პელოპონესის ნახევარკუნძული: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა

[შეუმოწმებელი ვერსია]

[შემოწმებული ვერსია]

← წინა ცვლილება

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა

ვიზუალურივიკიტექსტი

შიდახაზური

უკანასკნელი რედაქცია 14:47, 16 იანვარი 2021-ის მდგომარეობით

არ უნდა აგვერიოს შემდეგ მნიშვნელობა(ებ)ში: პელოპონესის პერიფერია.

პელოპონესი (ბერძ. Πελοπόννησος) — ნახევარკუნძული და გეოგრაფიული რეგიონი საბერძნეთის სამხრეთ ნაწილში. 1893 წლიდან, მას შემდეგ რაც გაიყვანეს კორინთოს არხი, იგი ტექნიკურ კუნძულად იქცა. გვიანდელი შუა საუკუნეების საბერძნეთში ოტომანთა ბატონობის დროს, ნახევარკუნძული ცნობილი იყო როგორც მორეა (ბერძ. Μωρέας). ეს დასახელება სასაუბრო თურქულში დღემდე გამოიყენება.

ნახევარკუნძული 1987 წლის რეფორმამდე საბერძნეთის ადმინისტრაციული რეგიონი იყო, ამჟამად კი მისი ტერიტორია სამი პერიფერიის შემადგენლობაშია მოქცეული: უდიდესი ნაწილი ეკუთვნის პელოპონესის პერიფერიას, ხოლო დანარჩენი ნაწილები დასავლეთ საბერძნეთის და ატიკას პერიფერიებს.

გეოგრაფია

პელოპონესის ნახევარკუნძულის ფართობი შეადგენს 21 549.6 კმ²-ს და წარმოადგენს საბერძნეთის ყველაზე სამხრეთით მდებარე ნაწილს. ნახევარკუნძული დანარჩენ საბერძნეთს ორი სახმელეთო გზით უკავშირდება, ერთი — კორინთოს ყელით და მეორე — რიო-ანტირიოს ხიდით (აგებულია 2004 წელს).

ნახევარკუნძულის შიდა ნაწილი მთებითაა დაფარული, ხოლო სანაპირო საკმაოდ ღრმაა და დაკბილული. უმაღლესი მწვერვალია ტაიგეტუსი (2 409 მეტრი). ნახევარკუნძული თავისმხრივ მოიცავს ოთხ სამხრეთისკენ მიმათულ ნახევარკუნძულს: მესენიას ნახევარკუნძული, მანის ნახევარკუნძული, მალეას კონცხი და არგოლიდის ნახევარკუნძული.

პელოპონესის ნახევარკუნძულთან მდებარეობს კუნძულების ორი ჯგუფი: სარონიკის კუნძულები აღმოსავლეთით და იონას კუნძულები დასავლეთით. მისგან სამხრეთით მდებარეობს კუნძული კიტირა.

ისტორია

ნახევარკუნძულის ტერიტორია, ჯერ კიდევ პრეისტორიული ხანიდანაა დასახლებული. მისი თანამედროვე სახელი მომდინარეობს ბერძნული მითოლოგიიდან, კონკრეტულად მითიდან გმირ პელოპის შესახებ, რომელმაც მთლიანი ნახევარკუნძული დაიპყრო. სახელი Peloponnesos ნიშნავს „პელოპის კუნძულს“.

პირველი ბერძნული ცივილიზაცია, აქ ბრინჯაოს ხანაში, ნახევარკუნძულის ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში გამოჩნდა. სავარაუდოდ, ეს იყო ეგეის ან მიკენის კულტურა. ანტიკურ ხანაში, პელოპონესი ძველი საბერძნეთის გულს წარმოადგენდა. აქ მდებარეობდა ისეთი ქალაქ-სახელმწიფოები, როგორებიცაა სპარტა, კორინთო, არგოსი და მეგალოპოლისი. ნახევარკუნძული ჩართული იყო ბერძენ-სპარსელთა ომებში. სწორედ აქ მიმდინარეობდა ძვ.წ. 431-404 წლებში პელოპონესის ომები. ძვ.წ. 146 წელს, პელოპონესმა ვერ გაუძლო რომის იმპერიას და მისი გაფართოების მსხვერპლი გახდა, გადაიქცა რა მის ერთ-ერთ, აქაიას პროვინციად.

