Borsbeek
Gemeente in België .svg){kind=small}
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Geografie | |||
| Gewest |  Vlaanderen
| ||
| Provincie |  Antwerpen
| ||
| Arrondissement | Antwerpen | ||
| Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere |
3,9 km² (2022) 37,54% 39,95% 22,52% | ||
| Coördinaten | 51° 12' NB, 4° 29' OL | ||
| Bevolking (bron: Statbel) | |||
| Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid |
11.379 (01/01/2024) 48,82% 51,18% 2916,72 inw./km² | ||
| Leeftijdsopbouw – 0-17 jaar – 18-64 jaar – 65 jaar en ouder |
(01/01/2024) 22,17% 57,36% 20,47% | ||
| Buitenlanders | 14,03% (01/01/2024) | ||
| Politiek en bestuur | |||
| Burgemeester | Dis Van Berckelaer | ||
| Bestuur | Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA) en Iedereen Borsbeek | ||
| Zetels N-VA Iedereen Borsbeek Vlaams Belang |
21 9 10 2 | ||
| Economie | |||
| Gemiddeld inkomen | 19.945 euro/inw. (2021) | ||
| Werkloosheidsgraad | 8,92% (jan. 2019) | ||
| Overige informatie | |||
| Postcode 2150 |
Deelgemeente Borsbeek | ||
| Zonenummer | 03 | ||
| NIS-code | 11007 | ||
| Politiezone | Minos | ||
| Hulpverleningszone | Rand | ||
| Website | www | ||
| Detailkaart | |||
| |||
| ligging binnen het arrondissement Antwerpen in de provincie Antwerpen | |||
| Foto's | |||
| |||
| |||
Borsbeek is een plaats en gemeente in de provincie Antwerpen. De gemeente telt ruim 11.000 inwoners. Als verstedelijkte randgemeente van Antwerpen is het na buurgemeente Mortsel de dichtbevolkste gemeente in Vlaanderen.
Borsbeek behoort tot het kieskanton Kontich en het gerechtelijk kanton Schilde. Borsbeek zal vanaf 2025 tot de stad Antwerpen behoren; Borsbeek wordt dan het tiende district van de stad.[1]
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]In 1264 werd Borsbeek afgescheiden van Deurne, waar het tot dan toe behoorde. Tot 1505 was Borsbeek een onverleende heerlijkheid. Maar in dat jaar verleende Filips de Schone het aan Jan van Halen. Van 1559 tot 1606 werd Borsbeek meermaals overgeërfd door familieleden van de heer van Cantincrode.
François d'Orselay de Granvelle, de laatste bezitter van de burcht Cantincrode verkocht in 1610 de heerlijkheden Borsbeek, Hove en Boechout aan de Leuvense edelman P. Peckius. Die was sinds 1614 kanselier van Brabant en werd later de vertrouwensman van aartshertog Albrecht. Hij werd nu heer van Borsbeek, Hove en Boechout en stelde de drie gemeenten onder één schepenbank op het kasteel Vredeberg te Boechout.
In 1617 en 1618 heerste de pest. Uit andere gemeenten kwam men op bedevaart om van de heilige Lucia genezing af te smeken.
Om zich tegen de plunderzucht van de Hollanders te beschermen, waren de inwoners van Borsbeek in de jaren 1634-1635 met meubelen en oogst in de kerk binnengevlucht. Pas in 1643 konden de mensen ervan worden overtuigd dat ze hun goederen uit de kerk moesten verwijderen en terug naar huis brengen. In 1648 werd in Münster (Westfalen) een vredestraktaat getekend tussen de regering van koning Filips IV van Spanje en de opstandige Noordelijke provinciën. Meteen kwamen de rust en veiligheid terug.
Borsbeek bleef tot aan de aanvang van de Spaanse Successieoorlog (1701-1713) betrekkelijk ver van de fronten. In 1746 namen Franse legers Borsbeek in en rukten van daaruit op naar Mechelen, Lier en Antwerpen.
