervoer is beperkt. Om per bus van het ene stadsdeel van Salzgitter naar het andere te reizen, moet men via het station van Braunschweig omrijden en een deel van de reis per trein maken,waardoor men bijvoorbeeld van SZ-Bad naar SZ-Thiede (ca. 18 km) meer dan een uur reistijd heeft. Fietsen gaat veel sneller. De gemeente heeft al sinds de jaren-2010 als beleid, het aantal fietspaden sterk uit te breiden, ook van en naar de fabrieken, scholen en winkels.

De stad is sedert 1941 ten behoeve van de binnenvaart via het 18 km lange kanaal Stichkanal Salzgitter aangesloten op de belangrijke scheepvaartroute Mittellandkanaal. Salzgitter heeft aan het eind van dit kanaal een grote binnenhaven.

Salzgitter heeft een klein vliegveld, Flugplatz Salzgitter-Drütte. Het veld beschikt over een geasfalteerde start- en landingsbaan van 535 x 20 meter. De ICAO-code luidt EDVS. Het veld is bedoeld voor kleine hobby-, sport- en zakenvliegtuigjes en voor helikopters. De geografische coördinaten luiden: 52° 9′ 16″ noorderbreedte, 10° 25′ 36″ oosterlengte. Het veld ligt 99 m (325 ft) boven zeeniveau. Het bevindt zich bij stadsdeel Drütte, direct ten oosten van de staalfabrieken van Salzgitter AG.

Economie

Salzgitter AG staalfabrieken
Bundesamt für Strahlenschutz

Salzgitter is de vestigingsplaats van enige belangrijke industrieën:

het grote staalconcern Salzgitter AG, in stadsdeel Drütte, dat na 1853 uit een fabriek en ijzerertsmijn in het naburige Ilsede ontstond; wereldwijd had dit concern in 2023 ruim 24.000 werknemers; het concern is één der wereldmarktleiders in de productie van en de handel in stalen buizen en pijpen.
een fabriek van Volkswagen AG in stadsdeel Beddingen, die vooral automotoren produceert
Alstom LHB ten zuiden van stadsdeel Watenstedt, een fabrikant van rollend materieel die de eerste serie metrostellen van de Amsterdamse metro heeft geleverd en twee series trams.
een fabriek van MAN SE, naast de Alstom-fabriek, die autobussen produceert (vóór 1970: Büssing)
een fabriek van Bosch Elektronik, tussen de stadsdelen Fredenberg en Lichtenberg, van auto-onderdelen, o.a. elektronica voor de besturing van voertuigen

In de stad zijn daarnaast tal van middelgrote en kleine handels-, distributie- en industrieondernemingen gevestigd.

Binnen de diensten- en onderwijssector verdient de hogeschool Ostfalia Hochschule für angewandte Wissenschaften vermelding, die één van haar vestigingen in Salzgitter heeft. Daarnaast heeft Salzgitter een Amtsgericht, talrijke regionale ambtelijke instanties en twee ziekenhuizen.

Tegenover station SZ-Lebenstedt staat sinds 1988 het hoofdkantoor van het Bundesamt für Strahlenschutz, een heel Duitsland bestrijkende regeringsinstantie, die toezicht houdt op de bescherming van de bevolking tegen ongewenste radioactieve straling.

Geschiedenis

Kaart uit 1645 door Joan Blaeu van het Prinsbisdom Hildesheim
Zoutbron Salzliebenhall, kaart uit 1725
Locatie Saline Salzliebenhall, ín het centrum van het huidige SZ-Bad
Monument Klesmer-muzikanten, SZ-Bad
Locatie voormalige ijzerertsmijnen in het zuiden van de gemeente Salzgitter
Herdenking slachtoffers concentratiekamp SZ-Drütte
Gedenkplaquette voor het arbeidersverzet tegen de geallieerde demontage van de Salzgitter AG-fabriek (1945-1951)^[5]

Bijna alle dorpen, waar de huidige gemeente uit is ontstaan, zijn al sinds de middeleeuwen bewoond; in sommige plaatsen zijn bovendien bij archeologisch onderzoek sporen van menselijke activiteit uit de prehistorie aangetroffen.

