Wikipedia:Stopknop

Dat je hier op deze pagina gekomen bent wil al heel wat zeggen. Fijn dat je de stopknop gevonden hebt.

Zit je meer achter de computer dan de mensen uit je omgeving lief is? Of zelfs meer dan jezelf eigenlijk lief is? Vind je het moeilijk om te stoppen? Weet dat je niet de enige bent en dat vele Wikipedia-gebruikers je hierin zijn voorgegaan. Wikipedia lezen en bewerken kan veel voldoening geven. Het is een nuttige en leuke hobby. Maar wanneer is het punt dat het omslaat van leuk naar niet meer zo leuk? Wanneer heeft het Wikipedia-gebruik voor jou te grote gevolgen zodat het in sociaal opzicht nog maar moeilijk beheersbaar blijft?

Actief gebruik van Wikipedia is voor iedereen - lezers én beheerders - erg fijn natuurlijk. We proberen je op Wikipedia niet langer vast te houden dan wenselijk (met bijvoorbeeld koppelingen naar social media, met clickbait of en:sticky content). Hoewel je zelf verantwoordelijk bent voor de mate waarin je achter je computer zit, kan het niet de bedoeling zijn dat je jezelf voorbijrent. Het is vaak maar al te gemakkelijk om van het ene onderwerp in het andere te belanden en onder andere dat maakt het ook zo leuk om op Wikipedia te vertoeven. Maar bovenal vinden we gezond gebruik van de website belangrijk.

Gegijzeld door je computer?

Veel websites proberen hun bezoekers langer op hun website vast te houden uit commercieel oogpunt. Bij marketing gaat het niet alleen meer om bezoekers naar websites toe te lokken, maar ook om die bezoekers zo lang mogelijk daar dan vast te houden. Deze opzet is bij Wikipedia niet het geval, hoewel in deze online encyclopedie er natuurlijk volop wordt gelinkt en je uren achtereen van het ene onderwerp in het andere kan belanden. Je kunt je hierdoor geïsoleerd gaan voelen, gegijzeld door je eigen nieuwsgierigheid. Als dit vaker gebeurt dan je lief is, willen we je hierbij een handreiking doen voor het intomen van je inzet.

Wees je bewust welke tools worden ingezet om bezoekers langer vast te houden. Dit zijn op Wikipedia - hoewel ook informatief bedoeld - de vele links. Bijna ongemerkt ga je zo van het ene interessant onderwerp naar het andere onderwerp. Onthoud goed waarvoor je ook alweer Wikipedia raadpleegde en probeer het daar bij te houden.

Herken je dit?

Herken je enkele van deze gedragingen:

Ga je liever niet naar verjaardagen omdat je wel wat beters te doen hebt (Wikipedia)?
Vergeet je wel eens te gaan eten?
Vergeet je wel eens je kinderen van school te halen?
Vergeet je wel eens je ouders in het verzorgingstehuis hun eten te brengen?
Vergeet je wel eens de hond uit te laten?
Moet je vaker dan je lief is drijvende vissen uit de vissenkom vissen? En kun je niet meer door het troebele water zien hoeveel er nog inzitten?
Ben je vergeten de container voor huis te zetten?
Stapelen de pizzadozen te hoog op?
Blijven rekeningen te lang liggen?
Ga je later naar bed dan je lief is?
Stel je te vaak het studeren nog eventjes uit?
Zijn de toetsen op je toetsenbord niet meer leesbaar door opstapelend vet?

Herken jij je in twee of meer van deze bovenstaande gedragingen, denk dan eens na over welke prioriteiten je eigenlijk het liefst zou willen stellen als je goed naar jezelf luistert. Neem daar eens de tijd voor. Misschien kun je wel een beetje hulp hierbij gebruiken.

Wat kan me hierbij helpen?

Het is altijd goed om je problemen met anderen te bespreken, met mensen uit je eigen persoonlijke sociale omgeving. (Hoe?) Misschien kun je hier een buddy vinden die je vertrouwelijk kunt benaderen en die je zo nu en dan vraagt naar hoe het met je gaat.

In praktische zin kunnen we je wijzen op handige tools die je gemakkelijk uit het online-gebruik kunnen halen en je wellicht tijdig doen stoppen.

Voor wanneer het jezelf niet lukt om eruit te komen hier enkele handreikingen:

Zet een reminder in: Hiermee kun je je digitale eierwekker zetten om je eraan te herinneren hoe lang je op de website zit

Ga iets actiefs doen: Hardlopen, wandelen, etc. Of haal gewoon even een frisse neus.

Knip rigoureus in je volglijst: Nieuwe berichten nodigen uit tot kijken en reageren.

Doe een blokkadeverzoek bij een moderator: Je kunt vrijwillig geblokkeerd worden voor (delen van) Wikipedia, voor een bepaalde duur

Zoek hulp bij vrienden: Een luisterend oor is altijd fijn voor wanneer je het even niet ziet zitten. Misschien hebben ze goede, passende raad. (Afspreken om) samen (te) wandelen kan een stok achter de deur zijn om even achter de computer weg te gaan.

Zoek professionele hulp: Via de huisarts kun je doorverwezen worden naar een psycholoog voor een oriënterend gesprek.

Verdere hulp

Herken je je in bovenstaande problemen? Ondervind je zelf sociale problemen door veelvuldig achter Wikipedia te zitten? Wellicht heb je iemand nodig om je hierbij te helpen. Als iemand uit je directe omgeving hier niet bij kan helpen, wellicht helpt het dan om eens te informeren naar hoe een professionele hulpaanbieder je hierbij kan helpen.

