Naar inhoud springen

Kogelvingergekko's

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Kogelvingergekko's
Sphaerodactylus fantasticus, exemplaar uit Guadeloupe, Kleine Antillen.
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Squamata (Schubreptielen)
Onderorde:Lacertilia (Hagedissen)
Infraorde:Gekkota (Gekko's)
Familie:Sphaerodactylidae
Geslacht
Sphaerodactylus
Wagler, 1830
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Kogelvingergekko's op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

Kogelvingergekko's[1] (Sphaerodactylus) zijn een geslacht van hagedissen die behoren tot de gekko's en de familie Sphaerodactylidae.

Naam en indeling

[bewerken | brontekst bewerken]

De wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door Johann Georg Wagler in 1830. Er zijn 107 soorten, inclusief twee soorten die pas bekend zijn bij de wetenschap sinds 2013.[2]

De geslachtsnaam Sphaerodactylus betekent vrij vertaald 'balvinger' en slaat op de bolvormige uiteinden van de vingers en tenen.

Uiterlijke kenmerken

[bewerken | brontekst bewerken]

Veel soorten hebben een onopvallende bruine tot grijze lichaamskleur maar er zijn ook soorten met bonte kleuren zoals rood, geel en blauw. De meeste kogelvingergekko's zijn opmerkelijk klein. Twee soorten (Sphaerodactylus ariasae en Sphaerodactylus parthenopion) meten zelfs maar 1,6 cm snuit-cloaca lengte, en zijn daarmee de kleinst bekende reptielen op aarde.[3]

Verspreiding en habitat

[bewerken | brontekst bewerken]

De gekko's komen voor in delen van het Caribisch Gebied en leven in de landen en deelgebieden Dominicaanse Republiek, Haïti, Antillen, Puerto Rico, Jamaica, Bahama's, Amerikaanse Maagdeneilanden, Britse Maagdeneilanden, Cuba, Nicaragua, Panama, Colombia, Mexico, Costa Rica, Guatemala, Honduras, El Salvador, Belize, Antigua, Barbuda, Turks- en Caicoseilanden, Guyana, Venezuela, Isla Margarita, Trinidad, Tobago en de Kaaimaneilanden. Verschillende soorten zijn geïntroduceerd in de Verenigde Staten in de staat Florida.[2]

De habitat bestaat uit droge tropische en subtropische bossen, vochtige tropische en subtropische laaglandbossen, droge en vochtige tropische en subtropische scrublands en rotsige omgevingen. Ook in door de mens aangepaste streken zoals plantages, landelijke tuinen, stedelijke gebieden en aangetaste bossen kunnen de hagedissen worden gevonden.

Beschermingsstatus

[bewerken | brontekst bewerken]

Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is aan 100 soorten een beschermingsstatus toegewezen. Veertig soorten worden beschouwd als 'veilig' (Least Concern of LC), zes als 'onzeker' (Data Deficient of DD), drie als 'kwetsbaar' (Vulnerable of VU) en negen als 'gevoelig' (Near Threatened of NT). Verder worden 32 soorten gezien als 'bedreigd' (Endangered of EN) en tien soorten staan te boek als 'ernstig bedreigd' (Critically Endangered of CR).[4]

Sphaerodactylus sabanus, Nederlandse Antillen.
Sphaerodactylus samanensis, Dominicaanse Republiek.
Sphaerodactylus schuberti
Sphaerodactylus arisae
Sphaerodactylus plummeri, Puerto Rico.
Sphaerodactylus rosaurae, Honduras.
Sphaerodactylus elegans, Cuba.

Het geslacht omvat de volgende soorten, met de auteur en het verspreidingsgebied.

