bank

vervoeging van
	banken

Nederlands

Uitspraak

Geluid: bank (hulp, bestand)
IPA: / bɑŋk / (1 lettergreep)

Woordafbreking

bank

Woordherkomst en -opbouw

In de betekenis van ‘meubelstuk’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1240 ^[1]
Leenwoord uit het Italiaans, in de betekenis van ‘geldbank’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1467 ^[1]

Zelfstandig naamwoord

de bank v / m

(materiaalkunde) breed houten of metalen voorwerp waarop mensen kunnen zitten
1. harde langwerpige constructie zoals die vaak in kerken, openbaar vervoer en buiten is te vinden
  - Hij voerde de eendjes vanop de bank in het park.
2. (meubel) comfortabel bekleed meubelstuk waar meer mensen naast elkaar op kunnen zitten
  - Ze zaten op de bank naar de tv te kijken.
(financieel) instelling die geld beheert en uitleent
- De bank verlaagde de rente.
▸ Vooropgesteld dat ze de bank zover konden krijgen bepaalde leningen te garanderen in een branche die de meesten nu de rug toekeerden in verband met die huurregeling.^[2]
(waterbeheer) een ondiepte in het water
- De boot was op een bank vastgelopen.
(bouwkunde), (financieel) gebouw waarin een als bij [2] genoemde financiële instelling gevestigd is
- Ik ging naar de bank om de hoek.
- Vader was naar de bank om te praten over een lening.
een opslagsysteem voor gegevens of voorwerpen b.v. beeldbank, bloedbank, boekenbank, kennisbank, spermabank
- Ik heb al mijn gegevens gekopieerd naar een databank.
(geologie) harde aardlaag
(meteorologie) donkere laag of streep van wolken aan de horizon
- Een bank van wolken.
(werktuigbouwkunde) werktafel, zoals een draaibank etc.
- Aan een werkbank werk je meestal staande.

[1.1] Bank in een park.
[1.2]: Een comfortabele bank.
[3]: Het gebouw van een bank.

Synoniemen

[1.1]: sofa, zetel, zitbank
[1.2]: canapé, divan, sofa
[3]: zandbank

Opmerkingen

Betekenis 1.2 "comfortabel meubelstuk" is vooral in Nederland gebruikelijk, in België is hiervoor het woord zetel meer gangbaar.^[3]

Overerving en ontlening

[3] Indonesisch: bank

Hyponiemen

Afgeleide begrippen

Uitdrukkingen en gezegden

[1]: Op de bank zitten

Geen werkopdracht hebben

[1]: Het niet onder stoelen of banken steken

Je niet stil houden, maar je mening openlijk uiten

[1]: Voor stoelen en banken praten

Maar weinigen die naar iemands verhaal luisteren

[3]: Zo zeker als de bank

Iemand die in alles te vertrouwen is

Vertalingen

1. een meubelstuk met zitplaats voor meer dan één persoon

Armeens: բազմոց ^(hy)
Bulgaars: диван ^(bg) o (divan)
Chinees: 沙發 ^(zh), 沙发 ^(zh)
Deens: bænk ^(da) g
Duits: Sofa ^(de) o
Engels: couch ^(en), sofa ^(en), bench ^(en)
Fins: sohva ^(fi)
Frans: canapé ^(fr) m
Grieks: καναπές ^(el) m (kanapès)
Hebreeuws: ספה ^(he) m (sapá)
Hongaars: dívány ^(hu)

3. een financiële instelling

Afrikaans: bank ^(af)
Arabisch: مصرف ^(ar) m (mas'rif)
Armeens: բանկ ^(hy) (bank)
Bretons: bank ^(br) m (onderneming), ti-bank ^(br) m (plek)
Catalaans: banc ^(ca) m
Chinees: 银行 ^(zh)
Deens: bank ^(da) g
Duits: Bank ^(de) v
Engels: bank ^(en)
Esperanto: banko ^(eo)
Fins: pankki ^(fi)
Frans: banque ^(fr) v
Fries: bank ^(fy)
Hebreeuws: בנק ^(he) m (bank)
Indonesisch: bank ^(id)

4. een ondiepte in het water

5. gebouw waarin een financiële instelling gevestigd is

Deens: bank ^(da) g
Duits: Bank ^(de) v, Bankgebäude ^(de) o
Noors: bank ^(no) m

6. een opslagsysteem voor gegevens of voorwerpen b.v. beeldbank, bloedbank, boekenbank, kennisbank, spermabank

Nynorsk: bank ⁽ⁿⁿ⁾ m
Tsjechisch: banka ^(cs) v

Werkwoord

bank

eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van banken
- Ik bank.
gebiedende wijs van banken
- Bank!
(bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van banken
- Bank je?

