1874

1871 - 1872 - 1873 - 1874 - 1875 - 1876 - 1877

1874 (MDCCCLXXIV) waor e gewoen jaor wat begós op 'nen donderdag op de Gregoriaanse kalender.

Gebäörtenisse

1 jannewarie - Aafsjaffing van de 'differentieel rechte' in Nederlandjs-Indië, dat wilt zègke dat de in- en oetveurrechte geliek waere veur Nederlenjers en boetelenjers. Minister van Kolonië Fransen van de Putte verwezelik hiejmit ein belangriek liberaal programmapuntj.
1 jannewarie - New York City annexeert de Bronx.
3 jannewarie - Sjtaatsgreep in Sjpanje door generaal Pavia brink Serrano weer aan de mach. Eindj van de Eësjte Sjpaanse Repebliek.
16 april - De Vestingwèt van minister van aorlog Gus Weitzel regelt neet allein de versjterking van de Nuuj Hollesje Waterlinie, mer geuf ouch greun leech aan Groninge, Deventer, 's-Hertogenbosch en anger sjtaej óm hun vestingwerke neer te haole.
16 mei - Äöpening van de eësjte geregelde boatdeens op New York vanoet Rotterdam mèt 't nuuj sjtoumsjeep W.A. Scholten, 't eësjte sjeep van de NV Nederlandjsch-Amerikaansche Sjtoumvaart Maatsjappiej (NASM), de latere Hollandj-Amerika Lien (HAL).
5 juni - De KSRV Njord opgerich, Nederlandjse sjtudenteroejvereiniging.
16 juni - In Nederlandj vilt 't kabinèt-De Vries-Fransen van de Putte euver de Keesrechkwestie.
27 augustus - Beëdiging van 't Kabinèt Heemskerk Azn.-Van Lynden van Sandenburg.
19 september - De Wèt hawwende maotregele tot 't taengegaon van euvermatigen arbeid en verwaarloazing van kènjer, baeter bekènd es 't Kènjerwètje van Van Houten, wirt van krach.
december - Generaal Martínez de Campos pleeg in Sjpanje eine sjtaatsgreep taenge de Eësjte Sjpaanse Repebliek.

zónger datum

Biej 't bezeuk van keuning Willem III aan de nuuj Noorderhave van Rotterdam wirt dees ómgeduip in Keuningshave.

Gebaore

1 jannewarie - Frank Knox, Amerikaanse politicus (gesjtórve 1944)
1 jannewarie - Gustav Whitehead, Duutsj-Amerikaanse lóchvaartpioneer (gesjtórve 1927)
25 jannewarie - William Somerset Maugham, Britse sjriever (gesjtórve 1965)
3 fibberwarie - Gertrude Stein, Amerikaanse dichteres en sjriefster, geistelik moder van "The Lost Generation" (gesjtórve 1946)
5 mieërt - Arthur van Schendel, Nederlandjse sjriever (gesjtórve 1946)
15 mieërt - Oishi Wasaburo, Japanse meteoroloog en esperantis (gesjtórve 1950)
17 mieërt - Herman Hana, Nederlandjse kunstenaer (gesjtórve 1952)
24 mieërt - Harry Houdini, Amerikaanse boejekeuning en illusionis (gesjtórve 1926)
9 april - Albin Lermusiaux, Franse atleet (gesjtórve 1940)
25 april - Guglielmo Marconi, Italiaanse natuurkundige (gesjtórve 1937)
4 mei - Frank Conrad, Amerikaanse elektrotechnicus, oetvènjer en radio-pioneer (gesjtórve 1941)
9 mei - Howard Carter, Èngelsje archeoloog (gesjtórve 1939)
22 mei - Erhard Auer, Beierse politicus en SPD-partiejveurzitter (gesjtórve 1945)
19 juni - Peder Oluf Pedersen, Deense ingenieur en natuurkundige (gesjtórve 1941)
9 augustus - Reynaldo Hahn, Franse compenis en dirigent (gesjtórve 1947)
10 augustus - Herbert Hoover, 31^ste president van de Verenigde Sjtate (1929-1933; gesjtórve 1964)
21 augustus - Herman van Karnebeek, Nederlandjse diplomaat en minister (gesjtórve 1942)
31 augustus - Edward Thorndike, Amerikaanse psycholoog (gesjtórve 1949)
2 september - Frans Drion, Nederlandjs kamerlid (gesjtórve 1948)
13 september - Arnold Schönberg, Oasterieks-Amerikaanse compenis (gesjtórve 1951)
23 november - George Buff, Nederlandjse atleet (gesjtórve 1955)
27 november - Chaim Weizmann, Israëlische politicus; eësjte president van Israël (1949-1952; gesjtórve 1952)
30 november - Winston Churchill, Britse sjtaatsman (gesjtórve 1965)
22 december - Franz Schmidt, Oasteriekse compenis, cellis en pianis (gesjtórve 1939)
29 december - François Brandt, Nederlandjse roejer (gesjtórve 1949)