[3] In 1904 wordt in de Zwolse wijk Assendorp AVC, de Assendorper Voetbal Club, opgericht. Uit AVC komt Volharding voort, daaruit Sallandia en daaruit weer Ende Desespereert Nimmer. Dit laatste betekent "Wanhoop nooit".
In 1906 wordt Prins Hendrik opgericht en ze spelen op een terrein naast de theetuin Thijssen. Twee jaar later treedt PH toe tot de bond, de NVB. De club Ende Desespereert Nimmer promoveert in 1910 naar de NVB. PH bungelt steevast onderaan de ranglijst, terwijl EDN het beter doet. Het komt tot een fusie.
De oprichting
Op 12 juni 1910, in Hotel Koenders op de Grote Markt te Zwolle, besloten twee voetbalverenigingen te fuseren. EDN en PH fuseerden tot PEC omdat ze wisten dat zij gezamenlijk meer kans maakten om te overleven in de 2e klasse van de Nederlandse Voetbal Bond. De vereniging kreeg direct ook een atletiekafdeling.
De nieuwe club, spelend op het terrein van Theetuin Thijssen (Zwolle-West), eindigde in z'n eerste seizoen op de tweede plaats in de 2e Klasse C.
De eerste twee decennia van haar bestaan speelde PEC onafgebroken in de 2e Klasse. Hoogtepunt was het kampioenschap in 1917 waarmee een plaats in de promotiecompetitie werd afgedwongen, maar daarin kwam PEC niet verder dan de derde plaats.
In 1923 verhuist PEC naar Sportpark De Vrolijkheid, een terrein genoemd naar de aanpalende uitspanning aan de afslag Noord op de huidige A28 die de stad doorklieft. Een jaar later ronselt de club de complete middenlinie van Zwolsche Boys, hetgeen de gemoederen in de stad danig verhit en bijdraagt tot een ongezonde rivaliteit ter plaatse.
Op 17 juni1928 werd de finale van de KNVB beker afgewerkt tegen RCH in Hilversum. RCH won met 2-0. In datzelfde jaar was stadgenoot Z.A.C., met de legendarische Beb Bakhuys, kampioen van Oost-Nederland geworden en het mocht aan de landelijke kampioenscompetitie deelnemen.
In 1935 verruilen PEC en Zwolsche Boys respectievelijk De Vrolijkheid en het Gemeentelijk Sportpark. Er ligt een omvangrijk omkoopschandaal aan ten grondslag waarin de verhuurder, graszoden, valse rekeningen en knoeierij met spelerscontracten en amateurbepalingen een rol spelen. Een rekening van graszoden voor De Vrolijkheid zou een dekmantel zijn geweest voor zwarte betalingen van PEC aan contractspelers. Toen de Zwolsche Boys hun intrek op de De Vrolijkheid hadden genomen, schotelde de verhuurder hen een aanzienlijke reductie op de huurprijs voor.
Begin van betaald voetbal in Zwolle
In het seizoen 1954/55 werd PEC kampioen van de 2e Klasse, waarmee promotie naar het betaalde voetbal mogelijk werd (de KNVB bood 24 clubs de gelegenheid toe te treden). Op 23 februari 1955 nam PEC het besluit om een betaald-voetbalorganisatie (BVO) te worden. PEC nam voor het eerst deel aan het betaalde voetbal in 1955/56 toen er twee hoofdklassen bestonden en drie 1e Klassen. Het seizoen daarop werd het divisie-systeem ingevoerd met een eredivisie, twee Eerste Divisies en twee Tweede Divisies. Vijftien seizoenen maakte PEC deel uit van de 2e Divisie, vooral in de middenmoot of daar net onder en menigmaal in felle strijd verwikkeld met stadgenoot Zwolsche Boys.
Rond 1957 verruilden PEC en Zwolsche Boys opnieuw hun terreinen; Zwolsche Boys speelde weer op het Gemeentelijk Sportpark en PEC was terug op De Vrolijkheid en kocht dat complex in 1960. Met datzelfde Zwolsche Boys ging het aan het eind van de jaren zestig bergafwaarts. In 1969 zag die club zich genoodzaakt om vrijwillig terug te keren naar de amateurs. PEC nam een groep spelers over van de aartsrivaal.
