Sünnmasse

De Sünnmasse, kort M_☉, is en Maateenheit in de Astronomie, de över de Masse vun de Sünn fastleggt warrt.

Bruuk

De Masse vun de Sünn bedriggt

$1M_{\odot }=(1{,}98892\ \pm \ 0{,}00025)\ \cdot 10^{30}\,\mathrm {kg}$

Dat is in Wöör utdrückt 1,99 Quadrilliarden Tünnen oder dat 332,946-facke vun de Masse vun de Eer.

De Eenheit M_☉ warrt bruukt, üm de Masse von annere astronoomsche Objekten to beschrieven, de grötter sünd as Planeten. Dat künnt annere Steerns wesen, Steernhopen, masserieke Gasnevels, Düsternevels, Swarte Löcker oder hele Galaxien.

Steerns hebbt tomeist Massen twüschen 0,1 un 10 Sünnmassen. Dormit liggt de Sünn sülvst in’t Dörsnitt vun de Hööftregensteerns, sowiet dat de Masse bedropen deit. Mitünner künnt Steerns aver ok düütlich mehr Masse hebben mit bit to 250 Sünnmassen.

Bestimmen

De Masse vun de Sünn $M_{\odot }$ kann een mit Hülp vun de drütte Keplersche Gesett ut de Groten Halfass vun de Ümloopbahn vun de Eer $a$ un de Umlooptiet vun de Eer $T$ utrekent warrn:

$M_{\odot }={\frac {4\pi ^{2}\cdot a^{3}}{G\cdot T^{2}}}$

Dorbi is $G$ de Gravitatschoonskunstant.

De Negern gellt blots, wenn de Masse vun dat ümlopen Objekt veel lütter is as de Masse vun dat Objekt in de Mitt. Bi Eer un Sünn is dat so. Dorut gifft sik:

$M_{\odot }={\frac {4\pi ^{2}\cdot (1\,{\text{AE}})^{3}}{G\cdot (1\,{\text{yr}})^{2}}}$

To’n Utreken mutt de Gravitatschoonskunstant bekannt wesen. Se is een vun de Naturkunstanten, de an’n sworsten to bestimmen sünd, vunwegen dat de Gravitatschoonskraft in’n Vergliek to de annern Grundkräft bannig swack is. De Weert is vundaag op 4 bit 5 signifikante Steden bekannt, wat in’n Vergliek to annere Naturkunstanten bannig wenig is. Dat eerste mol weer se 1798 vun Henry Cavendish meten. Dorför is blots dat Produkt ut Eerdmasse un Gravitatschoonskunstant bekannt wesen, so dat de Sünnmass blots as Veelfack vun de Eerdmass angeven warrn künn un anners rüm.

Ut dissen histoorschen Grund, dat de Sünnmasse nich bekannt weer un man dorüm de Masse vun vele annere Objekten blots in Proportschoon vun de Sünn angeven künn, man ok wegen de lütterne Tallen, warrt de Eenheit ok vundaag noch bruukt.

Verwandte Eenheiten

En Sünnmasse is so veel as:

• 27.068.510 Maandmassen M_☽
• 00.332.946 Eerdmassen M_♁
• 000.01.048 Jupitermassen M_♃.

De Melkstraat hett üm un bi 180 Milliarden Sünnmassen. Dat sünd ruchweg 3,6 · 10⁴¹ kg. Bi annere Galaxien sünd disse Angaven opstunns noch nich akkerat un blots för Systemen bekannt, de dicht bi un goot vermeten sünd.

In de allgemenen Relativitätstheorie is dat deelwies begäng, de Masse ok in Eenheiten vun de Läng antogeven. Dorbi gellt (mit de Gravitatschoonskunstant G un de Lichtsnelligkeit c): $M_{\odot }{\frac {G}{c^{2}}}\approx 1{,}48~\mathrm {km}$

Weblenk

• Astronomical Units (engelsch) – Artikel bi de IAU