rabûn

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /rɑːˈbuːn/
• Kîtekirin: ra·bûn

Lêker

rabûn (lêkera negerguhêz)
Rehê dema niha: ra-b-
RP. Niha
	ez	radibim
	tu	radibî
	ew	radibe
	em, hûn, ew	radibin
Fermanî	Yekjimar	rabe
	Pirjimar	rabin
Rehê dema borî: ra-bû-
RP. Boriya sade
	ez	rabûm
	tu	rabûyî
	ew	rabû
	em, hûn, ew	rabûn
Formên din: Tewandin:rabûn

rabûn lêkera pêkhatî, negerguhêz

1. Ji ser piştê yan qalçeyan bilind bûn ser piyan anku lingan.

   Dema min dengê wî bihîst, zû ji nav nivînan rabûm.

2. Bilindtir bûn.

   Ava çemî ji ber baranê rabû.

3. Zêdetir bûn, girantir bûn.

   Bihayê qût û erzaqî radibe.

4. Werimîn, perçivîn, pif bûn.

   Hevîr radibe.

5. Dil hatin nêzî rewşa hilavêtinê anku veresînê.

   Dilê min bi vê şorbeyê radibe.

6. ser hildan, hilperîn.

   Gel dijî hikûmetê rabûye.

7. Rep bûn, req bûn.

   Kîrê wî rabû.

8. Mezin bûn, perwerde bûn.

   Li ber destê hosteyek hêja rabûme.

9. Şiyar bûn, ji nav nivînan derketin.

   Vê spêdeyê ez seet 8 rabûm.

10. Piştî mirinê dîsan dest bi jînê kirin.

    Tê bawerkirin ku Roja Qiyametê hemî mirî dê rabin.

11. neman li ser desthilatê, îşê xwe bicih hêlan

    Mamosta Ahmed yê rabûyî, û mamosta Azad li şûna wî dest bi kar bûye.

12. pak bûn, saxlem bûn, ji tengasiyê derketin firaqetiyê.

    Hemdê Xwedê re şikûr, tengasî kişand û rabû ser xwe."

13. harbûn, ji destdana aramiya xwe, esebî
    • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Ji wêjeya klasîk

• Kagul dibest tayek verest vê ra şikest nîşan e qest
  Ew lebşeker wa hate der rabû ji ber tayên di ber
  Xalên di qer zulf çûne ser eslan seher lê bûn fereq — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: ڕابوون‎

Herwiha

• rabîn
• rabwîn
• ravûn

Tewîn

• Tewandin: rabûn
  • Dema niha: ra-b-
  • Dema borî: ra-bû-

Nêzîk

• hewa ketin
• hilketin

Têkildar

• rakirin

Bide ber

• rûniştin

Etîmolojî

Ji ra- + bûn.

Jê

• raber
• raberî
• rabûyî

Werger

• Almanî: steigen → de, aufsteigen → de, hochsteigen → de, hochfliegen → de
• Başkîrî: күтәрелеү (kütärelew), ҡалҡыу (qalqïw), менеү (menew)
• Belarusî: падыма́цца impf (padymácca), падня́цца pf (padnjácca), устава́ць impf (ustavácʹ), уста́ць pf (ustácʹ)
• Bengalî: ওঠা → bn (oṭha)
• Bulgarî: вдигам → bg (vdigam)
• Burmayî: ထ → my (hta.)
• Çekî: stoupat → cs, zvedat se
• Çînî:

  Mandarînî: 起來 → zh (qǐlai), 上升 → zh (shàngshēng)