Na 10 jaar in Zwolle Noord te hebben gevoetbald, keerde PEC in het seizoen 1970/71 terug naar het gemeentelijk sportpark aan de Ceintuurbaan, dat werd voorzien van goede tribunes en een lichtinstallatie. De Zwolsche Boys, inmiddels amateurs, worden verbannen naar De Vrolijkheid.
Naar de Eerste Divisie
PEC werd in het seizoen 1970/71 tweede in de Tweede divisie, hetgeen rechtstreekse promotie naar de Eerste Divisie betekende. Besloten werd de plaatsnaam aan de clubnaam toe te voegen: PEC werd PEC Zwolle. PEC Zwolle speelde zeven seizoenen in de Eerste Divisie, greep in 1972/73, 1974/75 en 1976/77 een periodetitel en kwalificeerde zich daarmee voor deelname aan de nacompetitie. In 1974 splitste de atletiekafdeling zich af van de vereniging en ging als AV PEC 1910 zelfstandig verder.
In 1976/77 werd de tweede plaats behaald en bereikten de Zwollenaren voor de tweede maal in de historie de finale van de KNVB beker die ze in Nijmegen na verlenging verloren van FC Twente, 3-0. In het seizoen 1977/78 werd PEC Zwolle kampioen van de Eerste Divisie en bereikte daarmee rechtstreeks de hoogste competitie van Nederland.
Topvoetbal in Zwolle
Vanaf 1978/79 speelde PEC Zwolle tien seizoenen in de hoogste divisie met één tussenliggend seizoen in de Eerste Divisie (1985/86). Het eerste seizoen werd een uitstekende achtste plaats behaald.
Vanaf 1981 domineerde het degradatievoetbal en ontstonden ook financiële problemen. Toen een definitief faillissement dreigde, stak projectontwikkelaar Marten Eibrink een reddende hand toe. Door de schulden weg te werken, de organisatiestructuur te wijzigen en als zelfstandig ondernemer de selectiespelers onder contract te nemen, kon hij zich eigenaar van PEC Zwolle noemen en wist hij betaald voetbal voor Zwolle te behouden. Om de nieuwe start op 1 juli1982 te symboliseren werd de club omgedoopt tot PEC Zwolle '82.
PEC Zwolle '82 was in de eerste helft van 1983/84 een heuse subtopper, maar uiteindelijk ging het minder met de ploeg. In 1984/85 leidde dat uiteindelijk tot degradatie naar de Eerste Divisie. In 1986 wist PEC Zwolle '82 onmiddellijk weer te promoveren via een tweede plaats in de competitie. Tussen 1987 en 1989 eindigde de Zwolse club steeds in of onder de middenmoot. Aan het eind van het seizoen 1988/89 bleek degradatie naar de Eerste Divisie niet meer te voorkomen.
Oprichting FC Zwolle
Het voortbestaan van de club stond eind jaren tachtig opnieuw ter discussie. In maart1987 meldde het NOS Journaal zelfs dat eigenaar Eibrink met zijn club wilde verhuizen naar Lelystad, Almere of Assen. Zijn voortdurende onenigheid met de gemeente Zwolle deed Eibrink besluiten om zich per 1 juli1988 terug te trekken, op een moment dat er een gezonde club stond, met een nieuw Oosterenkstadion (met Johan Cruijff-tribune). Zijn vertrek leidde tot nieuwe geldzorgen voor PEC Zwolle '82. Onder voorzitterschap van Gaston Sporre werd een reddingsoperatie uitgevoerd, die van de Zwolse club een meer professionele betaald-voetbalorganisatie moest maken. De aanpak bleek grondig en gedegen en leidde tot het definitief faillissement van PEC Zwolle '82 en de oprichting van FC Zwolle per 1 juli 1990.
In 1997 en in 1999 stootte FC Zwolle verrassend door naar de kwartfinale om de Amstelcup (voorheen KNVB beker). Gaston Sporre was in 1998 opgevolgd door Ronald van Vliet en onder zijn voorzitterschap werd de weg naar de top ingezet. De ploeg speelde fris en attractief voetbal, maar kon telkens in de nacompetitie geen promotie afdwingen.
