Naar inhoud springen

Kabinet-Colijn I

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Kabinet-Colijn I
Zetels in de Tweede Kamer
Zetels in de Tweede Kamer
Coalitie RKSP, ARP, CHU
Zeteltal TK 32 + 16 + 11 = 59
Premier Hendrikus Colijn
Beëdiging 4 augustus 1925
Demissionair 11 november 1925
Ontslagdatum 8 maart 1926
Voorganger Ruijs de Beerenbrouck II
Opvolger De Geer I
Overzicht kabinetten
Portaal  Portaalicoon   Politiek

Het eerste kabinet onder leiding van Hendrik Colijn, die bij de verkiezingen als sterke man was geafficheerd, nadat hij als minister van Financiën in het vorige kabinet een op bezuinigingen gericht financieel beleid had gevoerd, houdt het slechts kort uit. Het komt op 11 november 1925 na de 'Nacht van Kersten' ten val nadat de vier katholieke ministers hun ontslag hadden genomen na de aanvaarding van het amendement-Kersten waardoor op de begroting voor Buitenlandse Zaken het geld voor het gezantschap bij de paus werd geschrapt.

Het kabinet is een 'rechts' kabinet: het bestaat uit ministers van ARP, CHU en katholieken, alsmede de partijloze liberaal Van Karnebeek.

Tot enige beleidsdaad van betekenis is het kabinet niet kunnen komen.

Bijzonderheid

[bewerken | brontekst bewerken]

Kort na de algemene beschouwingen over de begroting voor 1926 wordt in de late avond van 10 november 1925 bij de behandeling van de begroting van Buitenlandse Zaken door de SGP'ers Kersten en Zandt een amendement ingediend, dat tot doel heeft de gelden voor het gezantschap bij de Paus te schrappen. De katholieke voorman Nolens waarschuwt dat aanneming tot ontslagaanvrage van de katholieke ministers zal leiden. Die avond voorafgaande aan de crisis gaat de geschiedenis in als de 'Nacht van Kersten'.

Een dag later, op 11 november 1925, wordt 'het vonnis' geveld. Met steun van de gehele oppositie en van regeringspartij CHU wordt het SGP-amendement aangenomen. Opvallend is dat CHU-fractievoorzitter De Visser en twee antirevolutionairen afwezig zijn. De aanwezige leden van de ARP-fractie stemmen, met die van de RKSP, tegen.

Ambtsbekleders

[bewerken | brontekst bewerken]
Ambtsbekleders Ministers / Ministerie Termijn Partij
H. (Hendrik) Colijn H. (Hendrik) Colijn
(1869–1944)
Voorzitter 4 augustus 1925 –
8 maart 1926
ARP
Minister Financiën 11 augustus 1923 –
8 maart 1926
D.J. (Dirk Jan) de Geer jhr.mr.
D.J. (Dirk Jan) de Geer

(1870–1960)
Minister Binnenlandse Zaken 4 augustus 1925 –
8 maart 1926
CHU
H.A. (Herman) van Karnebeek jhr.mr.dr.
H.A. (Herman)
van Karnebeek

(1874–1942)
Minister Buitenlandse Zaken 9 september 1918 –
1 april 1927
O
(Oud-
Liberaal
)
mr.
J. (Jan) Schokking

(1864–1941)
Minister Justitie 4 augustus 1925 –
8 maart 1926
CHU
D.A.P.N. Koolen mr.dr.
D.A.P.N. Koolen

(1871–1945)
Minister Arbeid, Handel
en Nijverheid
RKSP
J.M.J.H. Lambooy J.M.J.H. Lambooy
(1874–1942)
Minister Oorlog RKSP
Marine
V.H. (Victor Henri) Rutgers mr.
V.H. (Victor Henri)
Rutgers

(1877–1945)
Minister Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen
ARP
ir.
M.Ch.E. (Max) Bongaerts

(1875–1959)
Minister Waterstaat RKSP
H. (Hendrik) Colijn H. (Hendrik) Colijn
(1869–1944)
Minister Koloniën 4 augustus 1925 –
1 oktober 1925
(waarnemend)
ARP
Ch.J.I.M. (Charles) Welter Ch.J.I.M. (Charles) Welter
(1880–1972)
1 oktober 1925 –
8 maart 1926
RKSP
Bron: Kabinet-Colijn I Parlement & Politiek