In 1760 werden stenen palen geplaatst om de grenzen af te bakenen met de naburige dorpen.
In 1794 overleed Louis de Villegas, de laatste heer van de heerlijkheid Borsbeek. Van 1794 tot 1814 kwam Borsbeek opnieuw onder Franse overheersing. Het dorp behoorde eerst tot het kanton Wilrijk en daarna tot het kanton Berchem.
Op 24 april 1800 werd de gemeentelijke administratie van het kanton Berchem afgeschaft. Hierdoor werd Borsbeek weer een zelfstandige gemeente, die door een maire zou worden bestuurd.
Op 13 november 1830 werd de eerste Belgische gemeenteraad te Borsbeek verkozen. De verkiezing was nogal woelig geweest en werd afgebroken. Op 17 maart 1831 werden nieuwe verkiezingen gehouden.
In februari 1883 besloot de gemeenteraad een complex op te trekken, bestaande uit een gemeentehuis en een pastorie. Het complex werd in 1893 in gebruik genomen.
In het begin van de 20e eeuw vestigden zich steeds meer Borsbekenaars en inwijkelingen zich ten westen van de Frans Beirenslaan. In 1938 werd de kapelanie Sint-Jan Berchmans aan het Tirolerhof opgericht dat later tot een aparte parochie aan de Koudebeek uitgroeide.
Bij de grote landelijke fusieoperatie van 1977 en de Antwerpse fusieoperatie van 1983 werd Borsbeek niet gefuseerd met de andere Antwerpse gemeenten (Berchem en het aangrenzende Deurne fuseerden wel). Hierdoor werd Borsbeek de kleinste gemeente van de provincie Antwerpen. Vandaag is Borsbeek een sterk verstedelijkte gemeente binnen de Antwerpse agglomeratie.
Het Mortselse gedeelte van het voormalige militair domein Fort 3 werd door Mortsel afgestaan en bij de gemeente Borsbeek gevoegd dat hierbij in oppervlakte groeide zodat de afsluiting van het militair domein aan de Zoomweg en de Fortstraat tussen de Fortloop en de Koudebeek nu de gemeentegrens vormt tussen beide gemeenten.[2]
Op 28 januari 2022 werd aangekondigd dat Borsbeek voor 2025 zal fuseren[3] met de stad Antwerpen, en daardoor chronologisch het tiende district van Antwerpen zal worden. Deze fusie werd goedgekeurd op de Borsbeekse gemeenteraad van 18 december 2023.[4]
Geografie
[bewerken | brontekst bewerken]Aangrenzende gemeenten
[bewerken | brontekst bewerken]| Aangrenzende gemeenten | ||||
|---|---|---|---|---|
| Antwerpen (Deurne) | Wommelgem | |||
|
||||
| Mortsel | Boechout | |||
Bezienswaardigheden
[bewerken | brontekst bewerken]
Zie Lijst van onroerend erfgoed in Borsbeek voor het hoofdartikel over dit onderwerp.- Fort 3, een deel van de fortengordel rond Antwerpen
- De Sint-Jacobuskerk, met zijn beschermd orgel, gelegen op de Pelgrimsroute naar Santiago de Compostella
- De Sint-Jan Berchmanskerk
- Drie schansen (1, 2 en 3) nabij de Schanslaan, gebouwd van 1906-1912, onderdeel van 18 kleine identieke schansen die de vesting Antwerpen moesten beschermen.
Natuur en landschap
[bewerken | brontekst bewerken]Borsbeek ligt in een vlak landschap met een hoogte van 7 tot 11 meter. Het dorp is vergroeid met de Antwerpse agglomeratie en verstedelijkt.
- Het Hulgenrodebos: parkbos van het kasteel Hulgenrode.