რესურსები ინტერნეტში

პელოპონესი - ბრიტანიკა
ოფიციალური რეგიონული საიტი დაარქივებული 2008-09-15 საიტზე Wayback Machine.
[1]

@@ ხაზი 1: / ხაზი 1: @@
+{{განსხვავება|პელოპონესის პერიფერია}}
 [[ფაილი:PeloponnesosMap.png|მინი|250პქ]]
-'''პელოპონესის ნახევარკუნძული''' ([[ბერძნული ენა|ბერძ]]. Πελοπόννησος) - [[ნახევარკუნძული]] და რეგიონი [[საბერძნეთი]]ს სამხრეთ ნაწილში. [[1893]] წლიდან, მას შემდეგ რაც გაიყვანეს [[კორინთოს არხი]], იგი ფაქტიურად [[კუნძული|კუნძულად]] იქცა. [[შუა საუკუნეები|შუა საუკუნეებში]], ოსმალეთის საბერძნეთის დროს, პალოპონესს მორეა ერქვა. მას ამ სახელით ხშირად დღემდე მოიხსენიებენ.
+'''პელოპონესი''' ({{lang-el|Πελοπόννησος}}) — [[ნახევარკუნძული]] და [[საბერძნეთის რეგიონები|გეოგრაფიული რეგიონი]] [[საბერძნეთი]]ს სამხრეთ ნაწილში. [[1893]] წლიდან, მას შემდეგ რაც გაიყვანეს [[კორინთოს არხი]], იგი ტექნიკურ [[კუნძული|კუნძულად]] იქცა. გვიანდელი [[შუა საუკუნეები]]ს საბერძნეთში [[ოტომანთა იმპერია|ოტომანთა]] ბატონობის დროს, ნახევარკუნძული ცნობილი იყო როგორც ''[[მორეა]]'' ({{lang-el|Μωρέας}}). ეს დასახელება სასაუბრო [[თურქული ენა|თურქულში]] დღემდე გამოიყენება.
+ნახევარკუნძული 1987 წლის რეფორმამდე საბერძნეთის ადმინისტრაციული რეგიონი იყო, ამჟამად კი მისი ტერიტორია სამი [[საბერძნეთის პერიფერიები|პერიფერიის]] შემადგენლობაშია მოქცეული: უდიდესი ნაწილი ეკუთვნის [[პელოპონესის პერიფერია]]ს, ხოლო დანარჩენი ნაწილები [[დასავლეთ საბერძნეთის პერიფერია|დასავლეთ საბერძნეთის]] და [[ატიკას პერიფერია|ატიკას]] პერიფერიებს.
 == გეოგრაფია ==
-პელოპონესის ნახევარკუნძულის ფართობი შეადგენს 21,549.6 კმ²-ს და წარმოადგენს საბერძნეთის ყველაზე სამხრეთით მდებარე ნაწილს. ნახევარკუნძული დანარჩენ საბერძნეთს ორი სახმელეთო გზით უკავშირდება, ერთი - [[კორინთოს ყელი]]თ და მეორე - [[რიო-ანტირიოს ხიდი]]თ.
+პელოპონესის ნახევარკუნძულის ფართობი შეადგენს 21 549.6 კმ²-ს და წარმოადგენს საბერძნეთის ყველაზე სამხრეთით მდებარე ნაწილს. ნახევარკუნძული დანარჩენ საბერძნეთს ორი სახმელეთო გზით უკავშირდება, ერთი — [[კორინთოს ყელი]]თ და მეორე — [[რიო-ანტირიოს ხიდი]]თ (აგებულია [[2004]] წელს).
+[[სურათი:Arkadia idyll Peloponnese.jpg|მინი|250px|[[არკადია (საბერძნეთი)|არკადიის]] ხედი]]
-ნახევარკუნძულის შიდა ნაწილი მთებითაა დაფარული, ხოლო სანაპირო საკმაოდ ღრმაა. უმაღლესი მწვერვალია [[ტაიგეტი]] (2,409 მ). სამხრეთ ნაწილში, პელოპონესიდან გამოზრდილია კიდევ ოთხი ნახევარკუნძული: [[მესენიის ნახევარკუნძული|მესენია]], [[მანის ნახევარკუნძული|მანი]], [[მალეის კონცხი]] და [[არგოლიდის ნახევარკუნძული|არგოლიდი]].
