Post (dienst)
De post is een systeem voor het fysiek vervoeren van poststukken (briefkaarten, brieven en pakketten). Een postdienst kan privé of openbaar zijn, hoewel veel regeringen beperkingen opleggen aan particuliere systemen. Sinds het midden van de 19e eeuw zijn nationale postsystemen over het algemeen opgericht als een overheidsmonopolie, met een vergoeding voor het vooruitbetaalde artikel. Het betalingsbewijs is meestal in de vorm van een zelfklevende postzegel, maar een postmeter wordt ook gebruikt voor bulkmailing.
Postautoriteiten hebben naast het vervoer van brieven vaak ook andere functies. In sommige landen houdt een post-, telegraaf- en telefoondienst (PTT) toezicht op het postsysteem, naast telefoon- en telegraafsystemen. De postsystemen van sommige landen maken spaarrekeningen mogelijk en behandelen paspoortaanvragen.
Etymologie
[bewerken | brontekst bewerken]Het woord "post" is afgeleid van het Franse poste = plek waar mensen of paarden gestationeerd zijn (1598), Italiaans posto = station (16e eeuw), afgeleid van vulgair Latijn *postum < positum (geplaatst, van ponere). Het gebruik in verband met posterijen stamt uit 1657.
De Grieken spreken van tachydromeio = snelloperij, waar zij post bedoelen; de Spanjaarden van correos, hetgeen dezelfde notie uitdrukt.
Bronnen
- Aiyangar, Sakkottai Krishnaswami (2004). Ancient India: Collected Essays on the Literary and Political History of Southern India. Asian Educational Services. ISBN 978-0-8018-8359-0.
- Almási, Gábor (2010). Humanistic Letter-Writing. Institute of European History, Mainz.
- Dorn, Harold (2006). Science and Technology in World History: An Introduction. Johns Hopkins University Press. ISBN 978-0-8018-8359-0.
- Daunton, M. J. Royal Mail: The Post Office Since 1840 (Athlone, 1985), Great Britain.
- Heaton, J. Henniker (1905). The Empire and the century. John Murray, London, "Imperial Postal Services", 288–317.
- Hemmeon, Joseph Clarence. The history of the British post office (Harvard University Press, 1912) online.
- John, Richard R. Spreading the News: The American Postal System from Franklin to Morse (1995) excerpt
- Lowe, Robson (1951). Encyclopedia of British Empire Postage Stamps (v. III), London.
- Mazumdar, Mohini Lal (1990). The Imperial Post Offices of British India. Phila Publications, Calcutta.
- Mote, Frederick W. (1998). The Cambridge History of China. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-24333-9.
- Prasad, Prakash Chandra (2003). Foreign Trade and Commerce in Ancient India. Abhinav Publications. ISBN 978-81-7017-053-2.