FC Zwolle strandde vijf jaar op rij in de nacompetitie, maar wist op 26 april2002 onder leiding van Paul Krabbe het kampioenschap in de Eerste Divisie veilig te stellen. Na een afwezigheid van dertien seizoenen keerde FC Zwolle terug naar de Eredivisie. Ondanks het succes van Krabbe werd besloten om het eredivisie-avontuur aan te gaan met een andere trainer: Peter Boeve volgde Krabbe op als hoofdtrainer.
FC Zwolle haalde in het seizoen 2002/03 een 16e plaats, waardoor nacompetitie moest worden gespeeld. In een poule met rivaal Go Ahead Eagles, FC Den Bosch en Helmond Sport kwam het op de laatste wedstrijd aan. Thuis tegen Helmond Sport werd een kwartier voor tijd een 0-1-achterstand omgebogen tot 4-1 winst, waardoor ook in het seizoen 2003/04 Eredivisie kon worden gespeeld. Dat seizoen begon dramatisch; na zeven wedstrijden had FC Zwolle slechts één punt vergaard. Peter Boeve moest dan ook al snel het veld ruimen voor de nieuwe coach Hennie Spijkerman. Pas na de winterstop (slechts 7 punten) werd de inhaalrace ingezet. Na overwinningen op sc Heerenveen en AZ stond FC Zwolle met nog één speelronde te gaan op de 16e plek. Toch ging het in de laatste ronde mis. Uit bij Feyenoord werd met 7-1 verloren, terwijl concurrenten Vitesse en FC Volendam de volle winst behaalden. FC Zwolle degradeerde naar de Eerste Divisie.
De eerste jaren na de degradatie waren niet succesvol. In het seizoen 2010/2011 was FC Zwolle dicht bij directe promotie. Rond de winterstop stond de ploeg 13 punten voor op concurrent FC Volendam en 15 punten op RKC Waalwijk. Laatstgenoemde club maakte een inhaalslag en wist de koploper in te halen. FC Zwolle werd veroordeeld tot de play-offs, maar struikelde over VVV-Venlo, de nummer 17 van de Eredivisie. FC Zwolle verloor in de finale in de thuiswedstrijd met 1-2, maar stond vijf minuten voor tijd in Venlo op dezelfde stand tegen tien man van VVV. In de 87e minuut wisten de Limburgers de 2-2 te maken. Het daaropvolgende jaar leek zich een soortgelijk doemscenario te voltrekken. Zwolle stond tien punten voor op nummer 2 FC Eindhoven, maar Sparta Rotterdam (dat rond de winterstop 13 punten achterstond) wist tot op 3 punten te naderen. Uiteindelijk werd FC Zwolle, met nog enkele wedstrijden te spelen, op vrijdag 13 april 2012 kampioen van de Jupiler League. De kampioenschaal werd uitgereikt na een 0-0 gelijkspel tegen FC Eindhoven. Doordat Sparta met 1-1 gelijkspeelde in Almere tegen Almere City FC was FC Zwolle niet meer in te halen.
PEC Zwolle
Tijdens de kampioenshuldiging van de selectie, op zaterdag 14 april 2012, werd bekendgemaakt dat FC Zwolle vanaf het seizoen 2012/2013 weer PEC Zwolle gaat heten. Het doel is om de banden met het verleden op intensieve wijze te accentueren en hierbij voort te bouwen op de roemruchte reputatie die PEC Zwolle in de jaren tachtig in de regio heeft ontwikkeld. "Het begrip dat PEC nog steeds is, spreekt in de regio meer aan dan FC. Om als club verder te groeien, dient deze volgende stap gezet te worden", aldus voorzitter Adriaan Visser.[4] Het thuistenue blijft blauw-wit, het uittenue neemt de oude, groen-witte combinatie van het voormalige PEC Zwolle over. Beide tenues worden voorzien van een extra logo, dat de nostalgische gevoelens van PEC dient te accentueren. Het clublogo blijft ongewijzigd, met als kanttekening dat het opschrift vervangen wordt van "FC Zwolle" naar "PEC Zwolle". Volgens Visser zou de structuur en beleidsvorming van de club verder niet beïnvloed worden door deze ontwikkelingen.
