Михаил Горбачов

Михаил Горбачов Михаил Горбачёв
Михаил Горбачов во мај 2010 г.
Претседател (Претседател на Советскиот Сојуз од 15 мљаарт 1990)
На должноста 1 октомври 1988 – 25 декември 1991
Премиер	Николај Ришков Валентин Павлов Иван Силаев
Потпретседател	Генадиј Јанаев
Претходник	Андреј Громико
Наследник	Нема
6-ти Генерален секретар на ЦК на КПСС
На должноста 11 март 1985 – 24 август 1991
Заменик	Владимир Ивашко
Претходник	Константин Черненко
Наследник	Владимир Ивашко
Лични податоци
Роден(а)	Михаил Сергеевич Горбачов 2 март 1931(1931-03-02) Приволное, Ставрополски крај, СССР
Починал(а)	30 август 2022(2022-08-30) (возр. 91)
Партија	КПСС (1950–1991) Социјалдемократска партија на Русија (2001–2004) Сојуз на социјалдемократите (2007–денес) Независна демократска партија на Русија (2008–денес)
Сопружник	Раиса Горбачова (п. 1999)
Установа	Московски универзитет
Професија	правник
Потпис
Портал	Фондација Горбачов

Михаил Сергеевич Горбачов (руски: Михаил Сергеевич Горбачёв; 2 март 1931 – 30 август 2022) — поранешен водач на Советскиот Сојуз од 1985 година до 1991. Неговиот обид за реформи довело до крајот на Студената војна, но исто така довело до крај на Врховниот политички орган на Комунистичката партија на Советскиот Сојуз КПСС и распаѓање на Советскиот Сојуз. Добитник е на Нобелова награда за мир во 1990.

Горбачов се приклучил во КПСС во 1952 г. во својата 21 година. Во 1966 година добил сертификат за земјоделство. Неговата кариера напредувала брзо и во 1970 година бил избран за прв секретар за земјоделство, следната година станал член на Централниот комитет, во 1972 бил на чело на Советската делегација на Белгија, а две години подоцна во 1974 година станал претставник на Врховниот Совет и претседател на постојаната комисија за младински прашања.

Неговата позиција во новата КПСС создала повеќе можности за патување надвор од границите и тоа силно влијаело на неговите политички и социјални погледи во иднина, кога тој станал водач на земјата. Во 1975 година ја предводел делегацијата во Западна Германија, и во 1983 година ја предводел советската делегација на Канада за да се сретне со премиерот Пјер Трудом и членови на канадскиот претставничкиот дом и на сенатот. Во 1984 година патувал во Велика Британија, каде што се состанал со премиерот Маргарет Тачер.

После смртта на Константин Черненко, Михаил Горбачов бил избран за генерален секретар на КПСС на 11 март 1985 година. Тој станал првиот водач на партија, кој е роден по Руската револуција од 1917 година. Како владетел на Советскиот Сојуз, се обидел да ја реформира Комунистичката партија и на националната економија со воведување нагласност ("отвореноста"), перестројка („престројување“, „преструктуирање“) ускоренија („забрзување на економскиот развој“), кои започнале на 27. КПСС Конгрес февруари 1986.

Реформи

Првите реформи воведени во текот на ерата на Горбачов иле алкохолната реформата во 1985 година, која била дизајнирана за борба против широко распространетиот алкохолизам во Советскиот Сојуз. Цените на вотката, виното и пивото биле покачени, и нивната продажба била ограничена. На луѓето кои ќе биле фатени пијани на работа или на јавни места им следувало судење. Пијалаците биле забранети на јавни места и на возовите. Сцените од алкохол исто така биле исфрлани од филмовите. Реформите немале значително влијание врз употребата на алкохол во земјата, но тие задале сериозен економски удар за државниот буџет (загуба од околу 100 милијарди рубли според Александар Јаков), потоа производството на алкохол се преселило на црниот пазар. Алкохолната реформа предизвикала синџир на настани кои завршиле со распаѓањето на Советскиот Сојуз и длабока економска криза во новосоздадената Заедница на независни држави, шест години подоцна.