In de middeleeuwen was hier een bron van zouthoudend water. De streek ten noorden van Goslar heette rond het jaar 1000 Salthga (zout-gouw). In een document uit 1125 was sprake van unum panstel in Gethere, een zoutpan te Gitter. Waarschijnlijk werd in dat jaar een gebouw voor de bewerking en opslag van het, in die tijd economisch zeer belangrijke, zout gebouwd. De keldergewelven hiervan bestaan nog en vormen tegenwoordig de kelderverdieping van Hotel-Restaurant Ratskeller in Salzgitter-Bad. Onder andere om deze reden staat dit horecapand onder monumentenzorg. Grootschalige zoutwinning begon zeker reeds vóór 1400. Van 1533 tot 1951 was Salzgitter de plaatsnaam voor het huidige stadsdeel Salzgitter-Bad. Rond 1370 is sprake van een nederzetting Up dem Solte to Gytere, die in de 14e en 15e eeuw zekere privileges genoot, maar formeel vermoedelijk nimmer stadsrecht bezat. Salzgitter en omgeving waren tot 1523 omstreden gebied tussen het Prinsbisdom Hildesheim en het Hertogdom Brunswijk-Lüneburg. Sinds de Hildesheimer Stichtsoorlog (1519-1523) lag de gehele huidige gemeente in Brunswijk-Lüneburg,^[6] maar vanaf 1643 weer in Hildesheim^[7], ten tijde van Napoleon tijdelijk in het Koninkrijk Westfalen, en in Frankrijk, en na 1815 in Pruisen.

Het dorp Thiede, in het noordoosten van de gemeente, bestaat zeker al sinds de 8e eeuw. Rond het jaar 1000 werd hier het sticht Steterburg in het leven geroepen.^[8] Bijna een kilometer ten noordoosten van Thiede, op de heuvel Lindenberg, werd in 1692 door arbeiders in een steengroeve een aantal botten gevonden, die nog door de geleerde Gottfried Wilhelm Leibniz zijn onderzocht, en die later van een mammoet bleken te zijn. In de 19e eeuw ontdekte men nog veel meer mammoetskeletten op deze locatie.

Het tegenwoordig grootste stadsdeel van Salzgitter, Lebenstedt, wordt als dorp in 1129 voor het eerst vermeld als Livenstede. Het was tot de 15e eeuw een welvarend dorp van boeren, die op de vruchtbare lössgrond akkerbouw bedreven.

Tijdens de Dertigjarige Oorlog behaalde de katholieke coalitie onder bevelhebber Tilly niet ver ten westen van Salzgitter een grote overwinning in de Slag bij Lutter (augustus 1626).

Tussen plm. 1700 en 1880 waren veel inwoners van Salzgitter zeer arm. Zij vonden een oplossing, door zich te bekwamen in de muziek, en rondtrekkende muziekgroepen te gaan vormen, zogenaamde Klesmer. Tot zo'n groep behoorde vaak een zangeres, en mensen, die de harp, de fluit en de viool bespeelden. Het repertoire was doorgaans populair (volksliedjes, dansmuziek). De gelijkenis met de naam klezmer voor joodse volks- en dansmuziek, berust geheel op toeval: de naam klezmer is van Hebreeuwse oorsprong. Onder de Salzgitter Klesmer waren, voor zover bekend, geen joden. Vanaf de tweede helft van de 19e eeuw trad economisch herstel in, er kwamen banen in fabrieken, en de muzikantentraditie verdween bijna geheel.

Vanaf 1856 had het gebied aansluiting op het spoorwegnet. Van 1858 tot rond de Tweede Wereldoorlog was te Salzgitter textielindustrie aanwezig. Een hoogoven was vanaf 1869 te Salzgitter-Bad in bedrijf. Door een aantal dodelijke bedrijfsongevallen en concurrentie uit het in 1871 in de Frans-Duitse Oorlog geannexeerde Elzas-Lotharingen moest de hoogoven in 1874 sluiten. Van 1856 tot 1967 was de ijzerertsmijn Hannoversche Treue, tussen de huidige stadsdelen SZ-Engerode en SZ-Calbecht in bedrijf. In de heuvelrug ten westen van SZ-Bad is ook vanaf plm. 1860 tot de Tweede Wereldoorlog, ten dele in dagbouw, ijzererts gedolven (zie het bovenstaande kaartje).

