Naar inhoud springen

Rössisch-Orthodoxe Kèrk

Van Wikipedia

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Symbool vaan de Russisch-Orthodoxie
Kirill vaan Moskou, d'n allewijle Patriarch vaan de kèrk
De Christus Verlosserkathedraol in Moskou, hart vaan de Russisch-Orthodoxie

Russisch-Orthodoxie of Russisch-Orthodoxe Kèrk (ROK; Russisch: Ру́сская правосла́вная це́рковь, vert. Rússkaâ pravoclávnaâ čérkov’ , spreek oet: ROES-skaja prava-SLAV-naja TSJER-kav), officiëlen alternatieve naom is 't Moskovietisch Patriarchaat (Моско́вский патриарха́т, Moskóvskij patriarhát, Mas-KOV-skiej patriar-CHAT), is ein vaan de vieftien oonaofhenkeleke oesters-orthodoxe kèrke (al zal dat binnekort woersjijnelek verandere door de gebäörtenisse vaan 2018; zuuch: weier in dit artikel). Ze steit officieel oonder 't gezag vaan 't Oecumenisch patriarchaot vaan Constantinopel (ouch dat kin binnekort veraandere door 't Sjisma). D'n huidege Patriarch vaan Moskou (es 't woere de paus vaan de Russisch-Orthodoxe Kèrk) is Kirill vaan Moskou.

Officieel hiers dees Kèrk euver 't gans patriarchaat vaan Moskou en gans Rus’. In prioriteit steit de ROK op de vijfde plaots vaan de vaan orizjien op Constantinopel geriechde Orthodoxe kèrke, metein oonder de veer originele patriarchate vaan de Grieks-Orthodoxe Kèrk, die vaan Constantinopel, Alexandrië, Antiochië en Jeruzalem. De officieel keerstening vaan Kiev Rus’ weurt breid gezeen es de geboorte vaan de ROK en 't weurt geluif tot dit ziech heet aofgespeuld in 988 mèt de duiping vaan de Kievse prins Vladimir en zie volk door de geisteleke vaan ‘t Oecumenisch patriarchaot vaan Constantinopel, wat deil oet bleef make vaan de ROK veur de koumende zès iewe, wijl de Kievse Kèrk deil oet bleef make bis 1686. Allewijl claimp de ROK häör exclusieve jurisdictie euver de Orthodoxe Christene, los vaan edere ethnische achtergroond daan ouch, die deil oetmake vaan veurmaolege rippeblieke vaan de Sovjet-Unie, mèt Georgië en Armenië es oetzundering, al weurt dee claim bekritiseerd door len wie Esland, Moldavië en Oekraïne aongezeen parallelle Orthodoxe jurisdicties dao blieve bestoon: de Estische Apostolische Orthodoxe Kèrk en de Metropolis vaan Bessarabië respectievelek (zuuch euver de Oekraïense situatie in de paragraof hei-oonder). Zie praktiseert ouch de jurisdictie euver de autonome Kèrk vaan Japan en de Orthodoxe Christene in de Volksrippebliek vaan China. De ROK-departeminte in Wit-Rusland, Esland, Lètland, Moldavië en Oekraïne genete sinds de jaore 90 groete maote vaan otonomie, al is dat klein in de status vaan de formele geisteleke conteks.

De ROK mót evels neet verward weure mèt de Orthodoxe Kèrk in Amerika, ’n aander “constantinopelse” Orthodoxe Kèrk (sinds 1970, al is ze neet universeel erkind es zoen kèrk), die trökgeit nao de kolonisatie vaan Russe in Alaska (toen deil vaan ‘t Rössisch Riek) in de late achtienden iew en ziech nog ummertouw riech op de ROK liturgische traditie. De ROK mót ouch neet verward weure mèt de Rössisch-Orthodoxe Kèrk Boete Rusland (ROKBR), gezeteld in New York City. De ROKBR waor opgeriech in de jaore 20 door Rössische gemeinsjappe boete communistisch Rusland, die weigerde de authoriteit vaan 't nui Moskovietische patriarchaat de facto leier Sergius Stragorodsky te erkinne. De twie Kèrke hereinegde op 17 mei 2007; de ROKBR is allewijl ’n autonoom deil vaan de Russisch-Orthodoxe Kèrk.

