Galeria del San Gotard

Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada.

Quell articul chì l'è dumà un sbozz. Se violter sii bun de metegh dent un queicoss de pü, preocüpeves minga e provegh. Insì de vegh un'idea de tücc i olter sbozz, vardii chì.

Quella vus chi la gh'ha minga di funt u hin trop poch. Per piesé, giunta di funt a la vus. Insì de vegh un'idea de tücc i olter vus senza font, vardii chì.

La galeria feruviaria del San Gotard e na costrüziun da 15.003 m lungheza tra Airö in d'l Canton Tesin e Göschenen in d'l Canton Uri. La galeria a dü binari. I trènn cun passégger dupéran 8 minüt per passar la galeria.

I lavuur da costrüziun ìn sta de l 1872 a l 1882. La costrüziun era un pruiett da la Svìzzera cun la Germania e l Italia, ad opera da l "Entreprise du Grand Tunnel du Gothard" da Louis Favre. Quasi 5000 uperai ìn venüü dal Italia a lavurà a la galeria. Ul lavur era periculus e mal pagaa. 177 uperai hinn mort. Ul scultur Vincenzo Vela l'ha creaa un monümènt per i vittim da la galeria, chèl sa tröv a la staziun d'Airö.