Dison

**Dison**
Gemeente in België
	(Details)
	;
Geografie
Gewest	Wallonië
Provincie	Luik
Arrondissement	Verviers
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	13,97 km² (2022); 66,54%; 15,06%; 18,4%
Coördinaten	50° 37' NB, 5° 51' OL
Bevolking (bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	15.260 (01/01/2024) ; 49,29% ; 50,71% ; 1092,21 inw./km²
Leeftijdsopbouw; – 0-17 jaar; – 18-64 jaar; – 65 jaar en ouder	(01/01/2024); 25,5%; 59,4%; 15,1%
Buitenlanders	13,53% (01/01/2024)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Véronique Bonni (PS)
Bestuur	PS
Zetels; PS; PP; Ecolo; Vivre Dison (cdH); MR	25; 16; 3; 3; 2; 1
Economie
Gemiddeld inkomen	13.534 euro/inw. (2021)
Werkloosheidsgraad	22,68% (jan. 2019)
Overige informatie
Postcode; 4820; 4821	Deelgemeente; Dison; Andrimont
Zonenummer	087
NIS-code	63020
Politiezone	Vesdre
Hulpverleningszone	Vesdre - Hoëgne & Plateau
Website	www.dison.be
Detailkaart
	ligging binnen het arrondissement Verviers; in de provincie Luik
Portaal	België

Dison is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Luik. De gemeente telt ruim 15.000 inwoners. De plaats Andrimont, iets ten zuiden van Dison, hoort ook tot de gemeente.

Kernen

Deelgemeenten

#	Naam	Opp. (km²)	Inwoners (2020)	Inwoners per km²	NIS-code
1	Dison	4,52	8.193	1.813	63020A
2	Andrimont	9,46	7.058	746	63020B

Geschiedenis

Reeds in de Romeinse tijd werd het gebied van Dison bewoond. Er liep een heerbaan van Verviers over dit gebied naar het Plateau van Herve, en er werd een muntschat gevonden met Romeins geld van 231-268. Ook de Franken waren in het gebied aanwezig. Dison werd voor het eerst vermeld in 1268. Geleidelijk werd het bos gerooid en daarvoor in de plaats kwamen weilanden. Tot in de 18e eeuw was de landbouw vrijwel het enige bestaansmiddel. Daarna werd de lakenindustrie van belang. Er verschenen fabrieken en woonhuizen. Het wapenschild van Dison refereert aan de wolindustrie.

Tot de opheffing van het hertogdom Limburg hoorde Dison tot de heerlijkheid Petit-Rechain, deel uitmakend van het Hertogdom Limburg en de hoogbank Herve. Andrimont hoorde niet bij het hertogdom Limburg maar bij het prinsbisdom Luik. Beide plaatsen werden bij de annexatie van de Zuidelijke Nederlanden door de Franse Republiek in 1795 opgenomen in het toen gevormde departement Ourthe. In 1797 werd Dison een zelfstandige gemeente.

De inwoners speelden een belangrijke rol bij de Belgische onafhankelijkheidsstrijd van 1830. Ook waren er rampen, zoals een hongersnood (1845) en een cholera-epidemie (1866). De Eerste en Tweede Wereldoorlog gingen niet ongemerkt aan de plaats voorbij, waarvan de inwoners weerstand boden aan de bezetter. Op 9 september 1944 werd Dison bevrijd door Amerikaanse troepen.

In 1977 fuseerde de gemeente Dison met de naburige gemeente Andrimont tot de fusiegemeente Dison.

Bezienswaardigheden

Sint-Fiacriuskerk
Sint-Jan-de-Doperkerk in de buurtschap Mont.
Gemeentehuis van Dison
Heilig Hartmonument

Natuur en landschap

Dison is een langgerekt lintdorp dat de noordrand vormt van de agglomeratie van Verviers. De plaats ligt in het Land van Herve op een hoogte van ongeveer 210 meter. De autoweg A27 loopt sinds 1970 in de lengterichting langs het dorp.

Demografische ontwikkeling

Demografische evolutie voor de fusie

Bron:NIS - Opm:1831 t/m 1970=volkstellingen op 31 december

Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.

Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
jaar	Aantal^[1]	Evolutie: 1992=index 100
1992	14.069	100,0
1993	14.207	101,0
1994	14.385	102,2
1995	14.284	101,5
1996	14.040	99,8
1997	13.954	99,2
1998	13.982	99,4
1999	13.865	98,6
2000	13.978	99,4
2001	14.077	100,1
2002	14.010	99,6
2003	13.887	98,7
2004	13.911	98,9
2005	13.966	99,3
2006	14.243	101,2
2007	14.407	102,4
2008	14.526	103,2
2009	14.602	103,8
2010	14.857	105,6
2011	15.049	107,0
2012	15.142	107,6
2013	15.020	106,8
2014	15.157	107,7
2015	15.181	107,9
2016	15.124	107,5
2017	15.260	108,5
2018	15.405	109,5
2019	15.248	108,4
2020	15.255	108,4
2021	15.131	107,5
2022	15.207	108,1
2023	15.249	108,4
2024	15.260	108,5

Politiek

Burgemeesters

1800-1808 : Jacques Lince
1808-1812 : A.M. Colette
1812-1830 : J.J. Michel
1830-1854 : J. Lejeune-Vincent
1854-1878 : F. Bleyfuesz
1882-1889 : Mathieu Demonty
1889-1891 : Albert Dreze
1891-1896 : F. Lince
1910-1927 : Sébastien Winandy
1927-1954 : Jules Hoen
1955-1968 : L. Lamarche
1969-1970 : J. Baguette-Saive
1971-1975 : Fernand Roggeman
1975-1976 : Norbert Kerf
1977-2018: Yvan Ylieff
2019-heden: Véronique Bonni

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij		10-10-1976^[2]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006^[3]		14-10-2012^[4]		14-10-2018		13-10-2024
Stemmen / Zetels		%	25	%	23	%	23	%	23	%	23	%	23	%	25	%	25	%	25
	PS	56,34	15	53,18	15	60,56	17	55,01	16	62,76	18	54,47	15	49,07	14	53,35	16	51,69	14
	PSC¹ / CDH² / Vivre Dison³/ ÔDAS^A	-		15,52¹	3	18,57¹	4	16,23¹	4	12,55¹	2	17,05²	4	19,78²	5	10,08³	2	29,20^A	7
	ECOLO¹ / ÔDAS^A	-		10,46¹	2	7,72¹	1	8,05¹	1	10,66¹	2	7,92¹	1	10,85¹	2	11,91¹	3	29,20^A	7
	PRL¹ / MR² / D!RE³	-		13,71¹	3	7,8¹	1	6,43¹	0	9,42¹	1	12,13²	2	14,11³	3	7,95²	1	19,11²	4
	PP	-		-		-		-		-		-		-		12,63	3	-
	FN¹ / FNB² / FNationale³ / Wall.d'Abord!⁴	-		-		-		7,78¹	1	4,61²	0	8,43³	1	6,19⁴	1	-		-
	UDA	38,15	10	-		-		-		-		-		-		-		-
Anderen^(*)		5,51	0	7,11	0	5,35	0	6,5	1	-		-		-		4,08	0	-
Totaal stemmen		9380		8770		8677		8659		8359		8659		8285		8458		7719
Opkomst %						91,89		91,52		88,31		89,67		82,69		84,88		78,26
Blanco en ongeldig %		5,92		5,96		6,58		5,31		8,66		6,41		9,52		9,88		9,77

(*) 1976: PCB (5,51%) / 1982: PCB (1,62%), SW (3,1%), UDRT (2,39%) / 1988: PLT (5,35%) / 1994: AGIR (6,5%) / 2018: AGIR (2,58%), MPE (1,50%)
De meerderheid wordt vet aangegeven. De grootste partij is in kleur.

Nabijgelegen kernen

Andrimont, Chaineux, Mont, Petit-Rechain, Lambermont, Hodimont

Geboren

Berthe Centner (1866-1950), beeldhouwer

Externe link

Website van de gemeente

Bronnen, noten en/of referenties

↑ https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Ffanyv88.com%3A443%2Fhttps%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK
↑ 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken. Gearchiveerd op 10 januari 2022.
↑ Gegevens 2006: elections2006.wallonie.be:. Gearchiveerd op 9 januari 2018. Geraadpleegd op 27 december 2012.
↑ Gegevens 2012: elections2012.wallonie.be. Gearchiveerd op 4 maart 2016.

Zie de categorie Dison van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] ttps://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Ffanyv88.com%3A443%2Fhttps%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK

[2] 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken. Gearchiveerd op 10 januari 2022.

[3] Gegevens 2006: elections2006.wallonie.be:. Gearchiveerd op 9 januari 2018. Geraadpleegd op 27 december 2012.

[4] Gegevens 2012: elections2012.wallonie.be. Gearchiveerd op 4 maart 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]