Законот за соработка донесен во март 1988 година бил можеби најрадикалната економска реформа во текот на првата половина на ерата на Горбачов. Првпат после Лениновата економска политика, законот им овозможил приватен имот во услужната и надворешната трговија. Законот првично вовел високи даноци, но подоцна бил променет за да се избегне обесхрабрувачки приватен сектор. Според оваа одредба, приватните ресторани, продавниците и занаетчиските продавници станале дел од советската сцена. Треба да се напомене дека некои од Републиките ги игнорирале овие ограничувања. На пример, во Естонија на приватни лица им било дозволено да се формираат партнерства со странски компании.

Меѓународна политика

Во меѓународната политика, Горбачов сакал да ги подобри односите и трговијата со Запад. Тој воспоставил блиски односи со неколку западни водачи, како што е Маргарет Тачер. На 11 октомври 1986 Горбачов и Реган се состанале во Рејкјавик за да разговараат за намалување на средниот опсег на јадрено оружје во Европа. Ова довело до потпишувањето на средниот опсег на јадрени проектили. Во февруари 1988 година, Горбачов го најавил повлекувањето на советските сили од Авганистан. Повлекувањето било завршено следната година, иако граѓанската војна продолжила затоа што муџахедините сакале да го соборат про-советскиот режим на Мохамед Наџибулах. Се проценува дека 15.000 луѓе од советскиот сојуз биле убиени во конфликтот меѓу 1979 и 1989 година.

Крај на Горбачовото владеење

Исто така во текот на 1988 година, Горбачов изјавил дека Советскиот Сојуз ќе ја напушти Брежњевата доктрината и им овозможил на земјите од источниот блок да ја изберат својата внатрешна политика. Ова се покажало како најрадикално остварување на реформите на Горбачов на надворешната политика, што портпаролот на неговиот министер за надворешни работи го нарече Синатрина доктрина. Оставањето на доктрината Брежњев довело до серија на револуции во Источна Европа во 1989 година, каде што комунизмот беше симнат од власт. Со исклучок на Романија, просоветските бунења против режимот биле мирни.

Исчезнувањето на советската доминација во Источна Европа ставила крај на Студената војна, и за ова Горбачов добил Нобеловата награда за мир на 15 октомври 1990 година.

Додека политичките иницијативи на Горбачов биле позитивни за слобода и демократија во Советскиот Сојуз и Источна Европа, економската политика на неговата влада постепено ја довела земјата во близина на колапс. До крајот на осумдесеттите години, недостигот на основни прехранбени производи (месо, шеќер) довело до реинтродукција на воениот систем на дистрибуција, каде биле користени ваучери за секој граѓанин на одредена ограничена количина на производот во текот на месецот. Во споредба со 1985 година, дефицитот се зголемил од 0-109 милијарди рубли, златните резерви биле намалени од 2.000 до 200 тони, и надворешниот долг се зголеми 0-120 милијарди долари.

Понатаму, демократизацијата на Советскиот Сојуз и Источна Европа била непоправлива и ја поткопала моќта на КПСС и Горбачов. Обидувајки се Горбачов да ја избегне цензурата и да се создаде поголема политичка отвореност довело до доживување на национализмот и долго воздржуваните анти-руски чувства во советски републики. Барањата за поголема независност од Москва станале се погласни, особено во балтичките републики Естонија, Литванија и Латвија кои од страна на Сталин биле анкетирани во 1940 година. Националистичките чувства, исто така, се појавиле во Грузија, Украина, Ерменија и Азербејџан. На крајот советскиот сојуз бил уништен.

Горбачов бил генерално добро оценет од страна на западот по крајот на Студената војна. Но, во Русија, неговата репутација била многу ниска поради тоа што е означен што ја довел до колапс државата и е одговорен за економската мизерија. Сепак, анкетите покажуваат дека повеќето Руси се задоволни со резултатите од поединечните цели на перестројка.