Vanaf 1879 was Salzgitter door de zoutwinning, die ook voor geneeskrachtige baden gebruikt ging worden, een kuuroord geworden. De officiële erkenning van Salzgitter-Bad als kuuroord was overigens pas in 1985 en werd door de deelstaat Nedersaksen in 2010 verlengd.

In de 19e en vroege 20e eeuw was de mijnbouw en zware industrie in de streek onderhevig aan regelgeving door tientallen verschillende autoriteiten en instanties. Deze versnippering maakte het bestuur en de bedrijfsvoering inefficiënt. Daarom kwam men in de nazi-periode op het idee, om deze gehele bedrijfstak in één onderneming te concentreren, en het hele gebied ook onder één bestuur samen te voegen. Daarom kwam in 1942 de fusie van de diverse gemeenten tot de stad Watenstedt-Salzgitter tot stand.

Op 15 juli 1937 werd in Hotel Ratskeller te Salzgitter de oprichtingsakte gepasseerd van de, feitelijk vanaf 1941 te Drütte gevestigde Hermann-Goering-Werke, waarvan de staat Nazi-Duitsland aanvankelijk 90% van de aandelen bezat en waarvan de hooggeplaatste nazi Hermann Goering president-directeur was. In datzelfde jaar bevalen de nazi's de ontruiming van het bijna 700 inwoners tellende boerendorp Lebenstedt, dat moest plaatsmaken voor Hermann-Goering-Stadt. De locatie was 5 km ten westen van de staalfabrieken, zodat de staalarbeiders en kantoormensen in de nieuwe stad niet al te veel last zouden hebben van de rook en stank van de fabrieken (die volcontinu draaiden). De nieuwe stad kwam door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog nooit gereed; het aantal inwoners bleef op 25.000 steken. Na de oorlog werd de woonstad weer Lebenstedt genoemd, en tussen 1960 en 1970 nogmaals sterk uitgebreid.

Van 1942 tot 1945 was te Salzgitter-Drütte bij de staalfabrieken een Außenlager van concentratiekamp Neuengamme gevestigd. Het staalconcern behoorde tijdens het Derde Rijk tot de in 1937 te Drütte opgerichte Hermann-Goering-Werke, en produceerde onderdelen van allerlei oorlogstuig, zoals granaathulzen. In het kamp, het grootste buitenkamp van Neuengamme, hebben enige tijd lang meer dan 3.000 dwangarbeiders tegelijk moeten werken. Van 682 mensen is bekend, dat ze in het kamp zijn omgekomen, o.a. van uitputting, ondervoeding of andere ontberingen, of door mishandelingen of executies. Op 7 april 1945 werd het kamp ontruimd; velen werden in goederentreinen met bestemming o.a. Bergen-Belsen gepropt, en hadden de pech, dat hun trein te Celle door een geallieerd bombardement werd getroffen; degenen, die ontsnapten werden na een beschamende mensenjacht (Celler Hasenjagd) alsnog op een dodenmars gestuurd; velen overleefden deze niet. Ook elders in het huidige Salzgitter waren dit soort concentratiekampen aanwezig. Ook was er nog, vanaf 1940, één der beruchte Arbeitserziehungslager (strafkampen door dwangarbeid) aanwezig in Hallendorf.

Watenstedt, oorspronkelijk een klein boerendorp, werd rond 1942 een nederzetting vol barakken voor zowel gewone als dwangarbeiders, en had in 1943 bijna 17.000 inwoners. Na de oorlog en een korte periode van onderbrenging van Heimatvertriebene en andere evacué's, werden de barakken gesloopt. Het dorp heeft intussen vrijwel geheel moeten wijken voor de uitbreiding van de staalindustrie.