- De natuur op en rond Fort III
Demografie
[bewerken | brontekst bewerken]Demografische ontwikkeling
[bewerken | brontekst bewerken]
- Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
| Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden | ||
|---|---|---|
| jaar | Aantal[5] | Evolutie: 1992=index 100 |
| 1992 | 10.074 | 100,0 |
| 1993 | 10.236 | 101,6 |
| 1994 | 10.296 | 102,2 |
| 1995 | 10.384 | 103,1 |
| 1996 | 10.282 | 102,1 |
| 1997 | 10.250 | 101,7 |
| 1998 | 10.241 | 101,7 |
| 1999 | 10.284 | 102,1 |
| 2000 | 10.373 | 103,0 |
| 2001 | 10.295 | 102,2 |
| 2002 | 10.278 | 102,0 |
| 2003 | 10.298 | 102,2 |
| 2004 | 10.304 | 102,3 |
| 2005 | 10.304 | 102,3 |
| 2006 | 10.257 | 101,8 |
| 2007 | 10.224 | 101,5 |
| 2008 | 10.125 | 100,5 |
| 2009 | 10.136 | 100,6 |
| 2010 | 10.125 | 100,5 |
| 2011 | 10.207 | 101,3 |
| 2012 | 10.233 | 101,6 |
| 2013 | 10.278 | 102,0 |
| 2014 | 10.451 | 103,7 |
| 2015 | 10.465 | 103,9 |
| 2016 | 10.540 | 104,6 |
| 2017 | 10.581 | 105,0 |
| 2018 | 10.685 | 106,1 |
| 2019 | 10.854 | 107,7 |
| 2020 | 10.949 | 108,7 |
| 2021 | 11.077 | 110,0 |
| 2022 | 11.226 | 111,4 |
| 2023 | 11.309 | 112,3 |
| 2024 | 11.379 | 113,0 |
Politiek
[bewerken | brontekst bewerken]Structuur
[bewerken | brontekst bewerken]De gemeente Borsbeek ligt in het kieskanton Kontich, het provinciedistrict Boom, het kiesarrondissement Antwerpen en ten slotte de kieskring Antwerpen.
Gemeentebestuur
[bewerken | brontekst bewerken]Désiré Van Berckelaer (Iedereen Borsbeek) volgde in 2013 Leo Vlaeymans (CD&V) op als burgemeester. Hij leidt een coalitie bestaande uit Iedereen Borsbeek en N-VA. Samen vormen ze de meerderheid met 19 op 21 zetels.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken](Voormalige) Burgemeesters
[bewerken | brontekst bewerken]| Periode | Drossaard | |
|---|---|---|
| 1711 - 1716 | J.B. Snyers | |
| 1716 - 1733 | Guill. Boots | |
| 1733 - 1789 | Martin Salicati | |
| 1789 - 1796 | Emmanuel van Kieldonck | |
| Periode | President Municipale Raad | |
| 1800 - 1806 | J. Geysen | |
| Periode | Maire | |
| 1806 - 1817 | Jean Emmanuel van Henxthoven | |
| Tijdspanne | Burgemeester | |
| 1817 - 1822 | Petrus Cautereels | |
| 1823 - 1825 | A. Corluy (waarnemend burgemeester) | |
| 1825 - 1830 | A. Corluy | |
| 1830 - 1831 | Petrus Cautereels | |
| 1831 - 1850 | Corneel van Tichelen | |
| 1851 - 1878 | Jan Baptist Corluy[6] | |
| 1879 - 1892 | Frans Beirens | |
| 1892 - 1910 | Jozef Reusens | |
| 1910 - 1920 | Edward Corluy | |
| 1921 - 1946 | Florent Frans Reusens | |
| 1947 - 1958 | Victor Snacken | |
| 1959 | Leopold Govaerts | |
| 1959 - 1969 | Guilielmus Huybrechts | |
| 1969 - 1970 | Gustaaf Staes (BSP) | |
| 1971 - 1977 | Leo Govaerts (CVP) | |
