Naar inhoud springen

Jan Abrahamsz. Beerstraaten

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Jan Abrahamsz. Beerstraaten
Jan Abrahamsz. Beerstraaten
Persoonsgegevens
Geboren Amsterdam, 1622
Overleden Amsterdam, 1666
Geboorteland Noordelijke Nederlanden
Beroep(en) Schilder, tekenaar
Oriënterende gegevens
Jaren actief 1639-1666
Bekende werken Slag bij Ter Heijde
RKD-profiel
Portaal  Portaalicoon   Kunst & Cultuur

Jan Abrahamsz. Beerstraaten, Jan ook gespeld als Joannes, Johannes of Johannis, Beerstraaten als Beerstraten (Amsterdam, gedoopt 1 maart 1622 – aldaar, begraven 1 juli 1666) was een Noord-Nederlands schilder en tekenaar. Hij was de vader van Abraham en Anthonie Beerstraaten, die allen naam maakten als schilder. Over de productie van Antonie bestaat twijfel en veel onduidelijkheid.[1]

Biografie

[bewerken | brontekst bewerken]

Beerstraaten was een Hollandse schilder van zeestukken en stadsgezichten. Zijn vader Abraham Danielsz. was een damast- of tafellakenwerker, afkomstig uit Emden. Op 30 augustus 1642 woonde de 20-jarige Jan in de Elandstraat in de Jordaan en ging in ondertrouw met Magdalena (Teunis) van Bronckhorst, de dochter van een ebbenhoutwerker uit de Bloemstraat. In 1646 werd hij poorter. Het echtpaar kreeg minstens vijf zoons en vijf dochters.[2][3][4] [5][6]

Het oude stadhuis in brand door Jan Abrahamsz. Beerstraaten
De puinhopen van het Oude Stadhuis te Amsterdam na de brand van 7 juli 1652 - Amsterdam, Rijksmuseum
De markt te Den Bosch (1665) - Noordbrabants Museum

Volgens Abraham Bredius woonde hij in 1649 op de Haarlemmerdijk, waar de Schipbreuk uithing. Volgens Van der Most kreeg het echtpaar in 1650 een kind dat gedoopt werd in Utrecht. In 1651 werd hij voogd over de kinderen van zijn broer Daniël, een scheepsbarbier, die tegenover het Bushuis woonde en stierf in Oost-Indië.[7] In augustus kocht hij voor 3.300 gulden een huis aan het einde van de Rozengracht, tegenover het doolhof van David Lingelbach, van de landschapschilder Johannes Collaert, die dat huis twee jaar eerder had gekocht op een executieveiling. Beerstraaten en zijn zoon zijn op 7 juli 1652 naar de brand van het oude stadhuis gaan kijken en tekenden de ruïne, evenals Rembrandt, Claes Cornelisz. Moeyaert, Aert van der Neer en Jan Asselijn.[8] Het is niet uitgesloten dat hij in december 1652 in de Heerestraat woonde , toen hij in december van dat jaar een kind van zes jaar oud liet begraven. In dat geval betrok het pand op de Rozengracht, naast de Foelieslagersgang, in een later stadium, want pas in 1655, 1656 en 1658 liet hij kinderen in de Westerkerk dopen.

Slag in de baai van Phocaea (1649) tussen de Venetianen, de Hollanders en de Turken. Het zou zijn gemaakt door de 13-jarige Abraham Beerstraaten maar wordt door Van der Most aan de vader toegeschreven.[9] Rijksmuseum

In 1662 reisde hij samen met zijn zoon Abraham door Friesland en maakte tekeningen van Workum, IJlst, Sneek[10], Leeuwarden, Dronrijp, Franeker en Midlum. Op 25 mei 1664 stierf zijn vrouw, na de geboorte van een dochter Maria. Beerstraaten bleef achter met acht kinderen.[11]

Op 11 april 1665 ging hij opnieuw in ondertrouw met 38-jarige Albertje Egberts van Crale, afkomstig uit Zwolle. Op 10 mei trouwden zij in het kerkje van Sloterdijk. Inmiddels waren van zijn acht kinderen drie overleden, mogelijk aan de pest. De schilder Berestraten is begraven op 1 juli 1666 bij de Westerkerk.[12] Zijn vrouw stierf op 19 juli, nog geen drie weken later, bij de geboorte van een kind[13]; hun kroost (vier kinderen) werd enkele weken later opgenomen in het Burgerweeshuis, behalve 14-jarige Johannes, inmiddels de oudste. Hij had weliswaar schilderen geleerd bij zijn vader, maar had volgens zeggen een stijve arm en alle werken die hem ooit zijn toegeschreven, behoren volgens Oldewelt tot het werk van zijn vader. Hij werd in oktober in het diaconieweeshuis ondergebracht, volgens een regent weggelopen[14] en in het daarop volgende jaar gestorven. Het ouderlijk huis werd aan het einde van dat jaar bij executie verkocht voor 2.800 gulden aan een glazenmaker.

Het Paalhuis en de Nieuwe Brug te Amsterdam in de winter. 1640-1666. Amsterdam, Amsterdam Museum.
Slag bij Ter Heijde. 1653-1666. Amsterdam, Rijksmuseum.