Direct na de Tweede Wereldoorlog werden de hoogovens en andere installaties van de Hermann-Goering-Werke (intussen verdoopt in Salzgitter AG) voor 75% gedemonteerd, in het kader van de afspraken tussen de Geallieerden tijdens de Conferentie van Potsdam om de Duitse bewapeningsindustrie te elimineren; in 1951 werd de demontage, waartegen in 1950 veel protest van werkloos geworden Duitse arbeiders was geweest, gestaakt. Het industrie- en ijzerertsmijnbouwcomplex van de Salzgitter AG werd vanaf 1951 in vernieuwde vorm heropgebouwd. Van 1951-1989 was het een West-Duits staatsbedrijf, daarna ging het over naar Preussag AG dat het in 1998 weer aan andere partijen verkocht. In 1960 had het bedrijf circa 80.000 werknemers en was toen een van de belangrijkste industriële ondernemingen in geheel West-Duitsland.

De huidige stad Salzgitter heette dus aanvankelijk Watenstedt-Salzgitter. In 1951 kreeg de stad de huidige naam. Lebenstedt, het volkrijkste stadsdeel, ontwikkelde zich na de oorlog tot bestuurs-, onderwijs- en koopcentrum van de nieuwe stad.

Bevolkingsontwikkeling

Bevolkingsontwikkeling 1968-heden^[9]
Datum	Inwoners	Buitenlanders^[a]
Datum	Inwoners	Totaal	%	Nederlanders
31.12.2022	104.548
31.12.2021	103.694	21.720	20,95%	40
31.12.2020	103.866	20.785	20,01%	45
31.12.2019	104.291	20.175	19,34%	40
31.12.2018	104.948	19.850	18,91%	45
31.12.2017	104.548	18.835	18,02%	50
31.12.2016	103.668	16.885	16,29%	55
31.12.2015	101.079	13.554	13,41%	46
31.12.2014	98.966	11.620	11,74%	43
31.12.2013	98.197	10.596	10,79%	37
31.12.2012	98.095	9.918	10,11%	33
31.12.2011	98.588	9.804	9,94%	33
31.12.2010	102.394	9.810	9,58%	31
31.12.2009	103.446	10.062	9,73%	30
31.12.2008	104.423	10.191	9,76%	31
31.12.2007	105.320	10.224	9,71%	32
31.12.2006	106.665	10.474	9,82%	34
31.12.2005	107.726	10.721	9,95%	35
31.12.2004	108.763	10.665	9,81%	35
31.12.2003	109.855	10.913	9,93%	35
31.12.2002	110.817	11.133	10,05%	32
31.12.2001	111.696	11.581	10,37%	32
31.12.2000	112.302	11.657	10,38%	32
31.12.1999	112.934	11.819	10,47%	34
31.12.1998	114.104	12.182	10,68%	34
31.12.1997	115.453	12.383	10,73%	33
31.12.1996	116.865	12.541	10,73%	37
31.12.1995	117.713	12.613	10,72%	41
31.12.1994	117.842	12.511	10,62%	40
31.12.1993	117.684	12.283	10,44%	39
31.12.1992	116.750	12.045	10,32%	37
31.12.1991	115.381	10.752	9,32%	37
31.12.1990	114.355	9.877	8,64%	36
31.12.1989	112.689
31.12.1988	111.674
31.12.1987	111.108	8.339	7,51%
31.12.1986	105.392	8.213	7,79%
31.12.1985	105.958	8.203	7,74%
31.12.1984	107.023	8.749	8,17%
31.12.1983	110.229	11.044	10,02%
31.12.1982	111.770	11.655	10,43%
31.12.1981	112.984	11.587	10,26%
31.12.1980	113.600	10.987	9,67%
31.12.1979	113.427	9.875	8,71%
31.12.1978	113.690	9.253	8,14%
31.12.1977	114.831
31.12.1976	115.925
31.12.1975	117.341
31.12.1974	120.090
31.12.1973	120.513
31.12.1972	118.937
31.12.1971	120.157
31.12.1970	120.239
31.12.1969	119.197
31.12.1968	118.215
Datum	Inwoners	Totaal	%	Nederlanders
Datum	Inwoners	Buitenlanders^[a]

↑ ^a ^b Vanwege geheimhoudingsredenen (§ 16 Bundesstatistikgesetz) worden de statistieken van buitenlanders vanaf 2016 alleen nog maar afgerond weergegeven (veelvoud van vijf).

