1871

1868 - 1869 - 1870 - 1871 - 1872 - 1873 - 1874

Gebäörtenisse[bewirk | brón bewèrke]

1 jannewarie - De drie Zuud-Duutsje sjtate, 't keuninkriek Beiere, 't keuninkriek Württemberg en 't groathertogdóm Bade, sjlete zich aan biej de Noord-Duutsje Bóndj.
4 jannewarie - Begin van de veurtdoende besjetinge van Paries door Duutsj gesjöt.
4 jannewarie - Beëdiging van 't Kabinèt-Thorbecke III in Nederlandj.
18 jannewarie - Duutsje einwaering van 't Duutsje Riek: de 22 Duutsje vorste en 3 vriej riekssjtaej rope 't Tweëde Duutsje Keizerriek oet.
28 jannewarie - Waopesjtilsjtand tösje de Duutsje en Franse legersj. Begin van vrejesóngerhanjelinge.
27 mieërt - In Edinburgh wirt de eësjte officiële rugbyinterlandj oet de gesjiedenis gesjpeeld. Sjotlandj wint op Raeburn Place van Èngelandj.
18 mieërt - Pariezenaers rope de revelutie oet taenge de Franse sjtaat; bewèndj van de Commune nump 't sjtadsbesjtuur euver.
10 mei - Mèt 't Verdraag van Frankfurt eindig officieel de Frans-Duutsje Aorlog. Frankriek mót Elzas-Lotharinge aafsjtaon.
12 mei - Keizer Peter II vaan Brazilië teikent de Lei do Ventre Livre: kinder vaan slave weure vaanaof noe vrij gebore.
28 mei - Eindj van de Commune-opsjtand in Paries nao ein waek van blojige gevechte mèt 't regeringsleger.
10 juni - De lètste boum wirt gekap van 't Beekbergerwoud, 't lètste oerbosj in Nederlandj.
7 juli De Nederlandse Tweëde Kamer verwurp 't Sumatra-tractaat tösje 't Verenigd Keuninkriek en Nederlandj.
8 oktober - Chicago wirt bènne 24 oer in de esj gelag door eine felle brandj.
29 oktober - Oprichting van 't Algemeen Nederlands Werklieden Verbond.
november - De Tweëde Kamer ratificeert esnog 't Sumatratractaat. Nederlandj krit de vrieje handj in Atjeh mèr mót belaove de zeëvaart te vriejware euor piraterie. Nederlandj sjteit zien gebiede op Malakka en in Afrika aaf aan de Britte. 't Maog in Brits-Indië contracarbeidersj werve óm de aopevallende plaatsje van de ex-sjlave in Suriname op te völle.
7 december - De Belzje eësjte minister Jules Joseph d'Anethan treujt aaf nao hevige ónlöste in Brussel.

zónger datum

Aletta Jacobs wirt es eësjte vrouwelikke sjtudente mediciene toegelaote aan de Rieksuniversiteit Groninge, aanvankelik veur ein proefperiode van ein jaor nao perseuënlikke toesjtömming van minister Thorbecke.
Schliemann begint mèt ’t opgrave van Troje.

Gebore[bewirk | brón bewèrke]

2 jannewarie - Paul Sédir, Franse sjriever en mysticus (gesjtórve 1926)
10 jannewarie - Grigori Raspoetin, Russische mónnik (gesjtórve 1916)
4 fibberwarie - Friedrich Ebert, Duutsje politicus (gesjtórve 1925)
14 fibberwarie - Wilhelm Karmann, Duutsje carrosserieboewer (gesjtórve 1952)
3 mieërt - Maurice Garin, Franse fitserenner, winnaer eësjte Tour de France (gesjtórve 1957)
5 mieërt - Rosa Luxemburg, Duutsje politica (gesjtórve 1919)
9 mieërt - Mogens Ballin, Deense kunssjilder (gesjtórve 1914)
19 mieërt - Marie Vetsera, maîtresse van Kroanprins Rudolf van Oasteriek (gesjtórve 1889)
27 mieërt - Petrus Josephus Mattheus Aalberse, Nederlandse sjtaatsman en katholiek-sociaal dènker (gesjtórve 1948)
27 mieërt - Heinrich Mann, Duutsje sjriever (gesjtórve 1950)
12 april - Ioannis Metaxas, Griekse generaal en sjtaatsman (gesjtórve 1941)
1 mei - Seakle Greijdanus, Nederlandse theoloog (gesjtórve 1948)
26 mei - Camille Huysmans, Belzje socialistische politicus en Minister van Sjtaat (gesjtórve 1968)
9 juni - Charles Rodolph Weytingh, Nederlandse besjtuurder in Suriname (gesjtórve 1956)
8 juli - K. ter Laan, Nederlandse taalkundige en politicus (gesjtórve 1963)
10 juli - Marcel Proust, Franse sjriever (gesjtórve 1922)
15 juli - José Enrique Rodó, Uruguayaanse sjriever (gesjtórve 1917)
16 juli - Sergius Bulgakov, Russische geistelikke en filosoof (gesjtórve 1944)
27 juli - Herman Heijenbrock, Nederlandse sjilder (gesjtórve 1948)
13 augustus - Karl Liebknecht, Duutsje politicus (gesjtórve 1919)
19 augustus - Orville Wright, Amerikaanse vleegtuugpioneer (gesjtórve 1948)
30 augustus - Ernest Rutherford, Nuuj-Zeëlandjse natuurkundige (gesjtórve 1937)
2 september - Lodewijk Ernst Visser, Nederlandse juris en president van de Hoage Raod der Nederlande (gesjtórve 1942)
22 september - Charlotte Cooper, Britse tennisster en Olympische kampioene (gesjtórve 1967)
23 september - František Kupka, Tsjechisch-Franse sjilder (gesjtórve 1957)
25 september - Benjamin Boers, Nederlandse predikant (gesjtórve 1952)
3 oktober - Stijn Streuvels, Vlaamse sjriever (gesjtórve 1969)
30 oktober - Paul Valéry, Franse filosoof en sjriever (gesjtórve 1945)
18 november - Amadeo Vives, Sjpaanse componis, meziekpedagoog en dirigent (gesjtórve 1932)
13 december - Emily Carr, Canadese sjilderes en sjriefster (gesjtórve 1945)

exacte datum ónbekènd

Medard Tytgat, Vlaamse kunssjilder (gesjtórve 1948)
George Washington, Amerikaans/Belsj/Britse oetvènjer van ónger angere de oploskoffie (gesjtórve 1946)

Gesjtórve[bewirk | brón bewèrke]

1 jannewarie - Alexander Munro (45), Britse beeldhawwer
18 mieërt - Augustus De Morgan (64), Britse wiskundige en logicus
23 mieërt - Louis Hubené (53), Belzje pianis, sjtadsbeijaardeer en componis
13 mei - Daniel Auber (89), Franse componis
18 oktober - Charles Babbage (79), Britse oetvènjer
22 oktober - Sir Roderick Murchison (79), Sjotse geoloog

Meziek[bewirk | brón bewèrke]

Johann Strauss jr. sjrief de operette 1001 Nacht, dae hae oarsjprunkelik "Indigo" neumde
Giuseppe Verdi sjrief de opera Aida
Johannes Brahms componeert zien Schicksalsleed, Opus 54