+ნახევარკუნძულის შიდა ნაწილი მთებითაა დაფარული, ხოლო სანაპირო საკმაოდ ღრმაა და დაკბილული. უმაღლესი მწვერვალია [[ტაიგეტუსი]] (2 409 მეტრი). ნახევარკუნძული თავისმხრივ მოიცავს ოთხ სამხრეთისკენ მიმათულ ნახევარკუნძულს: [[მესენიას ნახევარკუნძული]], [[მანის ნახევარკუნძული]], [[მალეას კონცხი]] და [[არგოლისი|არგოლიდის ნახევარკუნძული]].
+პელოპონესის ნახევარკუნძულთან მდებარეობს კუნძულების ორი ჯგუფი: [[სარონიკის კუნძულები]] აღმოსავლეთით და [[იონას კუნძულები]] დასავლეთით. მისგან სამხრეთით მდებარეობს კუნძული [[კიტირა]].
 == ისტორია ==
-ნახევარკუნძულის ტერიტორია, ჯერ კიდევ პრეისტორიული ხანიდანაა დასახლებული. მისი თანამედროვე სახელი მომდინარეობს [[ბერძნული მითოლოგია|ბერძნული მითოლოგიიდან]], კონკრეტულად მითიდან გმირ [[პელოპი]]ს შესახებ, რომელმაც მთლიანი ნახევარკუნძული დაიპყრო. სახელი Peloponnesos ნიშნავს "''პელოპის კუნძულს''".
+ნახევარკუნძულის ტერიტორია, ჯერ კიდევ პრეისტორიული ხანიდანაა დასახლებული. მისი თანამედროვე სახელი მომდინარეობს [[ბერძნული მითოლოგია|ბერძნული მითოლოგიიდან]], კონკრეტულად მითიდან გმირ [[პელოპი]]ს შესახებ, რომელმაც მთლიანი ნახევარკუნძული დაიპყრო. სახელი Peloponnesos ნიშნავს „''პელოპის კუნძულს''“.
-პირველი [[ბერძნული ცივილიზაცია]], აქ [[ბრინჯაოს ხანა]]ში, ნახევარკუნძულის ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში გამოჩნდა. სავარაუდოდ, ეს იყო [[ეგეის კულტურა|ეგეის]] ან [[მიკენური ხანა|მიკენის კულტურა]]. [[ანტიკური ხანა|ანტიკურ ხანაშ]]ი, პელოპონესი [[ძველი საბერძნეთი]]ს გულს წარმოადგენდა. აქ მდებარეობდა ისეთი ქალაქ-სახელმწიფოები, როგორებიცაა [[სპარტა]], [[კორინთო]], [[არგოსი]] და [[მეგალოპოლისი (საბერძნეთი)|მეგალოპოლისი]]. ნახევარკუნძული ჩართული იყო [[ბერძნულ-სპარსული ომები|ბერძნულ-სპარსულ ომებში]]. სწორედ აქ მიმდინარეობდა ძვ.წ. 431-404 წლებში პელოპონესის ომები. ძვ.წ. 146 წელს, პელოპონესმა ვერ გაუძლო [[რომის იმპერია]]ს და მისი გაფართოების მსხვერპლი გახდა, გადაიქცა რა მის ერთ-ერთ, [[აქაია (პროვინცია)|აქაიას პროვინციად]].