| 1977 - 1988 | Modest Vereycken[7] (CVP) | |
| 1989 - 2012 | Leo Vlaeymans[8] (CVP / CD&V) | |
| 2013 - 2024 | Dis Van Berckelaer[9] (BbA, Iedereen Borsbeek) | |
| Tijdspanne | Districtsvoorzitter | |
| 2024 - 2030 | Walter Kiebooms (N-VA) | |
Legislatuur 2013 - 2018
[bewerken | brontekst bewerken]De winnaars bij de verkiezingen van 2012 waren N-VA (31,3%) en Groen (10,1%). De grote verliezers waren Vlaams Belang (van 7 naar 2 zetels) en Open Vld (van 2 naar 0 zetels). Ook CD&V (−2 zetels) en de lokale partij Borsbeek Boven Alles (−1 zetel) verloren.[10] De sp.a trok deze verkiezingen onder de naam Pro Borsbeek naar de kiezer en wist ondanks een klein verlies haar ene zetel te behouden. Ten laatste was er nog nieuwkomer H-ALT (voluit Het Alternatief[11]), al bleef deze partij nipt onder de kiesdrempel van 5%.[12]
Lijsttrekkers waren respectievelijk uittredend burgemeester Leo Vlaeymans (CD&V), Dis Van Berckelaer (BbA), Walter Kiebooms (N-VA), Dirk Coens (Open Vld), Tom Verboven (Groen), Roby Legendre (Pro Borsbeek), Resy Beets (Vl. Belang) en tenslotte ex-N-VA'ster Geertruida Dieltjens (H-ALT).[13] Het mobiliteitsvraagstuk vormde het belangrijkste onderwerp van de verkiezingen.[14][15]
De bestuursmeerderheid werd gevormd tussen N-VA, Groen en BbA, met een ruime meerderheid van 15 op 21 zetels.[16][17] Dis Van Berckelaer (BbA) werd de nieuwe burgemeester, voorts bestond de ploeg uit drie N-VA-schepenen (en de OCMW-voorzitter) en één schepen voor zowel Groen als BbA.[18]
Legislatuur 2019 - 2024
[bewerken | brontekst bewerken]Burgemeester is Dis Van Berckelaer van Iedereen Borsbeek een politieke beweging die gevormd werd door BbA (Borsbeek Boven Alles), CD&V en Groen. Zijn partij vormt met 10 zetels samen met de N-VA van Walter Kiebooms een bestuursmeerderheid van 19 op 21 zetels. Op vrijdagmiddag 28 januari 2022 werd bekendgemaakt dat na de lokale verkiezingen op zondag 14 oktober 2024 Borsbeek een district van de stad Antwerpen wil worden.[3][19]
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen van 1976 tot en met 2018
[bewerken | brontekst bewerken]| Partij of kartel | 10-10-1976[20] | 10-10-1982[20] | 9-10-1988[20] | 9-10-1994[20] | 8-10-2000[20] | 8-10-2006[21] | 14-10-2012[22] | 14-10-2018 | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stemmen / Zetels | % | 17 | % | 19 | % | 19 | % | 21 | % | 21 | % | 21 | % | 21 | % | 21 | |
| CVP1 / CD&V2 / Iedereen BorsbeekA | 38,031 | 7 | 36,81 | 8 | 36,571 | 8 | 36,351 | 10 | 30,061 | 7 | 22,622 | 5 | 14,492 | 3 | 39,8A | 10 | |
| Borsbeek boven Alles / Iedereen BorsbeekA | - | - | - | - | - | 20,06 | 5 | 15,23 | 4 | ||||||||
| Agalev1 / Groen!2 / Groen3 / Iedereen BorsbeekA | - | - | 16,131 | 3 | 13,151 | 2 | 10,281 | 2 | 7,202 | 1 | 10,143 | 2 | |||||