PEC Zwolle is in het seizoen 2012/2013 succesvoller op het hoogste niveau dan tien jaar geleden. Het seizoen begint matig; pas in de zevende speelronde boekt PEC de eerste overwinning, tegen mede-promovendus Willem II. In de 13e speelronde volgt de eerste thuiszege: 2-0 tegen NAC Breda. De rest van het seizoen verliep echter voorspoedig, met een aantal memorabele hoogtepunten zoals de 1-3 overwinning in Eindhoven tegen PSV, de 3-2-overwinning thuis tegen Feyenoord en het bereiken van de halve finale van de KNVB-Beker. PEC eindigt als elfde en weet zich dus moeiteloos te handhaven.
Door het succes in de Eredivisie en het sprankelende voetbal waarmee PEC de harten van veel voetballiefhebbers wist te veroveren, kwam de club in het vizier van veel (top)ploegen. Zo ging het succeskoppel Art Langeler en Jaap Stam respectievelijk naar PSV (hoofd jeugdopleiding) en Ajax (verdedigingstrainer). Maar met het aantrekken van hoofdtrainer Ron Jans keert een verloren zoon terug. In aanloop naar het seizoen 2013/14 kent PEC Zwolle een fantastische voorbereiding, waarin alle wedstrijden werden gewonnen (waaronder een 3-2 zege tegen Werder Bremen). PEC komt in de Eredivisie als een raket uit de startblokken. Achtereenvolgens Feyenoord (2-1), Heracles Almelo (1-3), NEC (1-5) en promovendus SC Cambuur (2-0) worden aan de zegekar gebonden. PEC bezet voor het eerst sinds 1988 de eerste plaats van de Eredivisie en breekt het record na record. Pas tegen FC Utrecht in eigen huis werden de eerste punten gemorst met een 1-1-gelijkspel.
Het grootste succes van de club volgde echter pas aan het einde van het seizoen 2013/14. In de competitie was PEC al teruggevallen naar een 9e plaats, maar de club wist de finale van de KNVB-beker te bereiken. Daarin troffen zij op 20 april 2014 in Rotterdam landskampioen Ajax, dat toen al bijna verzekerd was van een nieuwe landstitel. PEC versloeg Ajax met 5-1 door doelpunten van Ryan Thomas (2x), Guyon Fernandez (2x) en aanvoerder Bram van Polen. De club pakte zo haar eerste prijs in de 104-jarige clubhistorie. Op 3 augustus 2014 won PEC ook de Johan Cruijff Schaal door weer Ajax te verslaan met 1-0 door een doelpunt van Stefan Nijland.
Het seizoen 2014/15 begint voor PEC Zwolle opnieuw voortvarend. Na zeven speelronden heeft PEC 15 punten; even veel als koploper PSV en Ajax.
PEC Zwolle speelt zijn thuiswedstrijden in het IJsseldeltastadion[5]. Het stadion biedt plaats aan 12.500 toeschouwers; daarmee is het na De Grolsch Veste het grootste voetbalstadion van Overijssel. Op 9 maart 2007 werd begonnen met de bouw[6][7]. Het stadion is officieel geopend op 29 augustus 2009, maar sinds het seizoen 2007/08 werd er al gespeeld tussen de bouwwerkzaamheden door. De eerste officiële wedstrijd was op 8 augustus 2008 tegen MVV. De wedstrijd eindigde in een 0–0 gelijkspel. Het eerste doelpunt werd twee weken later gemaakt in de wedstrijd tegen Cambuur Leeuwarden. Het doelpunt kwam op naam van Bram van Polen. Het stadion is in handen van Stadion Ontwikkeling Zwolle.
Tot 20 april 2007 werd in het Oosterenkstadion gespeeld, dat ook de thuisbasis was van PEC Zwolle.
