Han Schröder
| Han Schröder | ||||
|---|---|---|---|---|
| Persoonsinformatie | ||||
| Volledige naam | Johanna Erna Else Schröder | |||
| Nationaliteit | Nederlands | |||
| Geboortedatum | 16 juli 1918 | |||
| Geboorteplaats | Utrecht | |||
| Overlijdensdatum | 20 maart 1992 | |||
| Overlijdensplaats | Amsterdam | |||
| Beroep | Architect | |||
| Werken | ||||
| Belangrijke gebouwen | Burgemeester van Tuyllaan 1, Zeist | |||
| Archieflocatie | International Archive of Women in Architecture | |||
| RKD-profiel | ||||
| ||||
Johanna Erna Else (Han) Schröder (Utrecht, 16 juli 1918[1] – Amsterdam, 20 maart 1992) was een Nederlandse architect en hoogleraar.
Schröder was een van de eerste vrouwelijke architecten in Nederland. Ze opende in 1954 haar eigen architectuur- en interieurontwerpbureau in Amsterdam. In 1963 emigreerde ze naar de Verenigde Staten, waar ze interieurontwerp heeft gedoceerd aan de Adelphi University, Parsons School of Design, New York Institute of Technology en Virginia Commonwealth University.
Jeugd en opleiding
[bewerken | brontekst bewerken]
Schröder werd geboren aan de Biltstraat en groeide vanaf haar zesde jaar op in het Rietveld Schröderhuis aan de Prins Hendriklaan in Utrecht. Het huis met bewegende wanden werd in 1924 ontworpen door Gerrit Rietveld, in opdracht van haar moeder Truus Schröder-Schräder, die ook binnenhuisarchitect was. Ze had een oudere broer Binnert (1912-1994) en zus Marjan (1913-1990).[2] Haar vader Frits Schröder, advocaat van beroep, was in 1923 overleden.[3] Als tiener werkte ze aan meubelontwerp in de werkplaats van Gerard van de Groenekan, de meubelmaker van Rietveld. Hoewel ze zelf dokter wilde worden, koos ze op advies van Rietveld en haar moeder voor architectuur. In 1936 ging ze naar het, door haar moeder verkozen, Federal Institute of Technology in Zürich, Zwitserland, waar ze in 1940 afstudeerde als architect.
Carrière
[bewerken | brontekst bewerken]Schröder bracht de jaren van de Tweede Wereldoorlog door in Portugal, waar ze werkte voor het Rode Kruis, en in het Verenigd Koninkrijk. In 1946 keerde ze terug naar Nederland, waar ze tot 1949 werkte in het Stedelijk Museum Amsterdam. Daarna trad ze toe tot het architectenbureau van Rietveld, waar ze onder meer meewerkte aan woningbouw in Tolsteeg-Hoograven.[4][5]
In 1954 opende Schröder haar eigen kantoor in Amsterdam. Ze was een van de slechts twee geregistreerde vrouwelijke architecten in Nederland, vergeleken met ongeveer 3.000 geregistreerde mannen op dat moment. Een exemplaar van haar visitekaartje en briefpapier bevinden zich in de collectie van het New Yorkse Museum of Modern Art.[7] Ze (ver)bouwde vooral woningen, dorpshuizen en jeugdhuizen.[8] Tot haar ontwerpen behoren onder meer het Gaastrahuis aan de Burgemeester van Tuyllaan 1 in Zeist, Utrechts Buitencentrum Jeugdland in Oldebroek,[9][10] kindertehuis Ellichem in Ellecom, en een verbouwing van het Kesslerhuis (een vakantiehuis voor werknemers van de Hoogovens) in Huis ter Heide.[11][12] In 1962 ontwierp Schröder een goedkoop gesubsidieerd wooncomplex dat het gebruik van kleine ruimtes maximaliseerde met behulp van bewegende scheidingswanden voor gepensioneerde, alleenstaande verpleegsters in Austerlitz. Het project werd in 1964 ingehuldigd door koningin Juliana.[13]
Nadat ze in 1963 naar de Verenigde Staten was geëmigreerd, werkte Schröder bij een paar architectenbureaus in Californië, voordat ze werd aangenomen om les te geven in New York. Ze doceerde interieurontwerp aan de Adelphi University en de Parsons School of Design, voordat ze werd benoemd tot hoogleraar aan het New York Institute of Technology.[14] Van 1972 tot 1987 was Schröder als adviseur betrokken bij de restauratie van het Rietveld-Schröderhuis in Utrecht, nu een museum.[15] Vanaf 1981 doceerde ze aan de Virginia Commonwealth University in Richmond, Virginia, tot haar pensionering in 1988. Na haar pensionering verhuisde Schröder terug naar Nederland.