| SP1 / sp.a-spirit2 / Pro Borsbeek3 / sp.a4 | 20,091 | 3 | 16,561 | 3 | 16,761 | 3 | 9,141 | 1 | 7,641 | 1 | 9,232 | 1 | 8,553 | 1 | 4,84 | 0 | |
| PVV1 / VLD2 / Open Vld3 | - | - | 10,291 | 1 | 11,042 | 2 | 14,482 | 3 | 12,162 | 2 | 5,913 | 0 | 3,53 | 0 | |||
| Vlaams Blok1 / Vlaams Belang2 | - | - | - | 16,461 | 4 | 23,821 | 6 | 28,732 | 7 | 9,832 | 2 | 13,82 | 2 | ||||
| VU1 / VU&ID2 / N-VA3 | 30,141 | 6 | 31,181 | 6 | 20,251 | 4 | 10,561 | 2 | 10,032 | 2 | - | 31,333 | 9 | 38,03 | 9 | ||
| V B1 / VRIJBO2 | 11,741 | 1 | 15,462 | 2 | - | - | - | - | - | - | |||||||
| Anderen(*) | - | - | - | 3,29 | 0 | 3,68 | 0 | - | 4,51 | 0 | - | ||||||
| Totaal stemmen | 5048 | 6280 | 6647 | 7292 | 7283 | 7437 | 7047 | 7060 | |||||||||
| Opkomst % | 94,35 | 92,41 | 91,58 | 92,82 | 89,76 | 91,6 | |||||||||||
| Blanco en ongeldig % | 4,83 | 4,71 | 4,96 | 5,5 | 3,17 | 2,88 | 3,04 | 3,9 | |||||||||
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij staat in kleur.
(*) 1994: PROBO (3,29%) / 2000: Vivant (1,91%), GEMBEL (1,77%) / 2012: H-ALT (4,51%)
Resultaten districtraadsverkiezingen vanaf 2024
[bewerken | brontekst bewerken]Op zondag 13 oktober 2024 werden de eerste districtsraadsverkiezingen voor het Antwerpse gemeentedistrict Borsbeek gehouden.
| Partij of kartel | 13-10-2024[23] | ||
|---|---|---|---|
| Stemmen / Zetels | % | 15 | |
| PVDA | 7,6 | 1 | |
| Groen-VooruitA | 13,0A | 2 | |
| Iedereen Borsbeek | 20,2 | 3 | |
| N-VA | 32,6 | 6 | |
| Vlaams Belang | 21,2 | 3 | |
| Borsbeek Nu | 5,3 | 0 | |
| Totaal stemmen | 4294 | ||
| Opkomst % | 55,7 | ||
| Blanco en ongeldig % | 1,3 | ||
De vetgedrukte getallen vormen de hieruit onderhandelde bestuursmeerderheid. De grootste partij is in kleur.
Mobiliteit
[bewerken | brontekst bewerken]Borsbeek wordt bediend door tram- en buslijnen van De Lijn. Het tramstation Borsbeek was gelegen op de Herentalsebaan op de hoek met de Jozef Reusenslei.
De Frans Beirenslaan, die deel uitmaakt van de R11 (de grote ring rond Antwerpen), en de Herentalsebaan, als deel van de N116, vormen belangrijke invalswegen naar de stad.
De Frans Beirenslaan vormt ook de grens tussen het nauw bij het Antwerpse district Deurne aansluitende West-Borsbeek met de parochie Sint-Jan Berchmans en het meer landelijke Oost-Borsbeek met de parochie Sint-Jacob.
Onderwijs
[bewerken | brontekst bewerken]
Sport
[bewerken | brontekst bewerken]- Gymnastiek Turnkring Relax Borsbeek
- voetbalclub Koninklijk Borsbeek Sport
- Basketbalcub De Kleppers
- Atletiekvereniging Brabo Atletiek
- Tafeltennisclub TTK Borsbeek
- Volleybalclub VK Borsbeek en VK Sloep
- DVV Borsbekia
- Op Pinkstermaandag wordt de Stan Ockers Classic verreden.