Bezienswaardigheden

Salzgitter bestaat oorspronkelijk uit talrijke dorpen, waarvan vele een oude, evangelisch-lutherse, dorpskerk bezitten. Enige van deze kerken zijn, vanwege hun ouderdom, ligging of kerkinterieur, kunsthistorisch interessant.

Het in de stijl der Wezerrenaissance gebouwde kasteel te Salder herbergt het plaatselijke streekmuseum, waar veel archeologische vondsten uit de regio tentoongesteld zijn. Ook zijn er in de gemeente opgegraven skeletten van uitgestorven dieren (o.a. een ichthyosaurus) te zien, en een collectie, die betrekking heeft op de historie van de zout- en ijzerertswinning.

Kasteel Lichtenberg werd in opdracht van Hendrik de Leeuw als Brunswijkse grensvesting tegen Hildesheim gebouwd, en bij een van de vele oorlogen in de 16e eeuw verwoest. In 1893 werd de bergfried als uitzichttoren gereconstrueerd, en in 2019 gerestaureerd. Naast de ruïne bevindt zich een uitspanning en een gereconstrueerd model op ware grootte van een middeleeuws belegeringswerktuig, een blijde.

Ook kasteel Burg Gebhardshagen is al oud, het is vóór 1186 gebouwd in opdracht van een adellijk geslacht Von Hagen. Het strategisch belangrijke kasteel kwam door erfenis in 1280 aan de hertogen van Brunswijk-Lüneburg. In 1406 werd het tijdelijk veroverd door mannen van het Prinsbisdom Hildesheim. In de Dertigjarige Oorlog werd het twee keer ingenomen, verwoest en daarna herbouwd. Vanaf 1671 was het kasteel, dat zijn militaire betekenis had verloren, een hertogelijk domein en verviel tot een grote boerderij met steeds wisselende pachters. Vanaf 1938 ging een groot deel van het grondbezit verloren aan industrie en woningbouw. In 1986 werd de boerderij opgeheven en het (nog slechts voor minder dan de helft behouden gebleven, maar desondanks historisch waardevolle) gebouwencomplex kwam eerst in handen van de gemeente Salzgitter en daarna in handen van een liefdadige vereniging ( Förderverein), die de instandhouding van het monumentale complex ten doel heeft. In en rondom het kasteel vinden vergaderingen, congressen en lezingen plaats, maar er zijn ook allerlei culturele en toeristische activiteiten, zoals markten.

Schilderachtig is het in het uiterste zuidwesten van de gemeente, aan de Innerste gelegen gebouwencomplex van kasteel Ringelheim, dat vanaf de middeleeuwen tot 1803 een klooster was, en daarna tot woonkasteel is verbouwd. Het kasteel diende na de Tweede Wereldoorlog geruime tijd als ziekenhuis. Tegenwoordig is het privébezit en niet te bezichtigen. Het parkbos eromheen is vrij toegankelijk. Eromheen staan nog de 18e-eeuwse, rooms-katholieke kloosterkerk St. Abdon und Sennen en een aantal bijgebouwen in vakwerkbouw, waaronder een watermolen en een grote boerderij.

Salzgitter-Bad is een kuuroord, met gelegenheid voor het nemen van zouthoudende baden (sedert 1972 op de locatie Greifpark; tevens overdekt zwembad). Het is eigenlijk een oud stadje; in het centrum zijn verscheidene schilderachtige straatjes met oude vakwerkhuizen te vinden.

voor de beeldenroute in stadsdeel Salzgitter-Bad, zie: Skulpturenweg Salzgitter-Bad.

Ten westen van stadsdeel Lebenstedt ligt aan de rivier Fuhse, een zijriviertje van de Aller , de recreatieplas Salzgitter See, met mogelijkheden voor watersport, strandvermaak e.d.. Het meer tussen Gebhardshagen en Heerte, de Heerter See, is een natuurreservaat met slechts beperkte recreatiemogelijkheden.