Naam Auteur Verspreidingsgebied
Sphaerodactylus alphus McCranie & Hedges, 2013 Honduras
Sphaerodactylus altavelensis Noble & Hassler, 1933 Dominicaanse Republiek, Haïti
Sphaerodactylus argivus Garman, 1888 Antillen, Kaaimaneilanden
Antilliaanse kogelvingergekko
(Sphaerodactylus argus)
Gosse, 1850 Antillen, Jamaica, Cuba, Bahama's, Nicaragua, Panama, Colombia, geïntroduceerd in de Verenigde Staten (Florida) en Mexico (Yucatán), mogelijk in Costa Rica
Sphaerodactylus ariasae Hedges & Thomas, 2001 Hispaniola
Sphaerodactylus armasi Schwartz & Garrido, 1974 Cuba
Sphaerodactylus armstrongi Noble & Hassler, 1933 Dominicaanse Republiek, Haïti
Sphaerodactylus asterulus Schwartz & Graham, 1980 Haïti
Sphaerodactylus beattyi Grant, 1937 Amerikaanse Maagdeneilanden
Sphaerodactylus becki Schmidt, 1919 Navassa
Sphaerodactylus bromeliarum Peters & Schwartz, 1977 Cuba
Sphaerodactylus caicosensis Cochran, 1934 Bahama's
Sphaerodactylus callocricus Schwartz, 1976 Hispaniola
Sphaerodactylus celicara Garrido & Schwartz, 1982 Cuba
Grijze kogelvingergekko
(Sphaerodactylus cinereus)
Wagler, 1830 Antillen, Haïti, geïntroduceerd in de Verenigde Staten (Florida)
Sphaerodactylus clenchi Shreve, 1968 Dominicaanse Republiek
Sphaerodactylus cochranae Ruibal, 1946 Dominicaanse Republiek
Sphaerodactylus continentalis Werner, 1896 Honduras, Mexico
Sphaerodactylus copei Steindachner, 1867 Hispaniola, Bahama's
Sphaerodactylus corticola Garman, 1888 Bahama's
Sphaerodactylus cricoderus Thomas, Hedges & Garrido, 1992 Cuba
Sphaerodactylus cryphius Thomas & Schwartz, 1977 Hispaniola
Sphaerodactylus dacnicolor Barbour, 1910 Jamaica
Sphaerodactylus darlingtoni Shreve, 1968 Hispaniola
Sphaerodactylus difficilis Barbour, 1914 Hispaniola
Sphaerodactylus dimorphicus Fong & Diaz, 2004 Cuba
Sphaerodactylus docimus Schwartz & Garrido, 1985 Cuba
Sphaerodactylus dunni Schmidt 1936 Honduras
Sphaerodactylus elasmorhynchus Thomas, 1966 Haïti
Sphaerodactylus elegans Macleay, 1834 Cuba, Haïti, geïntroduceerd in de Verenigde Staten (Florida)
Sphaerodactylus elegantulus Barbour, 1917 Antillen, Antigua, Barbuda
Sphaerodactylus epiurus Thomas & Hedges, 1993 Dominicaanse Republiek
Sphaerodactylus exsul Barbour, 1914 Honduras
Sphaerodactylus fantasticus Duméril & Bibron, 1836 Kleine Antillen
Sphaerodactylus gaigeae Grant, 1932 Puerto Rico
Sphaerodactylus gilvitorques Cope, 1862 Jamaica
Sphaerodactylus glaucus Cope, 1866 Mexico, Guatemala, Honduras, El Salvador, Belize
Sphaerodactylus goniorhynchus Cope, 1895 Antillen, Jamaica
Sphaerodactylus grandisquamis Stejneger, 1904 Puerto Rico
Sphaerodactylus graptolaemus Harris & Kluge, 1984 Costa Rica, Panama
Sphaerodactylus guanajae McCranie & Hedges, 2012 Honduras
Sphaerodactylus heliconiae Harris, 1982 Colombia
Sphaerodactylus homolepis Cope, 1886 Nicaragua, Costa Rica, Panama, Colombia
Sphaerodactylus inaguae Noble & Klingel, 1932 Bahama's
Sphaerodactylus inigoi Thomas & Schwartz, 1966 Puerto Rico
Sphaerodactylus intermedius Barbour & Ramsden, 1919 Cuba
Sphaerodactylus kirbyi Lazell, 1994 Kleine Antillen
Sphaerodactylus klauberi Grant, 1931 Puerto Rico
Sphaerodactylus ladae Thomas & Hedges, 1988 Dominicaanse Republiek
Sphaerodactylus lazelli Shreve, 1968 Haïti
Sphaerodactylus leonardovaldesi McCranie & Hedges, 2012 Honduras