Bekende Borsbekenaren
[bewerken | brontekst bewerken]- Frans Van Immerseel (1909 - 1978), kunstenaar
- Hugo Schiltz (1927 - 2006), advocaat en politicus
- Lode Bertels (1933), dierenarts en politicus
- Lea Couzin (1934), actrice
- Gustaaf Staes, burgemeester van Borsbeek
- Leo Govaerts (1912-1996), burgemeester van Borsbeek
- Modest Vereycken (1932-2023), burgemeester van Borsbeek
- Leo Vlaeymans (1952), burgemeester van Borsbeek
- Dis Van Berckelaer (1960), burgemeester van Borsbeek
- Senne Lynen (1999), voetballer
Nabijgelegen kernen
[bewerken | brontekst bewerken]Deurne, Wommelgem, Vremde, Boechout, Mortsel
Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- Officiële website van de gemeente Borsbeek
- Documentatiecentrum van Borsbeek
- Inventaris Onroerend Erfgoed
- ↑ Borsbeek keurt fusie goed en wordt in 2025 tiende district van Antwerpen (18 december 2023).
- ↑ Zie documentatiecentrum Borsbeek https://www.docc-borsbeek.be
- ↑ a b LIVE. Borsbeek wordt tiende district van Antwerpen vanaf 2025. Gazet van Antwerpen. Gearchiveerd op 28 januari 2022. Geraadpleegd op 28 januari 2022.
- ↑ Fusie tussen Borsbeek en Antwerpen definitief goedgekeurd, 18 december 2023
- ↑ https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Ffanyv88.com%3A443%2Fhttps%2Fstatbel.fgov.be%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffiles%2Fdocuments%2Fbevolking%2F5.1%2520Structuur%2520van%2520de%2520bevolking%2FBevolking_per_gemeente.xlsx&wdOrigin=BROWSELINK
- ↑ Getrouwtrek rond de sjerp...; Documentatiecentrum Borsbeek; 9 april 2012
- ↑ Affiche gemeenteraadsverkiezingen van 10 oktober 1976; CVP Borsbeek (Europeana Collections)
- ↑ Fiche Leo Vlaeymans; CD&V Borsbeek
- ↑ Dis Van Berckelaer nieuwe burgemeester; Het Nieuwsblad; 21 oktober 2012
- ↑ Borsbeek kiest voor kracht van verandering; Gazet van Antwerpen; 14 oktober 2012
- ↑ Het Alternatief maakt lijst bekend; Het Nieuwsblad; 24 september 2012
- ↑ Dieltjens biedt Borsbeek 'Het Alternatief'; Het Nieuwsblad; 14 mei 2012
- ↑ Strijd in Borsbeek tussen CD&V en BbA; deredactie.be; 20 september 2012
- ↑ Verkeer is verkiezingsinzet in Borsbeek; Het Nieuwsblad; 9 oktober 2012
- ↑ Nieuwe politieke partij in Borsbeek: Het Alternatief; Gazet van Antwerpen; 14 mei 2012
- ↑ N-VA, BbA en Groen vormen nieuwe bestuurscoalitie; N-VA Borsbeek; 21 oktober 2012
- ↑ Lees het bestuursakkoord; Het Nieuwsblad; 22 februari 2013
- ↑ Dis Van Berckelaer nieuwe burgemeester; Het Nieuwsblad; 21 oktober 2012
- ↑ VRT NWS, Wordt Borsbeek nieuw district van Antwerpen? "Fusie is noodzakelijk, gemeente is te klein en heeft te weinig geld". vrtnws.be (24 januari 2022). Gearchiveerd op 26 januari 2022. Geraadpleegd op 26 januari 2022.
- ↑ a b c d e 1961-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken
- ↑ Vlaanderenkiest.be: Gegevens 2006. Geraadpleegd op 16 juni 2019.
- ↑ www.vlaanderenkiest.be: Gegevens 2012
- ↑ vlaanderenkiest.be: Gegevens 2024
· 
· 
· ·