Portaal:Tibetaans boeddhisme
  Het Tibetaans boeddhisme, (vroeger ook Lamaïsme genoemd) is de verzameling boeddhistische scholen die hun oorsprong in Tibet en de landen in de Himalaya hebben. De belangrijkste scholen zijn nyingma, kagyü, sakya en gelug. De veelgebruikte term lama is in feite een vertaling van het Indiase goeroe of spiritueel leraar. Het Tibetaans boeddhisme onderscheidt zich van andere boeddhismes, door het geloof in wedergeboren leraren (tulku's) zoals de dalai lama, kennisoverdracht via Terma-geschriften, het geloof dat de Boeddha zich in menselijke gedaante kan manifesteren, bijvoorbeeld Padmasambhava en het geloof dat men de wedergeboorte zelf actief kan beïnvloeden (Tibetaans dodenboek).Het Tibetaans boeddhisme ontstond toen in het jaar 174 het zuiden van Tibet voor het eerst in aanraking kwam met boeddhisme vanuit India, tijdens het bewind van Totori Nyantsen. Gedurende de 3e eeuw verspreidde het zich naar het noorden van Tibet. De invloed van deze eerste stroming was beperkt en het ging om slechts enkele geschriften. Rond 760 nodigde keizer Trisong Detsen de boeddhistische meesters Shantarakshita en Padmasambhava uit om het boeddhisme in Tibet te introduceren en alle bekende geschriften te vertalen. Padmasambhava was degene die vooral het tantrisch boeddhisme naar Tibet bracht. Hij deed dit in overeenstemming met de lokale bön, waarmee de stichting van de school nyingma een feit was.De dalai lama is de hoogste spirituele leider in het Tibetaans Boeddhisme. De Tibetanen noemen hem ook wel Yishin Norbu en de bijnaam van de veertiende dalai lama is Kundun. Vroeger was de dalai lama de hoogste politieke leider van Tibet en tegenwoordig staat Tibet onder Chinees bewind sinds het Chinese leger het binnentrok in 1950-1. De term dalai lama duidt niet één enkele persoon aan maar een lijn van elkaar opvolgende leiders (tulku's) door reïncarnatie.
 De panchen lama is na de dalai lama de hoogste spirituele leider in Tibet. De titel Panchen betekent grote leraar en is afgeleid van het Sanskrietse woord Pandit dat leraar betekent en het Tibetaanse woord chenpo dat groot betekent. Er is een controverse over de identiteit van de elfde panchen lama, omdat de Tibetaanse regering in ballingschap en de Chinese regering elk een andere panchen lama hebben aangewezen en de Tibetaanse kandidaat op 17 mei 1995 op zesjarige leeftijd is verdwenen.
 Gyalwa karmapa, vaak afgekort tot karmapa, is de titel voor het hoofd van kagyü, een van de vier belangrijkste scholen binnen het Tibetaans boeddhisme. Hij wordt verder erkend als de eerste tulku, ofwel bewust gereïncarneerde lama. De bron van de kagyü wordt traditioneel begonnen bij Boeddha Vajradhara, die de linie overdroeg via de meesters Tilopa (989-1069), Naropa (1016-1100), Marpa (1012-1097) tot Milarepa (±1052-1135). Deze kagyü-voorvaders worden gezamenlijk de gouden rozentuin genoemd. Sinds de 20e eeuw is er eigen vlag van de karmapa.
 Overige tulku-lijnen Dorje Phagmo – Ganden tripa – gyalwang drugpa – jabzandamba – mindrolling trichen – shamarpa – sakya trizin – tai situ andere lama's en rinpoche's Atisha – Bodhidharma – Shenphen Dawa – Khenpo Tsewang Dongyal – Rölpe Dorje – Rolpey Dorje – Chögyam Trungpa – Dagsay Rinpoche – Dromtön – Tenzin Delek – Gampopa – Gonpaba – Gyaltsab Je – Lobsang Tenzin Chökyi Gyaltsen – Hsing Yun – Kalachakrapada – Kalu Rinpoche – Ketsang Rinpoche – Longchenpa – Marpa – Milarepa – Sakyong Mipham – Nagarjuna – Naropa – Ngawang Namgyal – Padma Dorje – Padmasambhava – Phagspa – Pema Chödrön – Reting rinpoche – Jampäl Yeshe Gyaltsen – Ringu Tulku – Shantarakshita – Khenchen Pälden Sherab – Tenzin Palmo – Lobsang Tenzin – Tsongkhapa – Lobsang Samten (artiest) – Lobsang Samten (lama) – Tarthang Tulku – Tilopa – terma – Tibetaans staatsorakel – Dorje Shugden-controverse Nederlands taalgebied gelug – jonang – kagyü – kadam – nieuwe kadampa – lamrim – nyingma – rimé – sakya – Stanza's van Dzyan – vajrayana – yogacara  Tibetaanse kloosterorganisatie Alchi – Ani Tsankhung – Buchasergyi Lakang – Chogri – Chokorgyel – Derge – Dorje Drag – Drepung – Drigung – Dungkhar – Dzogchen – Gajiu – Ganden – Jokhang – Jonang – Karma Rolpey Dorje – Kathog – Khorzhag – Kirti – Kumbum – Labrang – Lamaling – Lérab Ling – Menri – Mindroling – Muru Nyingba – Namgyal – Narthang – Nechung – Ngor – Palcho – Palpung – Palyul – Ralung – Ramoche – Reting – Riwoche – Sakya – Samding – Samye – Sanga – Sera – Shalu – Shechen – Simbiling – Spitok – Surmang – Tabo – Taktshang – Tashilhunpo – Thradrug – Triten Norbutse – Tsozong Gongba – Tsurphu – Yerpa – Yungdrung Ling  De Tibetan & Himalayan Library (THDL) is een multimediale digitale bibliotheek die wordt bijgehouden door een internationaal team van wetenschappers van universiteiten en private organisaties, waaronder de Universiteit van Virginia en de Tibet-universiteit. De THDL is gericht op de Tibetaanse talen, geschiedenis, religie en de geografie van Tibet en de Himalaya.   Om mani padme hum mahayana boeddhistische geschriften godheden e.a. Tara – acala – avalokitesvara – Dorje Shugden – kálii – Lhamo Latso – mahasiddha – toornige godheid heiligen termen  bedevaart in Tibet en attributen geluidsbestand andere religie in Tibet overig 
COÖRDINATOR GEZOCHT De maker van dit portaal is zelf geen boeddhist en wil het bijhouden van het portaal graag uit handen geven aan iemand anders. Als je hier interesse in hebt, begin er dan gerust mee en als je ermee door wilt gaan, kun je het eventueel even melden op de overlegpagina. Het is welkom wanneer u een artikel wilt schrijven, vertalen, aanvullen, corrigeren, maar ook wilt voorstellen. Indien u Wikipedia in de standaardinstelling gebruikt, lichten de niet aanwezige / nog gewenste artikelen rood op. Indien er wel Engels-, Duits- of Franstalige artikelen bestaan, zijn de links daarnaar erachter gezet. Wilt u zelf een artikel voorstellen, plaats het dan in een van de secties tussen [[...]]-haken of hieronder, door hierboven 'bewerk' te kiezen:
|
| ||||||
| ||||||
| ||||||||||||