Sphaerodactylus leucaster Schwartz, 1973 Dominicaanse Republiek
Sphaerodactylus levinsi Heatwole, 1968 Puerto Rico
Sphaerodactylus lineolatus Lichtenstein & Von Martens, 1856 Panama, Colombia
Sphaerodactylus macrolepis Günther, 1859 Puerto Rico
Sphaerodactylus mariguanae Cochran, 1934 Antillen, Bahama's, Turks- en Caicoseilanden
Sphaerodactylus microlepis Reinhardt & Lütken, 1862 Kleine Antillen
Sphaerodactylus micropithecus Schwartz, 1977 Puerto Rico
Sphaerodactylus millepunctatus Hallowell, 1861 Guatemala, Belize, Nicaragua, Honduras, Costa Rica, Mexico
Sphaerodactylus molei Boettger, 1894 Antillen, Guyana, Venezuela, Isla Margarita, Trinidad, Tobago
Sphaerodactylus monensis Meerwarth, 1901 Antillen
Sphaerodactylus nicholsi Grant, 1931 Puerto Rico
Sphaerodactylus nigropunctatus Gray, 1845 Bahama's, Cuba, Antillen
Sphaerodactylus notatus Baird, 1859 Bahama's, Cuba, geïntroduceerd in de Verenigde Staten (Florida)
Sphaerodactylus nycteropus Thomas & Schwartz, 1977 Haïti
Sphaerodactylus ocoae Schwartz & Thomas, 1977 Dominicaanse Republiek
Sphaerodactylus oliveri Grant, 1944 Cuba
Sphaerodactylus omoglaux Thomas, 1982 Haïti
Sphaerodactylus oxyrhinus Gosse, 1850 Jamaica
Sphaerodactylus pacificus Stejneger, 1903 Costa Rica
Sphaerodactylus parkeri Grant, 1939 Antillen, Jamaica
Sphaerodactylus parthenopion Thomas, 1965 Britse Maagdeneilanden
Sphaerodactylus parvus King, 1962 Kleine Antillen
Sphaerodactylus perissodactylius Thomas & Hedges, 1988 Dominicaanse Republiek
Sphaerodactylus phyzacinus Thomas, 1964 Îles des Saintes
Sphaerodactylus pimienta Thomas, Hedges & Garrido, 1998 Cuba
Sphaerodactylus plummeri Thomas & Hedges, 1992 Hispaniola
Sphaerodactylus poindexteri McCranie & Hedges, 2013 Honduras
Sphaerodactylus ramsdeni Ruibal, 1959 Cuba
Sphaerodactylus randi Shreve, 1968 Dominicaanse Republiek
Sphaerodactylus rhabdotus Schwartz, 1970 Dominicaanse Republiek
Sphaerodactylus richardi Hedges & Garrido, 1993 Cuba
Sphaerodactylus richardsonii Gray, 1845 Antillen, Jamaica
Sphaerodactylus roosevelti Grant, 1931 Puerto Rico
Sphaerodactylus rosaurae Parker, 1940 Honduras
Sphaerodactylus ruibali Grant, 1959 Antillen, Cuba
Sphaerodactylus sabanus Cochran, 1938 Antillen
Sphaerodactylus samanensis Cochran, 1932 Dominicaanse Republiek
Sphaerodactylus savagei Shreve, 1968 Dominicaanse Republiek
Sphaerodactylus scaber Barbour & Ramsden, 1919 Cuba
Sphaerodactylus scapularis Boulenger, 1902 Ecuador, Colombia
Sphaerodactylus schuberti Thomas & Hedges, 1998 Dominicaanse Republiek
Sphaerodactylus schwartzi Thomas, Hedges & Garrido, 1992 Cuba
Sphaerodactylus semasiops Thomas, 1975 Jamaica
Sphaerodactylus shrevei Lazell, 1961 Haïti
Sphaerodactylus siboney Fong & Diaz, 2004 Cuba
Sphaerodactylus sommeri Graham, 1981 Haïti
Sphaerodactylus sputator Sparrman, 1784 Antillen
Sphaerodactylus storeyae Grant, 1944 Cuba
Sphaerodactylus streptophorus Thomas & Schwartz, 1977 Hispaniola
Sphaerodactylus thompsoni Schwartz & Franz, 1976 Hispaniola
Sphaerodactylus torrei Barbour, 1914 Cuba
Sphaerodactylus townsendi Grant, 1931 Puerto Rico
Sphaerodactylus underwoodi Schwartz, 1968 Turks- en Caicoseilanden
Sphaerodactylus vincenti Boulenger, 1891 Antillen
Sphaerodactylus williamsi Thomas & Schwartz, 1983 Haïti
Sphaerodactylus zygaena Schwartz & Thomas, 1977 Haïti


Bronvermelding

[bewerken | brontekst bewerken]