Afbeeldingen

Kasteel Salder Schloss (stedelijk historisch museum)
Mariakerk, SZ-Engerode
Sint-Johanneskerk, SZ-Ringelheim
Evang.-lutherse kerk van SZ-Hallendorf
Evang.-lutherse kerk van SZ-Watenstedt^[10]
Kasteelruïne Lichtenberg
Binnenplaats kasteel Burg Gebhardshagen
Gezicht op Salzgitter-Bad, in het zuiden van de gemeente
Monument Turm der Arbeit, (Jürgen Weber; voltooid in 1995) in SZ-Lebenstedt
Voormalig sticht Steterburg, Thiede
Kniestedter Gutshaus, SZ-Bad (bouwjaar 1533), in gebruik als muziekschool en trouwzaal
Tillyhaus (plm. 1600), Salzgitter-Bad^[11]
Achterzijde Hotel Ratskeller, SZ-Bad
Oude huisjes in SZ-Bad
Lattemannhaus^[12], Gebhardshagen
De Fuhse bij Reppner, gemeente Salzgitter
Standerdmolen (1810), SZ-Lichtenberg
Kasteel Ringelheim
Aangrenzend poortje Korngang
Watermolen kasteel Ringelheim
18e-eeuwse duiventoren kloosterhof Ringelheim

Partnergemeenten

De stad Salzgitter onderhoudt jumelages met:

Imatra, Finland, sedert 1970; niet officieel schriftelijk bekrachtigd
Swindon, Engeland, sedert 1975
Créteil, Frankrijk, sedert 1980
Stary Oskol, Rusland, sedert 1987
Gotha, Thüringen, sedert 1988

Katowice, Polen, vriendschapsband sedert 1951

Externe links (Duitstalig)

Website van de gemeente Salzgitter
www.kz-gedenkstaette-neuengamme.de/geschichte/kz-aussenlager/aussenlagerliste/salzgitter-druette Webpagina gedenkcentrum concentratiekamp Neuengamme over KZ Salzgitter-Drütte
www.salzgitter.de/kultur/museum Webpagina gemeentemuseum in Schloss Salder
www.sites.google.com/view/wasserburg-gebhardshagen/startseite Website Förderverein van kasteel Gebhardshagen

Persoonlijkheden in relatie tot de stad Salzgitter

Hans-Joachim Gehrke (* 28 oktober 1945 in Salzgitter-Lebenstedt), vooraanstaand archeoloog, specialist in de archeologie van de Griekse cultuur
Wolfgang Dremmler (Salzgitter, 12 juli 1954), voormalig profvoetballer
Henrik Stehlik (* 29 december 1980 te Salzgitter), in 2003 wereldkampioen trampolinespringen
Daniel Theis (* 4 april 1992 in Salzgitter) een van de beste Duitse basketballers ooit; speelde in 2022-23 bij de Indiana Pacers

Zie de categorie Salzgitter van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bronnen, noten en/of referenties

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Salzgitter op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

↑ ^a ^b (de) Landesamt für Statistik Niedersachsen, LSN-Online Regionaldatenbank, Tabelle A100001G: Fortschreibung des Bevölkerungsstandes, Stand 31. Dezember 2020
↑ (de) Tabelle A1050001: 01 - Ausländische Bevölkerung nach Geschlecht (Kreis), Stand 31. Dezember 2020
↑ (de) Tabelle A1050001: 03 - Ausländische Bevölkerung nach Staatsangehörigkeit (119) und Geschlecht (Kreis), Stand 31. Dezember 2020
↑ Gemeentelijke snelweg tussen SZ-Bad en SZ-Lebenstedt
↑ Deze staat vóór het gemeentehuis te SZ-Lebenstedt.
↑ Hertog Hendrik II van Brunswijk-Wolfenbüttel kreeg de saline (zoutziederij) in persoonlijk leen van de keizer. Hierdoor ontstond een apart dorp met afwijkend, hertogelijk bestuur, met de naam Salzliebenhall. De rest van Salzgitter was van 1523-1643 Brunswijks, en verarmde, doordat de hertog veel van de rijke opbrengsten van het zout in eigen zak stak. De Salzgitterse arbeiders ontvingen alleen een karig arbeidsloon voor het werk in de zoutwinning.
↑ Op de Blaeu-kaart uit 1645 zijn rechtsboven de huidige Salzgitter Ortsteile Salzlibenthal en Levenburg te herkennen, gelegen in het Amt Levenborg van het Prinsbisdom Hildesheim.
↑ Dit sticht werd pas in 1939 tot een gewoon woonwijkje heringericht. De 18e-eeuwse, zeer bezienswaardige stichtskerk bestaat nog.
↑ (de) Regionaldatenbank für Niedersachsen. Landesamt für Statistik. Geraadpleegd op 31 augustus 2023.
↑ De kerktoren, met zeer dikke muren, omdat het gebouw ook defensieve doeleinden diende, dateert van rond het jaar 1000.
↑ Voormalig stadhuis van Salzgitter. Tijdens de Dertigjarige Oorlog zou in dit huis de krijgsheer Tilly in 1626 tijdelijk zijn hoofdkwartier hebben gehad.
↑ Geboortehuis van Hermann Lattemann (1852 in Gebhardshagen - 1894 in Krefeld), één der eersten die experimenteerden met parachutespringen, vanuit een luchtballon; bij een sprong vanuit een luchtballon, die tot een parachute moest inklappen weigerde het door hem geconstrueerde mechaniek, en Lattemann stortte neer en overleed. In het dorp Gebhardshagen staat ook een standbeeld van Lattemann.