• Endonezyayî: naik → id
• Erebî: نَهَضَ‎ → ar (nahaḍa), اِرْتَفْعَ‎ (irtafʿa)
• Esperantoyî: altiĝi, plialtiĝi
• Estonî: tõusma → et
• Farisî: برخیزیدن‎ (barxizidan), برخاستن‎ → fa (barxâstan)
• Fînî: nousta → fi, kohota → fi, kohottautua
• Fransî: monter → fr
• Friyolî: levâ, alçâsi
• Frîsiya kevn: rīsa
• Gaelîka skotî: èirich
• Hindî: चढ़ना → hi (caṛhnā)
• Holendiya kevn: rīsan
• Holendî: rijzen → nl, opstijgen → nl
• Îbranî: עלה‎ → he ('alá)
• Îngilîziya kevn: rīsan
• Îngilîzî: rise → en
• Îngriyî: noissa
• Îrlendî: éirigh

  Îrlendiya kevn: at·reig

• Îtalî: salire → it, sorgere → it
• Îzlendî: hækka
• Japonî: あがる → ja (agaru), 上昇する → ja (jōshō suru)
• Javayî: munggah → jv
• Katalanî: pujar → ca
• Keçwayî: yarquy
• Koreyî: 오르다 → ko (oreuda)
• Latgalî: ceļt
• Latînî: ascendo, surgo → la, orior → la
• Latviyayî: celt → lv
• Lawsî: ຂຶ້ນ → lo (khưn)
• Lîtwanî: kilti → lt
• Maorî: whakapuke
• Mecarî: emelkedik → hu, felemelkedik → hu, feláll → hu, felszáll → hu, felkel → hu
• Nîvxî: мырдь (mərd̦)
• Oksîtanî: pojar → oc
• Oromoyî: ba'uu
• Osmanî: قالقمق‎ (kalkmak)
• Polonî: unieść się, podnieść się → pl
• Portugalî: subir → pt, ascender → pt, levantar → pt
• Romanyayî: urca → ro
• Rusî: поднима́ться → ru impf (podnimátʹsja), подня́ться → ru pf (podnjátʹsja), встава́ть → ru impf (vstavátʹ), встать → ru pf (vstatʹ)
• Saksoniya kevn: rīsan
• Spanî: levantarse → es
• Swêdî: stiga → sv
• Tayî: ขึ้น → th (kʉ̂n)
• Tirkî: kalkmak → tr
• Toxarî B: ränk-
• Ûkraynî: підніма́тися impf (pidnimátysja), підня́тися pf (pidnjátysja), встава́ти impf (vstaváty), вста́ти pf (vstáty)
• Venîsî: łevar
• Viyetnamî: dậy → vi, đứng dậy → vi, lên → vi
• Walonî: monter → wa
• Weylsî: codi → cy, esgyn → cy
• Ximêrî: ងើប → km (ngəəp), ឡើង → km (laəng)
• Yûnanî: αναδύομαι → el (anadýomai)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	rabûn	rabûn
Îzafe	rabûna	rabûnên
Çemandî	rabûnê	rabûnan
Nîşandera çemandî	wê rabûnê	wan rabûnan
Bangkirin	rabûnê	rabûnino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	rabûnek	rabûnin
Îzafe	rabûneke	rabûnine
Çemandî	rabûnekê	rabûninan

rabûn mê

1. Bilindbûn ji ser piştê yan qalçeyan bo ser piyan anku lingan.
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
2. Bilindtirbûn.

   Rabûna avê gelek kes bi xwe re birin.

3. Zêdetir bûn, girantir bûn.

   Rabûna nirxê tiştan hejaran dixe tengasiyê.

4. Werimîn, perçivîn, pifbûn.

   Rabûna hevîrî.

5. Dil hatin nêzî rewşa hilavêtinê anku veresînê.
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
6. Serhildan, hilperîn.

   Ev rabûna pêncê ye ku îsal dijî hikûmetê tê kirin.

7. Rep bûn, req bûn.

   Rabûna kîrî ne bi destê mîrî ye.

8. Mezinbûn, perwerdebûn.

   Rabûna di malek xwenda de derfetek pir baş da wî ku wêje û hunerê binase.

9. Şiyarbûn, derketina ji nav nivînan.

   Ma kî ji rabûna zû hez dike?!.

10. Saxbûna piştî mirinê.
    • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)