Sjisma in de Oosters-Orthodoxe Wereld

[bewirk | brón bewèrke]
Dit artikel geit euver 'n doorgaonde gebäörtenis
D'n inhawd van dit artikel kan naovenant gauw verangere en kan mesjiens neet gans mie kloppe mit de lèste óntwikkelinge.


Op 23 april 2018 leet de Oekraïnse Prizzedent Petro Porosjenko weite bij 't Oecumenisch patriarchaot vaan Constantinopel oonaofhenkelekheid aon te vraoge veur de Oekraïens-Orthodoxe Kèrk[1]. Dit zaw beteikene tot de Oekraïense Kèrk es oonaofhenkeleke kèrk deil oet geit make vaan Constantinopel en daomèt door alle Orthodoxe Kèrke die oonder de autoriteit vaan Constinopel staon erkènd mot weure. Op 31 augustus 2018, nudegde de Patriarch vaan Constantinopel, Bartholomeus I vaan Constantinopel, de Patriarch vaan Moskou, Kirill vaan Moskou, oet um te spreke euver 't Oekraïens verzeuk oonaofhenkelek te weure vaan Moskou. Oet dat gesprek leek klaor te zien tot Bartholomeus I vaan plan waor in te gaon op 't Oekraïens verzeuk[2]. Twie weke later, op 14 september 2018, de ROK verklaorde neet de Patriarchaot vaan Constantinopel te "commemorere". Dit leek te suggerere tot de Russisch-Orthodoxe Kèrk häör ben te willde breke mèt Constaninopel[3].

Op 11 oktober 2018 leet Constantinopelse Patriarch, Bartholomeus I, officieel weite de Oekraïens-Orthodoxe Kèrk (OOK) te erkènne es oonaofhenkeleke kèrk binne de Oosters-Orthoxe wereld[4]. De erkènning waor d'r op geriech um twie versjèllende Orthodoxe kèrke in Oekraïene um te zètte bis ein kèrk (die twie kèrke zien de ieder geneumde OOK, en de Oekraïense autocefale Orthodoxe Kèrk, of OAOK). De bisjoppe in allebei de kèrke woorte erkènd. De OOK heet zoen 12.000 parochieë, wijl de OAOK d'r zoen 6.000 heet. 't Weurt evels geluif tot väöl vaan de Russisch-Orthodoxe parochieë in Oekraïende d'r ouch veur gaon keze ziech te voge bij de Oekraïens-Orthodoxe Kèrk[5]. D'n daag daonao, op 12 oktober 2018, leet de Russische Prizzedent Vladimir Poetin weite tot heer es reactie op de door Constantinopel erkènde oonaofhenkelekheid 'n meeting had georganiseerd mèt de Russische Veilegheidsraod um te spreke euver socio-ikkenomische en internationaal probleme; dit woort door väöl lui geïnterpreteerd es 'n reactie op de situatie. Ouch Russische staotsmedia, wie Sputnik News, erkènde dit verband[6][7][8].

Drei daog later, op 15 oktober 2018, leet de Russisch-Orthodoxe Kèrk in Minsk (Wit-Rusland) weite alle ben mèt 't Oecumenisch patriarchaot vaan Constantinopel te breke, wat inhilt tot de Kèrk neet mie bis de Oosters-Orthodoxe kèrke zal behure. Dit gebäört mie es 'n millennium naotot de Russisch-Orthodoxe Kèrk door Constantinopel woort opgeriech roond 't jaor 988 ('t exak jaor is neet zeker; zuuch hei veur historische konteks: Historie vaan Rusland). Dit weurt daan ouch es 'n behöbbeleke gebäörtenis gezien in de historie vaan 't Christendóm, mie zoe umtot mèt häör 150 mieljoen volgers de Russisch-Orthodoxe Kèrk de kèrk is veur mie es haaf vaan de Oosters-Orthodoxe Christene[9][10].