Schröder overleed in maart 1992 na een kort ziekbed in de Boerhaavekliniek in Amsterdam.[16]
Literatuur
[bewerken | brontekst bewerken]- Rixt Hoekstra, "Regarding De Stijl Through a Gender Perspective. The Life and Work of Han Schröder", in: The Routledge Companion to Women in Architecture, 2021.
Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Han Schröder op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- Han Schroeder Architectural Collection
- Han Schröder Donates Drawings, Papers to IAWA" (PDF). International Archive of Women in Architecture. Virginia Polytechnic Institute and State University. 1 (1): 2–3. Fall 1989.
- ↑ Geboorte Johanna Erna Else Schröder, 16-7-1918 (Het Utrechts Archief ) - Het Utrechts Archief. hetutrechtsarchief.nl. Geraadpleegd op 6 augustus 2023.
- ↑ Jessica van Geel, I love you, Rietveld, 2018.
- ↑ Overlijden Adriaan Frederik Christiaan Schröder, 05-10-1923 (Het Utrechts Archief ) - Het Utrechts Archief. hetutrechtsarchief.nl. Geraadpleegd op 6 augustus 2023.
- ↑ De eerste vrouwelijke architecten in Nederland | Kennis. Atria (26 april 2019). Geraadpleegd op 6 augustus 2023.
- ↑ architectuurgids.nl - Woningbouw Robijnhof, Gerrit Rietveld, Utrecht. www.architectuurgids.nl. Geraadpleegd op 6 augustus 2023.
- ↑ Gemeentelijke monumenten. Gemeente Zeist. Geraadpleegd op 6 augustus 2023.
- ↑ (en) The Collection | MoMA. The Museum of Modern Art. Geraadpleegd op 6 augustus 2023.
- ↑ "Architecte HAN SCHRÖDER: Vooruitdenken naar de wooneisen van morgen", Het Parool, 3 november 1962. Geraadpleegd op 6 augustus 2023. – via Delpher.
- ↑ "Vakantiecentrum voor Utrechtse schooljeugd. Terrein van 18 ha aangekocht in Oldebroek", De Tijd De Maasbode, 1 december 1960. Geraadpleegd op 6 augustus 2023. – via Delpher.
- ↑ "Utrechts jeugdcentrum op Veluwe geopend", Algemeen Handelsblad, 3 juli 1965. Geraadpleegd op 6 augustus 2023. – via Delpher.
- ↑ IJmuider Courant, 7 juli 1962, p. 8. Krantenviewer Noord-Hollands Archief (7 juli 1962). Geraadpleegd op 7 augustus 2023.
- ↑ (en) Episode 13: Han Schröder. She Builds Podcast. Geraadpleegd op 6 augustus 2023.
- ↑ "AUSTERLITZ LEEFDE VROLIJK MEE Koningin opende flats voor verpleegsters Kleuters huldigden lieve „oma's”", De Volkskrant, 29 oktober 1964. Geraadpleegd op 6 augustus 2023. – via Delpher.
- ↑ (en) Designing Woman. New York Tech. Geraadpleegd op 6 augustus 2023.
- ↑ (en) Han Schröder. Han Schröder — Centraal Museum Utrecht. Geraadpleegd op 6 augustus 2023.
- ↑ "Han Schroeder Dies; Interior Designer, 73", The New York Times, 2 april 1992. Geraadpleegd op 6 augustus 2023.