ალეუტის კუნძულები
 | |
| გეოგრაფია | |
|---|---|
| მდებარეობა | წყნარი ოკეანე |
| კოორდინატები | 52°05′49″ ჩ. გ. 173°30′02″ დ. გ. / 52.09694° ჩ. გ. 173.50056° დ. გ. |
| ფართობი | 37, 8 კმ² |
| უმაღლესი წერტილი | 2857 მ |
ალეუტის კუნძულები (ინგლ. Aleutian Islands) — არქიპელაგი წყნარი ოკეანის ჩრდილოეთ ნაწილში. შედის ალასაკის შტატში (აშშ). შედგება 110 კუნძულისა და მრავალი კლდისაგან. გადაჭიმულია 1740 კმ-ზე. ფართობი 37, 8 ათ. კმ².
ალეუტის კუნძულები წყალქვეშა ქედის მწვერვალებია, რომელთა უმრავლესობა ვულკანურ კონუსებს წარმოადგენს. უმაღლესი მწვერვალია შიშალდინის ვულკანი (2857 მ) კუნძულ უნიმაკზე. ალეუტის კუნძულებზე 25 მოქმედი ვულკანია. ჰავა სუბარქტიკული, ოკეანისა; ზამთარი თბილი (თებერვლის საშუალო წლიური ტემპერატურა - 1.4°) და ნოტიოა, ზაფხული გრილი (აგვისტოს საშუალო ტემპერატურა 11.9°). ნალექები დაახლოებით 1500 მმ წელიწადში. ხშირია შტორმი.
სუბარქტიკულ მდელოებს მთათა ფერდობებზე გოლცების სარტყელი ენაცვლება. სანაპირო წყლებში ბევრია ლომვეშაპი, სელაპი, თევზი; კლდეებზე „ფრინველთა ბაზარია“. ყველა კუნძულზე აშენებენ ცისფერ მელას. ალეუტის კუნძულები რუსმა მეზღვაურებმა აღმოაჩინეს XVIII საუკუნის შუა წლებში.
1867 წლამდე ეკუთვნოდა რუსეთს, შემდეგ მეფის მთავრობამ ალასკასთან ერთად აშშ-ს მიჰყიდა. მთავარი დასახლებული პუნქტია დაჩ-ჰარბორი (კუნძულ უნალაშკაზე).
ლიტერატურა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 1, თბ., 1975. — გვ. 290.