Werk

[bewerken | brontekst bewerken]

Beerstraaten schilderde zeeslagen, havens en Amsterdamse stadsgezichten. Hij bezocht ook veel andere steden en dorpen, waaronder Sloten, Kudelstaart, Ouderkerk aan de Amstel, Leimuiden, Nieuwkoop, Aarlanderveen, Maarssen, Zuilen, Gorinchem, Hoorn, en Beverwijk. Zijn werk is van historisch belang omdat hij vaak stadspoorten, kerken, kastelen en andere gebouwen schilderde die nu niet meer bestaan, zoals het Huis Buren en het Muiderslot. Volgens sommige auteurs zou hij een reis naar Scandinavië en Zwitserland hebben gemaakt vanwege een aantal berggezichten, maar daarvoor bestaan geen aanwijzingen.[15] Misschien nam hij lessen bij Jan Baptist Weenix, die naar Italië was geweest en in 1650 in Utrecht woonde. Beerstraaten had een voorliefde voor monumentale gebouwen, die vaak in een winterlandschap werden geplaatst met op de voorgrond een bevroren gracht, gestoffeerd met schaatsers en wandelaars. Johannes Lingelbach, die ook op de Rozengracht woonde (evenals Adam Pijnacker en Rembrandt, die een paar deuren verder woonde) schilderde dikwijls de figuren op zijn schilderijen.

Uit de boedelbeschrijving opgemaakt na zijn dood (15 april 1667) blijkt dat Beerstraaten in het bezit was van twee schilderijen van Philips Wouwerman, een van Pieter de Hoogh, een landschap van Jacob Esselens[16] en een van Jan Porcellis.[17] Abraham Storck erfde zijn niet-afgemaakte schilderijen.

Anthonie Beerstraaten

[bewerken | brontekst bewerken]

Anthonie Beerstraaten werd gedoopt op 4 februari 1646 in de Nieuwe kerk en niet in 1639 zoals soms wordt vermeld. Hij schijnt zowel havens als Amsterdamse stadsgezichten en winterlandschappen gemaakt te hebben en signeerde zelden zijn werk. Het is onduidelijk wanneer hij is overleden, maar hij was geen fictief figuur.[18]

Voetnoten

[bewerken | brontekst bewerken]
  1. ↑ Inghist
  2. ↑ Vijf doopbewijzen uit het stadsarchief Amsterdam[dode link]
  3. ↑ Drie doopbewijzen uit het stadsarchief Amsterdam[dode link]
  4. ↑ Doopbewijs uit het stadsarchief Amsterdam[dode link]
  5. ↑ Doopbewijs uit het stadsarchief Amsterdam[dode link]
  6. ↑ Doopbewijs uit het stadsarchief Amsterdam[dode link]
  7. ↑ Most, G. van der en H. Snel (2000) In: Gens Nostra 55, p. 58.
  8. ↑ Beerstraaten en Pieter Saenredam waren de enige die het stadhuis van Amsterdam al voor de brand had getekend.
  9. ↑ Most, G. van der (2002) Jan Abrahamsz., Abraham, Anthonie Beerstraten, kunstschilders uit de zeventiende eeuw, met een kunsthistorische bijdrage van E. Bartels, p. 20.
  10. ↑ Reproductie Beerstraaten[dode link]
  11. ↑ Abraham (1643-1665?), Jacobeus (1644-voor 1658), Anthony (1646-voor april 1665), Sara (1648-?), Daniël (Utrecht, 1650-?), Johannes (1652-1667), Cornelia (1655-1665?), Maria (1656-voor 1664), Jacobus (1658-1681), Magdalena (1660-1666) en Daniel (1661-1725), Maria (21 mei 1664-1664?).
  12. ↑ GAA 5004-25, f. 39.
  13. ↑ Doopbewijs van een kind[dode link]
  14. ↑ DE SCHILDER JOHANNES ABRAHAMS BEERSTRATEN EN ZIJN NAASTE FAMILIELEDEN DOOR Mr. W.F.H. OLDEWELT. In: Jaarboek Amstelodamum 1938, p. 84.
  15. ↑ https://web.archive.org/web/20081028221718/http://www.friesgenootschap.nl/artikelen/beerstraten.htm
  16. ↑ http://www.inghist.nl/retroboeken/nnbw/#6:253
  17. ↑ Bredius, A., Künstler-Inventare. Urkunden zur Geschichte der Holländischen Kunst des XVIten, XVIIten und XVIIIten Jahrhunderts ('s-Gravenhage 1915-1922), p. 814-820.
  18. ↑ Christies

Bronnen

[bewerken | brontekst bewerken]
  • Most, G. van der (2002) Jan Abrahamsz., Abraham, Anthonie Beerstraten, kunstschilders uit de zeventiende eeuw, met een kunsthistorische bijdrage van E. Bartels, Uitg. Bert Post, Noorden. ISBN 90 70376 33 4.
  • Liedtke, W. (2007) Dutch paintings in the Metropolitan Museum of Art, p. 19-23
Zie de categorie Jan Abrahamsz. Beerstraaten van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Abrahamsz._Beerstraaten&oldid=65325258"