Gangbaarheid

Het woord bank staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "bank" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.^[4]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

↑ ^1,0 ^1,1 "bank" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
↑
Jan Guillou (vert. Bart Kraamer)
“Kop in het zand” (2015), Uitgeverij Prometheus , ISBN 9789044628142
↑ Zetel / stoel / bank op website Nederlandse Taalunie: taaladvies.net; geraadpleegd 2018-02-24
↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

Deens

Uitspraak

Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
IPA: / ˈbɑŋˀg /

Woordafbreking

bank

Woordherkomst en -opbouw

Ontleend aan het Duitse woord Bank (= bank, in de betekenis zitmeubel)

g [A]	enkelvoud		meervoud
g [A]	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	bank	banken	banker	bankene
genitief	banks	bankens	bankers	bankenes

Zelfstandig naamwoord

bank, g

(economie) bank (financiële instelling)
(bouwkunde) bank, bankgebouw
(spel) bij bepaalde spelen de som van alle spelinzetten voor één spel, die de totale mogelijke winst uitmaakt

Typische woordcombinaties

[1]: sidde på en bænk i en park

op een bankje in een park zitten

[1]: danske banken

Deense banken

[2]: gå i banken

in de bank gaan

[3]: sprænge banken

de gehele (rest van de) inzetten winnen

o [B]	enkelvoud		meervoud
o [B]	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	bank	banket	bank	bankene
genitief	banks	bankets	banks	bankenes

Zelfstandig naamwoord

(B) bank, o

rammeling, ransel, een pak rammel, een pak ransel, een pak slag
(sport) bestraffing (van een tegenstander)
klop, slag

Synoniemen

[1]: klø
[1]: prygl
[1]: tæsk
[1]: tæv

Hyperoniemen

[1]: afstraffelse

Hyponiemen

[1]: slag
[1]: spark

Afgeleide begrippen

Verwante begrippen

[1]: stød

Zelfstandig naamwoord

bank, mv

onbepaalde vorm nominatief meervoud van bank (betekenis [B])

Verwijzingen

bank in:
Det Danske Sprog- og Litteraturselskab
Den Dankse Ordbog op website:ordnet.dk

Engels

Uitspraak

enkelvoud	meervoud
bank	banks

Zelfstandig naamwoord

bank

oever van een rivier
bank [2] (financiële instelling)

vervoeging
onbepaalde wijs	to bank
he/she/it	banks
verleden tijd	banked
voltooid deelwoord	banked
onvoltooid deelwoord	banking
gebiedende wijs	bank

Werkwoord

bank

onovergankelijk hellen
onovergankelijk zich ophopen, zich opstapelen
onovergankelijk, (financieel) een bankrekening hebben
overgankelijk indammen,, indijken
overgankelijk ophopen, opstapelen
overgankelijk doen hellen
onovergankelijk, (financieel) beleggen
overgankelijk op een rij zetten
~ on rekenen op, vertrouwen op

Indonesisch

Woordherkomst en -opbouw

van het Nederlands "bank", dit is een van de Indonesische woorden van Nederlandse oorsprong

Zelfstandig naamwoord

bank

(financieel) bank (financiële instelling)

Limburgs

Uitspraak

Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
IPA: /ˈbɑ̀ŋk/ (Etsbergs)

Zelfstandig naamwoord

bank v

(Hooglimburgs) bank (zitmeubel)
(Hooglimburgs) bank (financiële instelling)

Verbuiging

	enkelvoud				meervoud
	geheel	gemuteerd	verkleind	gemuteerd verkleind	geheel	gemuteerd	verkleind	gemuteerd verkleind
nominatief	bank	pank	benkske	penkske	benk	penk	benkskes	penkskes
genitief	banks	panks	benkskes	penkskes	benk	penk	benkskes	penkskes
locatief	bankes	pankes	bankeske	pankeske	bankese	pankese	bankeskes	pankeskes
datief	bank	pank	benkske	penkske	benk	penk	benkskes	penkskes
accusatief	bank	pank	benkske	penkske	benk	penk	benkskes	penkskes