Naar inhoud springen

Uruguay

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
República Oriental del Uruguay
Vlagge van Uruguay
Vlagge van Uruguay
Woapn van Uruguay
Woapn van Uruguay
Kaarte van Uruguay
Kaarte van Uruguay
Informasie
Sproaken Spaansk, uruguayaanske gebårenspråke
Heufdstad Montevideo
Regeringsvörm Republik
Geleuf 60,8% kristelik

38% ateist 1,2% anders

Laand en inwonners
Oppervlakte
- Water
176.215 km²
1,5%
Inwonners
- Dichtheid
3.444.263
19,5 inw./km²
Koordinaten 34° 53′ S, 56° 10′ W

Oaverig
Volksleed "Volksleed van Uruguay"
Munteenheid Uruguayaanske Peso (UYU)
Tiedzone UTC−3 (UYT)
Web | Kode | Tel. .UY | UY | +598

Uruguay, officiääl de Orientaalske Republik Uruguay (spaansk: República Oriental del Uruguay), is en land in Süüdamerika. Et ligt ineklemd tüsken Brasilie in et noorden un noordousten un Argentinie in et süden un süüdwesten. Up et süden ströymt der ouk de Goldrivyr (Rio de la Plata) un et ligt an den Atlantisken Oceaan in et süüdousten. Up ne uppervlakde van ungeväär 176.215 veerkante kilometer woanet rund de 3,4 miljoon lüde. Dårvan woanet der souwat 2 miljoon in et verstädelikte gebeed van de höyvdstad Montevideo.

Wat nu Uruguay is woanden sou'n 13.000 jår torügge grupen jager-gadderaars. De vöärnaamste stamme do as de europeanen der kümmen warren de Charrúa. Andere stammen warren de Guaraní un de Chaná. De portugesen stichteden der de Colónia do Sacramento in 1680; Uruguay wör later koloniseerd as de nåberlanden.

Vöärin de 18. eywe bouwden de spanjaarden Montevideo as militäär kamp üm starker to stån in dunderye oaver wee as de streake tohöyrden. Uruguay wör tüsken 1811 un 1828 unafhangelik, nå ne veervoldige stryd eyrst teagen Portugal un Spanje un later Argentinie un Brasilie. In de eyrste hälvde van de 19. eywe wör et noch regelmåtig lastigevöllen döär butenlandske inmengers.

Achterin de 19. un vöär in de 20. eywe wörden der verskillende ekonomiske un sociale herförmingen döärevöörd, wårdöär et land en stark walvårtsstelsel kreag. Rechtevoord steyt et land bekend as et Switserland van de Amerika's. Toch bleav et land neet vry van ekonomiske krisissen. Achterin de jåren '60 un begin '70 had et land to maken med ekstreemlinkse guerillagrupen. In 1973 wör der nen ståtsgreyp epleygd un völ et land under en diktatoriaal leagerleiderskop töt 1985. Vandage is Uruguay ne demokratiske grundwettelike republik, med nen president den as beide ståtshöyvd un regeyringshöyvd is.

Uruguay steyt in de Amerika's up de eyrste steade wat demokraty, vreyde, laege ümkoupbårheid un digitalisering angeyt. Et steyt laegste up de lyste wat wearldwyd Terrorisme angeyt un steyt tweydes up de lyste vöär Süüdamerika wat betreffet ekonomiske vryheid, inkummensgelykheid, inkummen de man un butenlandske investeringen. Wat untwikkeling, ekonomisken groi, innovaty un weagennet anbelangt, steyt et land darde. Uruguay is bekend as eyne van de meyst sociale landen van latynsk amerika. Et hevt ne houge måte van persöönlyke vryheiden, toleranty, demokraty, un inklusiviteitssaken, wårunder akseptaty van de LGBT-gemeynskap. Weed rouken is der vulleydig legaal (et eyrste land wat dat tolöät) un ouk homohuweliken, horerye un abortus. Et is eyne van de uprichters van de Vereynigde Natys, OAS un Mercosur.