+პირველი [[ბერძნული ცივილიზაცია]], აქ [[ბრინჯაოს ხანა]]ში, ნახევარკუნძულის ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში გამოჩნდა. სავარაუდოდ, ეს იყო [[ეგეის კულტურა|ეგეის]] ან [[მიკენური ხანა|მიკენის კულტურა]]. [[ანტიკური ხანა|ანტიკურ ხანაშ]]ი, პელოპონესი [[ძველი საბერძნეთი]]ს გულს წარმოადგენდა. აქ მდებარეობდა ისეთი ქალაქ-სახელმწიფოები, როგორებიცაა [[სპარტა]], [[ძველი კორინთი|კორინთო]], [[არგოსი]] და [[მეგალოპოლისი (საბერძნეთი)|მეგალოპოლისი]]. ნახევარკუნძული ჩართული იყო [[ბერძენ-სპარსელთა ომები|ბერძენ-სპარსელთა ომებში]]. სწორედ აქ მიმდინარეობდა ძვ.წ. 431-404 წლებში პელოპონესის ომები. ძვ.წ. 146 წელს, პელოპონესმა ვერ გაუძლო [[რომის იმპერია]]ს და მისი გაფართოების მსხვერპლი გახდა, გადაიქცა რა მის ერთ-ერთ, [[აქაია (პროვინცია)|აქაიას პროვინციად]].
 == რესურსები ინტერნეტში ==
 * [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/449351/ პელოპონესი - ბრიტანიკა]
-* [http://www.peloponnisos.gr/ ოფიციალური რეგიონული ვებ-გვერდი]
+* [http://www.peloponnisos.gr/ ოფიციალური რეგიონული საიტი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080915060918/http://www.peloponnisos.gr/ |date=2008-09-15 }}
 * [http://www.planetark.com/dailynewsstory.cfm/newsid/43988/story.htm]
+{{საბერძნეთის რეგიონები}}
-{{ესკიზი-საბერძნეთი}}
 [[კატეგორია:ნახევარკუნძულები ანბანის მიხედვით]]
-[[კატეგორია:ევროპის ნახევარკუნძულები]]
+[[კატეგორია:საბერძნეთის ნახევარკუნძულები]]
-[[af:Peloponnese]]
-[[an:Peloponiso]]
-[[ar:بيلوبونيز]]
-[[be:Пелапанес]]
-[[be-x-old:Пэляпанэс]]
-[[bg:Пелопонес]]
-[[br:Peloponnesos]]
-[[bs:Peloponez]]
-[[ca:Peloponès]]
-[[cs:Peloponés]]
-[[cy:Peloponnesos]]
-[[da:Peloponnes]]
-[[de:Peloponnes]]
-[[el:Πελοπόννησος]]
-[[en:Peloponnese]]
-[[eo:Peloponezo]]
-[[es:Peloponeso]]
-[[et:Peloponnesos]]
-[[eu:Peloponeso]]
-[[fi:Peloponnesos]]
-[[fr:Péloponnèse]]
-[[gl:Peloponeso]]
-[[he:פלופונסוס]]
-[[hr:Peloponez]]
-[[hu:Peloponnészosz]]
-[[id:Peloponnesos]]
-[[is:Pelópsskagi]]
-[[it:Peloponneso]]
-[[ja:ペロポネソス半島]]
-[[ko:펠로폰네소스 반도]]
-[[la:Peloponnesus]]
-[[lb:Peloponnes]]
-[[lmo:Pelopunés]]
-[[lt:Peloponesas]]
-[[mk:Пелопонез]]
-[[nds:Peloponnes (Halfinsel)]]
-[[nl:Peloponnesos]]
-[[nn:Peloponnes]]
-[[no:Peloponnes]]
-[[pl:Peloponez]]
-[[pt:Peloponeso]]
-[[ro:Peloponez]]
-[[ru:Пелопоннес]]
-[[scn:Pilupunnesu]]
-[[simple:Peloponnese]]
-[[sk:Peloponéz (polostrov)]]
-[[sl:Peloponez]]
-[[sr:Пелопонез]]
-[[sv:Peloponnesos]]
-[[th:เพโลพอนนีส]]
-[[tr:Mora Yarımadası]]
-[[uk:Пелопоннес]]
-[[ur:موریہ]]
-[[vec:Morea]]
-[[vi:Peloponnesus]]
-[[zh:伯罗奔尼撒]]
-[[zh-min-nan:Pelopónnisos]]