Zaadcel: verschil tussen versies
Repareer link naar doorverwijspagina met Zeusmodus - Ejaculatie → Ejaculatie (mannen) |
Versie 66056140 van 2A02:1811:DC30:BC00:2C94:3557:85B:286C (overleg) ongedaan gemaakt. Label: Ongedaan maken |
||
| (16 tussenliggende versies door 14 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
[[Bestand:Plant sperm.png|thumb|Spermatozoïden bij [[algen]] en [[planten]].]] |
[[Bestand:Plant sperm.png|thumb|Spermatozoïden bij [[algen]] en [[planten]].]] |
||
Een '''zaadcel''', '''antherozoïde''', '''spermatozoïde''' of '''spermatozoön''' (meervoud: ''spermatozoa'') is de mannelijke ([[haploïde]]) [[Gameet|geslachtscel]]. Afhankelijk van de [[levenscyclus]] van het [[soort]] worden de zaadcellen door haploïde [[organisme]]n gevormd door [[mitose]] zoals bij [[mossen]], [[varens]] en vele [[algen]] in [[antheridium|antheridia]], of bij [[ |
Een '''zaadcel''', '''antherozoïde''', '''spermatozoïde''' of '''spermatozoön''' (meervoud: ''spermatozoa'') is de mannelijke ([[Haploïdie|haploïde]]) [[Gameet|geslachtscel]]. Afhankelijk van de [[levenscyclus]] van het [[soort]] worden de zaadcellen door haploïde [[organisme]]n gevormd door [[mitose]] zoals bij [[mossen]], [[varens]] en vele [[algen]] in [[antheridium|antheridia]], of bij [[Diploïdie|diploïde]] organismen door [[meiose (voortplanting)|meiose]] (reductiedeling) zoals bij [[Dieren (biologie)|dieren]] in de [[Teelbal|testes]]. Dierlijke zaadcellen werden in [[1677]] door [[Antoni van Leeuwenhoek]] ontdekt. |
||
Een zaadcel kan een [[eicel]] [[bevruchting|bevruchten]] om een [[zygote]] te vormen, die dan, afhankelijk van de [[levenscyclus]], tot een nieuw organisme kan uitgroeien of zich meiotisch [[celdeling|delen]]. |
Een zaadcel kan een [[eicel]] [[bevruchting|bevruchten]] om een [[zygote]] te vormen, die dan, afhankelijk van de [[levenscyclus]], tot een nieuw organisme kan uitgroeien of zich meiotisch [[celdeling|delen]]. |
||
| Regel 7: | Regel 7: | ||
Bij mannelijke dieren worden zaadcellen in grote hoeveelheden gemaakt in de [[teelbal]]len en in het [[sperma]] bij de [[Ejaculatie (mannen)|ejaculatie]] met miljoenen tegelijk uit het lichaam getransporteerd. |
Bij mannelijke dieren worden zaadcellen in grote hoeveelheden gemaakt in de [[teelbal]]len en in het [[sperma]] bij de [[Ejaculatie (mannen)|ejaculatie]] met miljoenen tegelijk uit het lichaam getransporteerd. |
||
=== Menselijke zaadcel === |
|||
Menselijke zaadcellen hebben een kop van 0,005 bij 0,003 mm en een [[zweepstaartje]] van 0,05 mm lang. De staart wordt door de zaadcel gebruikt om zich voort te bewegen. De zaadcel bevat slechts een zeer kleine hoeveelheid [[cytoplasma]], hij heeft de specifieke functie van het transport van het [[Desoxyribonucleïnezuur|DNA]]. Onder normale omstandigheden bevat een zaadcel de informatie die het [[Sekse|geslacht]] van een kind bepaalt. |
Menselijke zaadcellen hebben een kop van 0,005 bij 0,003 mm en een [[zweepstaartje]] van 0,05 mm lang. De staart wordt door de zaadcel gebruikt om zich voort te bewegen. De zaadcel bevat slechts een zeer kleine hoeveelheid [[cytoplasma]], hij heeft de specifieke functie van het transport van het [[Desoxyribonucleïnezuur|DNA]]. Onder normale omstandigheden bevat een zaadcel de informatie die het [[Sekse|geslacht]] van een kind bepaalt. |
||
| Regel 19: | Regel 20: | ||
== Bronnen == |
== Bronnen == |
||
{{References}} |
{{References}} |
||
{{Navigatie levenscyclus}} |
{{Navigatie levenscyclus}} |
||
{{Navigatie voortplantingssysteem}} |
{{Navigatie voortplantingssysteem}} |
||
Huidige versie van 27 sep 2023 om 13:32
Een zaadcel, antherozoïde, spermatozoïde of spermatozoön (meervoud: spermatozoa) is de mannelijke (haploïde) geslachtscel. Afhankelijk van de levenscyclus van het soort worden de zaadcellen door haploïde organismen gevormd door mitose zoals bij mossen, varens en vele algen in antheridia, of bij diploïde organismen door meiose (reductiedeling) zoals bij dieren in de testes. Dierlijke zaadcellen werden in 1677 door Antoni van Leeuwenhoek ontdekt.
Een zaadcel kan een eicel bevruchten om een zygote te vormen, die dan, afhankelijk van de levenscyclus, tot een nieuw organisme kan uitgroeien of zich meiotisch delen.
Dieren
[bewerken | brontekst bewerken]Bij mannelijke dieren worden zaadcellen in grote hoeveelheden gemaakt in de teelballen en in het sperma bij de ejaculatie met miljoenen tegelijk uit het lichaam getransporteerd.
Menselijke zaadcel
[bewerken | brontekst bewerken]Menselijke zaadcellen hebben een kop van 0,005 bij 0,003 mm en een zweepstaartje van 0,05 mm lang. De staart wordt door de zaadcel gebruikt om zich voort te bewegen. De zaadcel bevat slechts een zeer kleine hoeveelheid cytoplasma, hij heeft de specifieke functie van het transport van het DNA. Onder normale omstandigheden bevat een zaadcel de informatie die het geslacht van een kind bepaalt.
Net voor de staart liggen erg veel mitochondriën die voor de energievoorziening dienen. In de kop van de zaadcel zit het acrosoom, dat een enzym bevat waarmee de eiwitlaag van de eicel afgebroken kan worden. Zo kan de zaadcel de eicel binnendringen.
Een zaadcel kan in het lichaam van de vrouw gemiddeld twee dagen overleven. Onder gunstige omstandigheden kunnen zaadcellen tot zes tot tien dagen na geslachtsgemeenschap in het lichaam van een vrouw overleven en soms nog langer.[1] Hierdoor kan bij een eisprong tot zeven dagen (of meer) na geslachtsgemeenschap in sommige gevallen tot een bevruchting leiden.
Om vast te stellen of een man onvruchtbaar is kan een semenanalyse gedaan.
Bronnen
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ Ned. Tijdschrift voor Geneeskunde 2005; 149, pp. 1207-1210
· 
· 
· · · · · · · ·