Naar inhoud springen

Fokker F.VII

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Fokker F.VII
Fokker F.VII
Fabrikant Fokker
Lengte 14,50 m
Spanwijdte 21,71 m
Stoelen voor passagiers 8
Motoren 3 × Wright J-6 Whirlwind 9-cylinder luchtgekoelde stermotor, 220 kW (300 pk) elk (Trimotor versie)
Kruissnelheid 178 km/h
Status Historisch
Portaal  Portaalicoon   Luchtvaart

De Fokker F.VII is een hoogdekker passagiersvliegtuig gebouwd door de Nederlandse vliegtuigbouwer Fokker en zijn Amerikaanse dochteronderneming Atlantic Aircraft Corporation. De eerste vlucht vond plaats op 11 april 1924. De F.VII is door verschillende vliegtuigbouwers in licentie geproduceerd.

Ontwerp en ontwikkeling

[bewerken | brontekst bewerken]

Het eerste ontwerp van de F.VII kwam van de hand van Walter Rethel en was een verdere ontwikkeling op de Fokker F.V. Anthony Fokker verbeterde het ontwerp door het toestel van twee extra motoren te voorzien. Dit was tevens de configuratie waarin het meedeed aan de Ford Reliability Tour in 1925, die het won. Gevolg was dat alle modellen van de F.VII vanaf dat moment drie motoren kregen, waardoor het vliegtuig bekend werd onder de naam Fokker Trimotor.

Operationele geschiedenis

[bewerken | brontekst bewerken]
De Southern Cross in 1943.

De Fokker die plaats bood aan acht tot twaalf passagiers was de keus van menig luchtvaartmaatschappij, zowel in Noord-Amerika als in Europa. Samen met de vergelijkbare Ford Trimotor domineerde de F.VII de Amerikaanse markt in de late jaren ’20. Toch kwam er snel een einde aan de populariteit van de F.VII na de dood van de Notre Dame Football coach Knute Rockne in een vliegtuigongeluk van TWA-vlucht 599 in een Fokker F.10 in 1931. Het daaropvolgende onderzoek, dat problemen blootlegde met Fokkers Multiplex-laminaat constructie, resulteerde in een verbod van dit vliegtuig voor commerciële vluchten en de opkomst van geheel metalen vliegtuigen zoals de Boeing 247 en de Douglas DC-2.

De eerste vlucht naar Nederlands-Indië

[bewerken | brontekst bewerken]
De Fokker VII op vliegveld Medan, nadat het de eerste vlucht naar Nederlands-Indië voltooid had.

Met de F.VII werd in 1924 voor het eerst een vlucht van Nederland naar Nederlands-Indië uitgevoerd. Om die te organiseren werd het "Comité vliegtocht Nederland - Indië" opgericht. Het vliegtuig dat gebruikt werd, de H-NACC, was afkomstig van de KLM. De bemanning bestond uit de vliegers Jan Thomassen à Thuessink van der Hoop (KLM) en Van Weerden Poelman (Luchtvaartafdeeling) en de boordwerktuigkundige Van den Broeke. De vlucht begon op 1 oktober 1924 op Schiphol. Twee dagen later werd de tocht hardhandig onderbroken als gevolg van een motorstoring. Er moest een noodlanding worden uitgevoerd nabij Philippopel (Plovdiv) in Bulgarije. Het vliegtuig liep lichte schade op en kon gerepareerd worden, maar de motor moest worden vervangen. Onder de lezers van het tijdschrift "Het Leven" werd een inzameling gehouden en daarmee kon een nieuwe motor gekocht worden. Op 2 november 1924 kon de tocht worden voortgezet. Op 23 november werd geland in Muntok, en op 24 november werd het einddoel Batavia bereikt. Hier wachtte de bemanning een enthousiaste ontvangst.

De H-NACC is na een aantal lokale vluchten gedemonteerd en met een stoomschip van de Koninklijke Rotterdamsche Lloyd terug naar Nederland gebracht. Op 9 juli 1926 ging de machine bij een ongeval in dichte mist verloren bij Wolvertem (België).

Luchtvaartpioniers

[bewerken | brontekst bewerken]

De F.VII is gebruikt door menig luchtvaartpionier:

Bioscoopjournaal uit 1929. Een groep jongens en meisjes in Volendamse klederdracht maakt een vlucht in een Fokker F.VII van de KLM vanaf vliegveld Schiphol. Ook beelden van in het vliegtuig en vanuit de lucht.
  • F.VII: eenmotorig transportvliegtuig, een totaal van 5 gebouwd, alle voor de KLM
  • F.VIIa: eenmotorig transportvliegtuig, een klein stukje groter dan de originele F.VII met nieuwe vleugels en landingsgestel. Vloog voor het eerst op 12 maart 1925. De eerste F.VIIa had een Packard Liberty motor, met 310 kW (420 pk) vermogen. De andere 39 F.VIIa’s hadden meestal een Bristol Jupiter stermotor of een Pratt & Whitney Wasp motor.
  • F.VIIa/3m: De F.VIIa/3m was de eerste versie van de F.VII met drie motoren, in plaats van een. De twee extra motoren werden onder de vleugels gehangen. De eerste vlucht vond plaats op 4 september 1925. De twee eerste toestellen van dit type waren identiek aan de F.VII (met uitzondering van het aantal motoren), de toestellen die erna werden geproduceerd hadden een romp van tachtig cm langer en werden aangedreven door Wright J-4 Whirlbird stermotoren. Waarschijnlijk zijn er slecht achttien stuks van dit type gebouwd, waar veel “gewone” F.VIIa’s werden verbouwd tot F.VIIa/3m’s.
  • F.VIIb/3m: Hoofdproductie versie met een grotere spanwijdte, 154 stuks gebouwd inclusief de licentiebouw.
  • F.10: Amerikaanse passagiersversie, vergroot zodat er twaalf passagiers mee kunnen.

Licentieproducties

[bewerken | brontekst bewerken]

Civiele gebruikers

[bewerken | brontekst bewerken]

Militaire gebruikers

[bewerken | brontekst bewerken]

Specificaties (F.VIIb/3m)

[bewerken | brontekst bewerken]
Fokker F.VII getekende aanzichten
  • Fabriek: Fokker
  • Rol: Passagiersvliegtuig
  • Bemanning: 2
  • Passagiers: 8
  • Lengte: 14,50 m
  • Spanwijdte: 21,71 m
  • Vleugelprofiel: wortel: Goettingen 386; tip: Goettingen 388
  • Vleugeloppervlak: 67,6 m2
  • Leeg gewicht: 3100 kg
  • Maximum gewicht: 5300 kg
  • Motor: 3 × Wright J-6 Whirlwind 9-cilinder luchtgekoelde stermotor, 220 kW (300 pk) elk
  • Propeller: tweeblads
  • Eerste vlucht: 24 november 1924
  • Aantal gebouwd: 200+ (1925-1932)
  • Voorganger: Fokker F.V
  • Opvolger: Fokker F.X

Prestaties:

  • Maximumsnelheid: 210 km/u
  • Kruissnelheid: 178 km/u
  • Plafond: 4400 m
  • Vleugelbelasting: 78 kg/m2
  • Vliegbereik: 1200 km
  • Benodigde start en landingsbaan: 225 m

Gerelateerde ontwikkelingen

[bewerken | brontekst bewerken]

Vergelijkbare vliegtuigen

[bewerken | brontekst bewerken]
[bewerken | brontekst bewerken]
Zie de categorie Fokker F.VII van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.