Het vorige stadion, het Oosterenkstadion van PEC Zwolle stond nagenoeg op dezelfde plek. Na de laatste renovatie in 1997 konden 6.865 mensen plaatsnemen in het stadion. Aan het eind van het seizoen 2006–2007 is het gesloopt.[8]
Sportpark de Vrolijkheid is het voormalige voetbalveld van PEC Zwolle. Het veld is niet ver gelegen van het huidige stadion. In de loop der jaren is het sportpark het onderkomen geweest van PEC en Zwolsche Boys. Vanaf 1970 kreeg PEC een eigen plek aan de overzijde van de Boerendanserdijk.
Het Bleekien
Zie Het Bleekien voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Het Bleekien was het eerste veld waar de club PEC zijn wedstrijden speelde. Het veld was niet meer dan een gemaaid grasveld. Meer Zwolse voetbalverenigingen hebben hier hun eerste wedstrijd gespeeld.
Organisatie
De onderstaande mensen vormen het dagelijks bestuur van PEC Zwolle.[9]
Het huidige logo is een schildvormig figuur met rechte lijnen aan zowel de bovenkant als aan de zijkanten van het logo. Bovenin staat met dikke witte hoofdletters PEC Zwolle. Onder de naam staan vier logo's van de stad Zwolle; één op elk kwartier. De kleuren zijn blauw met wit. Deze kleuren zijn terug te vinden in het shirt van PEC Zwolle. Het logo van PEC Zwolle is, op de naam na, hetzelfde als dat van FC Zwolle.
Tenue
De basiskleuren zijn altijd blauw en wit. Na verloop van tijd is de verhouding van het blauw-wit enigszins veranderd.
Zwolfje is de mascotte van PEC Zwolle. Zwolfje is een blauwe wolf, de clubkleur van PEC Zwolle.
Zwolfje is in 2001 begonnen als onderdeel van de kidsclub van PEC Zwolle. Al snel werd hij ook gevraagd om bij de wedstrijden aanwezig te zijn. Sindsdien is hij elke thuiswedstrijd tijdens de warming-up en de rust in het IJsseldeltastadion te zien.
Begroting
In het seizoen 2012/13 werkte PEC Zwolle met een begroting van 8,0 miljoen euro. Een stijging van 2,7 miljoen euro ten opzichte van het seizoen ervoor[12]. Dit is mede te danken aan de promotie naar de Eredivisie.
Op 26 juli 2013 meldde PEC Zwolle-voorzitter Adriaan Visser dat PEC in het seizoen 2013–2014 met een begroting werkt van 9,0 miljoen euro. Een stijging van ruim 1 miljoen euro.
4.5
3.5
3.2
2.9
3.0
3.6
3.8
4.1
4.4
8.0
9.0
10.4
03/04
04/05
05/06
06/07
07/08
08/09
09/10
10/11
11/12
12/13
13/14
Begroting van PEC Zwolle per seizoen
Eredivisie
Eerste Divisie
Bedragen in miljoenen euro's
Rivalen
Zie IJsselderby voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
De aartsrivaal van PEC Zwolle is Go Ahead Eagles. Dit komt doordat de clubs sterk verschillen. Go Ahead Eagles is de club van het rijke verleden, terwijl PEC Zwolle de laatste jaren iets hoger aangeschreven staat.[13] Met ingang van het seizoen 2013–2014 komen beide clubs in de Eredivisie uit. De derby tussen beide clubs wordt ook wel de "IJsselderby" genoemd.
Zie Zwolse derby voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
In de beginjaren van het betaald voetbal in Nederland speelde de club veelal samen met Zwolsche Boys in de Tweede divisie. Vanaf 1955 tot 1969 werd om de Zwolse eer gestreden. Zwolsche Boys was de grootste club in het begin, halverwege de jaren 60 werden de rollen omgedraaid en kwam PEC naar boven als grootste club. In 1969 viel voor Zwolsche Boys het doek als betaald voetbalclub. De club verkeerde in financiële nood en keerde noodgedwongen terug naar de amateurs.