[noot1-10] Vanwege geheimhoudingsredenen (§ 16 Bundesstatistikgesetz) worden de statistieken van buitenlanders vanaf 2016 alleen nog maar afgerond weergegeven (veelvoud van vijf).

[inw_statistiek-1] (de) Landesamt für Statistik Niedersachsen, LSN-Online Regionaldatenbank, Tabelle A100001G: Fortschreibung des Bevölkerungsstandes, Stand 31. Dezember 2020

[2] (de) Tabelle A1050001: 01 - Ausländische Bevölkerung nach Geschlecht (Kreis), Stand 31. Dezember 2020

[3] (de) Tabelle A1050001: 03 - Ausländische Bevölkerung nach Staatsangehörigkeit (119) und Geschlecht (Kreis), Stand 31. Dezember 2020

[4] Gemeentelijke snelweg tussen SZ-Bad en SZ-Lebenstedt

[5] Deze staat vóór het gemeentehuis te SZ-Lebenstedt.

[6] Hertog Hendrik II van Brunswijk-Wolfenbüttel kreeg de saline (zoutziederij) in persoonlijk leen van de keizer. Hierdoor ontstond een apart dorp met afwijkend, hertogelijk bestuur, met de naam Salzliebenhall. De rest van Salzgitter was van 1523-1643 Brunswijks, en verarmde, doordat de hertog veel van de rijke opbrengsten van het zout in eigen zak stak. De Salzgitterse arbeiders ontvingen alleen een karig arbeidsloon voor het werk in de zoutwinning.

[7] Op de Blaeu-kaart uit 1645 zijn rechtsboven de huidige Salzgitter Ortsteile Salzlibenthal en Levenburg te herkennen, gelegen in het Amt Levenborg van het Prinsbisdom Hildesheim.

[8] Dit sticht werd pas in 1939 tot een gewoon woonwijkje heringericht. De 18e-eeuwse, zeer bezienswaardige stichtskerk bestaat nog.

[9] (de) Regionaldatenbank für Niedersachsen. Landesamt für Statistik. Geraadpleegd op 31 augustus 2023.

[11] De kerktoren, met zeer dikke muren, omdat het gebouw ook defensieve doeleinden diende, dateert van rond het jaar 1000.

[12] Voormalig stadhuis van Salzgitter. Tijdens de Dertigjarige Oorlog zou in dit huis de krijgsheer Tilly in 1626 tijdelijk zijn hoofdkwartier hebben gehad.

[13] Geboortehuis van Hermann Lattemann (1852 in Gebhardshagen - 1894 in Krefeld), één der eersten die experimenteerden met parachutespringen, vanuit een luchtballon; bij een sprong vanuit een luchtballon, die tot een parachute moest inklappen weigerde het door hem geconstrueerde mechaniek, en Lattemann stortte neer en overleed. In het dorp Gebhardshagen staat ook een standbeeld van Lattemann.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[a]

[10]

[11]

[12]