Zie voor geestelijke gezondheidsdienst: www.mindkorrelatie.nl.

In de externe link onderaan staat een link waarin je een telefoonnummer kunt vinden voor vertrouwelijk anoniem contact voor hulp.

Er (eventjes) tussenuit?

Wil je er gewoon eventjes tussenuit? Neem dan een wikibreak. Je kunt dit sjabloon op je gebruikerspagina zetten:

Het sjabloon {{Wikibreak}} - voor wanneer je voorlopig niet meer actief bent op Wikipedia
Het sjabloon {{Wikibreak2}} - voor wanneer je verminderd actief bent op Wikipedia

Zie ook Wikipedia:Hoe kun je vertrekken?

Helemaal stoppen met Wikipedia?

Het verwijderen van een account is niet mogelijk; je gemaakte bewerkingen uit het verleden moeten namelijk naar een bijdrager te herleiden zijn. Wat wel kan, is je account laten hernoemen (bijvoorbeeld naar RetiredUser123456) en je gebruikerspagina laten verwijderen.

Wil je definitief stoppen met bewerken van Wikipedia:

Doe een verzoek aan moderatoren om je gebruikerspagina te verwijderen
Maak eventueel gebruik van het sjabloon {{Vertrokken}}

Wil je definitief nooit meer een Wikipedia-pagina bezoeken:

Blokkeer de toegang dan via DOS voor Windows, of via de Terminal voor Mac-gebruikers.

Imac

Volg onderstaande stappen om de toegang tot Wikipedia definitief op je computer te blokkeren.^[1]

Open de Terminal in /Applications/Utilities
Hierin type je "sudo nano /etc/hosts"
Wanneer er naar wordt gevraagd type je vervolgens je admin password (van je computer)
In het beeld dat nu verschijnt zie je de host database voor je computer
Ga met de pijltjestoets naar beneden, onder de regel waarop staat "127.0.0.1 localhost"
Type in "127.0.0.1", toets op ‘tab’, en type dan "www.wikipedia.org”
Op een nieuwe regel type je "127.0.0.1", druk op ‘tab’, en type dan "www.wikipedia.org"; dit is voor extra maatregel
Houd nu de Control + “O” ingedrukt. Hiermee bewaar je de verandering in de host database
Druk op “Return” en dan Control + “X” om het scherm te verlaten
Verwijder nu de bestaande cache door in te typen: "sudo dscacheutil -flushcache" op de commandoregel (dit vernieuwt de bestaande cache op de host database)
Vanaf nu zou je een “Unable to connect” error-bericht moeten ontvangen wanneer je naar wikipedia.org probeert te gaan
Nu mag je een andere tijdsinvulling geven aan alle tijd die je overhoudt, iets waarin je meer bevrediging vindt voor jou en je omgeving!

Gevolgen

Wat kunnen de gevolgen voor jou zijn bij het stoppen met het bijdragen aan Wikipedia? Welke functie vervulde het modereren op Wikipedia voor jou? Mogelijk komt er na het stoppen ineens veel tijd voor je vrij. Denk bij het stoppen goed na over wat of wie je erbij kan/mag helpen om het stoppen vol te houden. Wellicht helpt het wanneer je personen uit je omgeving vertelt dat je gestopt bent met Wikipedia. Wees bewust van je valkuilen om voor jezelf te vroegtijdig terug te keren. Zaken waardoor je je vast kunt laten houden aan Wikipedia zijn bijvoorbeeld artikelen waar je nog volop mee bezig bent, stemmingen waaraan je hebt deelgenomen, projecten waarin je het voortouw hebt genomen, onafgeronde discussies, etc. Bezie tevoren of je nog een en ander wilt afronden of overdragen aan de gemeenschap dan wel aan een Wikipediaan in het bijzonder.

Slotvraag

Even een serieuze vraag zo op het eind: Hoe vaak heb jij deze pagina nu al bezocht?

Haal eens diep adem, tel even tot tien en ga eens bij jezelf na wat dit voor jou betekent.

Verwante pagina’s

Externe links

www.mindkorrelatie.nl/onderwerpen/internetverslaving, voor algemene informatie t.a.v. internetverslaving
www.mindkorrelatie.nl, voor hulpcontact van MIND; deze landelijke organisatie biedt anonieme, professionele, psychische en psychosociale hulp

Bronnen, noten en/of referenties

↑ How To Block Websites on Your Mac Using Terminal, www.masonsklut.com, Mason Sklut (webdeveloper). Geraadpleegd 27 juni 2022.

Literatuur

Nir Eyal, Hooked - Hoe je mensen verslingerd maakt aan je product (2015), Uitgever: Van Duuren Management, ISBN 9789089652713
Doortje Smithuijsen, "Iedereen verslaafd" (2022), Uitgever: De Bezige Bij, ISBN 9789403121215
Ianthe Sahadat, "Digitale dwaaltocht", de Volkskrant, 1 februari 2023, pag. V4-V6. Eindeloos scrollen naar zaken die je niet wilde weten: hoe het konijnenhol van internet lokt en lokt

[1] How To Block Websites on Your Mac Using Terminal, www.masonsklut.com, Mason Sklut (webdeveloper). Geraadpleegd 27 juni 2022.

[1]