Samenwerkingsverbanden
PEC Zwolle werkt op uiteenlopende onderdelen met andere clubs uit binnen- en buitenland samen.[14] De clubs waar PEC Zwolle op dit moment actief mee samenwerkt zijn:
Op 20 maart2010 werd bekend dat PEC Zwolle vanaf het seizoen 2010/11 een vrouwenvoetbalelftal afvaardigt in de Eredivisie voor vrouwen.[19] De club waarmee de eerste twee seizoenen is samengewerkt is voetbalclub Be Quick '28, vanaf het seizoen seizoen 2012/13 is er een vernieuwde samenwerking met SV Zwolle. De club zal spelers die geblesseerd zijn of buiten de boot vallen voor het eerste elftal opvangen.
De selectie van Jong PEC Zwolle bestaat uit spelers van het eerste elftal van PEC Zwolle en wordt aangevuld met spelers uit de A1.
Voormalige jeugdspelers
Het doel van de jeugdopleiding[20] is de doorstroming van jeugdige voetballers naar het eerste elftal van PEC Zwolle. Hieronder volgen enkele voorbeelden van spelers die het profvoetbal gehaald hebben en/of één of meerdere jaren in de jeugdopleiding van PEC Zwolle hebben gespeeld. De jeugdopleiding van PEC Zwolle heeft van de KNVB een 4-sterren beoordeling gekregen.[21]
Promotiewedstrijden tegen Enschedese Boys (4–3 & 0–2) en N.E.C. (3–2 & 0–1). Na een beslissingscompetitie stonden alle teams gelijk met het aantal punten. Een halve competitie volgt. Wedstrijden tegen N.E.C. (3–1) en Enschedese Boys (2–1).
Promotiewedstrijden tegen vv Rigtersbleek (1–0 & 0–3), Go Ahead Eagles (2–0 & 2–2) en AVC Vitesse (5–1 & 1–1). Een beslissingswedstrijd tegen AVC Vitesse eindigde in een 2–1 overwinning.
Het beste competitieresultaat is een achtste plek in het seizoen 1979. Dit resultaat is in het seizoen 1981 bijna geëvenaard. Toen werd een 9e plek behaald. PEC Zwolle heeft, het huidige seizoen meegeteld, vijftien seizoenen in de Eredivisie gevoetbald. In de seizoenen 1978, 2002 en 2012 werd het kampioenschap gehaald in de Eerste divisie. Hierdoor werd rechtstreekse promotie naar de Eredivisie afgedwongen.
Seizoensoverzichten
Resultaten van PEC Zwolle sinds de toetreding in het betaald voetbal in 1955
PEC Zwolle stond drie keer in de finale van de nationale beker. In het seizoen 1927/28 werd de finale gespeeld tegen RCH. De wedstrijd ging verloren met 2–0. De tweede finale was op 19 mei1977 in Nijmegen tegen FC Twente. De wedstrijd ging na verlenging met 3–0 verloren. In het seizoen 2013/14 won PEC Zwolle haar derde finale wel en daarmee de eerste KNVB beker in de clubhistorie. In de Kuip werd het 5–1 tegen AFC Ajax.
Adriaan Visser
UEFA Europa League
KNVB beker (1)
Johan Cruijff Schaal (1)
PEC Zwolle in het seizoen 2014/15
PEC Zwolle in het seizoen 2013/14
Zie IJsseldeltastadion voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Real Madrid CF[15]
Werder Bremen[16]
Supersport United[17]
Verschillende amateurverenigingen[18]
.svg){kind=small}
FK CSKA Moskou
Pepe Fernandez (16)
Aziz Doufikar (7)
Lucian Ilie (7)
Tozé (15)
Denni Avdić (8)
Laszlo Zalai
Friedrich Donenfeld & 
· 
· 
·
11 Mbayo ·
14 Vellios ·
16 Bobson ·
17 Fontana ·
18 Velanas ·
21 Lagsir ·
22 De Rooij ·
23 Reijnders ·
25 Vermeer ·
29 Buitink ·
30 Thomas ·
33 Van der Haar ·
34 Fichtinger ·
37 Oukhattou ·
38 Gijselhart ·
40 Hauptmeijer ·
41 Verduin ·
47 Gooijer ·
50 Krastev ·
Coach: Jansen
· Assistent-coach: Lodeweges
· Assistent-coach: Pander
· Assistent-coach: Van der Vegt
· Keeperstrainer: Boer