Op 16 oktober 2018 leet Russisch-Orthodox metropoliet Hilarion Alfejev vaan Volokolamsk aon de BBC weite tot de Russisch-Orthodoxe Kèrk zien donaties veur de Kloesters op Oros Athos opzeet, 'ne berg dee ein vaan de belaangriekse heilege plaotse vaan de Oosters-Orthodoxe wereld is. 't Is bekènd tot de Oros Athos-kloesters groete donaties oontvaange vaanoet Rusland (oonlaanks stoond de meter op 200 mieljoen dollar (bekans 175 mieljoen euro). Hilarion suggereerde tot Russische donatäörs hun donaties veurtaon mooste sjinke aon Russische heilege plaotse[11].

Bron

[bewirk | brón bewèrke]
  • 't Deil euver de sjisma in de Oosters-Orthodoxe Wereld is groetdeils euvergenomme vaan de Ingelstaolege versie.
  1. ↑ [1] "Poroshenko: Constantinople begins procedures to allow creation of independent Ukrainian Orthodox Church" (Ingels), UAWire (23 April 2018)
  2. ↑ https://www.rferl.org/a/orthodox-church-heads-bartholomew-istanbul-russia-kirill-discuss--ukraine-bid-split-russian-church/29464950.html "Orthodox Church Heads Discuss Ukraine Bid To Split With Russia" (Ingels), ''RadioFreeEurope/Radio Liberty" (1 september 2018)
  3. ↑ https://www.bbc.com/news/world-europe-45529355 "Russian Orthodox Church cuts ties with Constantinople over Ukraine", ''BBC'' (15 september 2018).
  4. ↑ https://www.kyivpost.com/ukraine-politics/constantinople-patriarchate-recognizes-kyiv-patriarch-filaret-as-legitimate.html "Constantinople recognizes Kyiv Patriarch Filaret as church bishop" (Ingels), Kiev Post (11 oktober, 2018).
  5. ↑ https://www.bbc.com/news/world-europe-45877584. "Orthodox Church split: Five reasons why it matters", BBC (17 oktober 2018).
  6. ↑ http://kremlin.ru/events/president/news/58813 "Совещание с постоянными членами Совета Безопасности" (Russisch), Kremlin (12 oktober 2018).
  7. ↑ https://sputniknews.com/russia/201810121068843182-russia-ukraine-putin-security-council-orthodox-church-crisis/. "Putin Discusses Orthodox Church Crisis in Ukraine with Russian Security Council" (Ingels), Sputnik (12 oktober 2018).
  8. ↑ https://www.nytimes.com/2018/10/15/world/europe/russia-orthodox-church.html?module=inline "Russia Takes Further Step Toward Major Schism in Orthodox Church" (Ingels), The New York Times (15 oktober 2018).
  9. ↑ https://www.nytimes.com/2018/10/15/world/europe/russia-orthodox-church.html?module=inline. "Russia Takes Further Step Toward Major Schism in Orthodox Church" (Ingels), ''The New York Times'' (15 oktober 2018).
  10. ↑ https://www.bbc.com/russian/news-45879571. ""Мы и без них проживем". Интервью митрополита Илариона после решений синода" (Russisch), ''BBC'' (16 oktober 2018).
  11. ↑ https://meduza.io/en/brief/2018/10/17/the-real-russia-today. "Millions of Russian dollars on Mount Athos, tabloid shenanigans against Yuri Dmitriev, and Olga Oliker on ‘Moscow’s nuclear enigma" (Ingels), Meduza (17 oktober 2018).
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Rössisch-Orthodoxe_Kèrk&oldid=436294"