Menachem Begin

Menachem Begin מנחם בגין
Nayakotama Israèl kaping 6
Mangsa jabatan 21 Juni 1977 – 10 Oktober 1983
Didhisiki déning	Yitzhak Rabin
Diganti déning	Yitzhak Shamir
Miyos	(1913-08-16)16 Agustus 1913 Brest, nalika iku Kakaisaran Ruslan, saiki Bélarus
Tilar donya	9 Maret 1992(1992-03-09) (umur 78) Tel Aviv, Israèl
Partai pulitik	Likud

Menachem Begin  rungokna  (16 Agustus 1913 – 9 Maret 1992) (Basa Ibrani: מְנַחֵם בְּגִין, Polski: Mieczysławaw Biegun, Arab: مناحيم بيغن‎ Munahayyim Beeghin, Ruslan: Менахем Вольфович Бегин Menakhem Vol'fovich Begin) iku pulitikus Israèl lan pamenang bebungah Nobel Bedhamèn. Dhèwèké iku pangadeg Parté Likud lan uga tau njabat dadi Nayakotama Israèl kaping 6. Begin iku katurunan Yahudi Polen lan sadurungé Israèl mardika njabat dadi kepala laskar Zionis, Irgun. Irgun iku sempalan saka Haganah lan ndarbèni haluan révisionis. Dhèwèké proklamasi pambalèlan marang pamaréntah Mandat Karajan Manunggal ing Palèstina, sing ditentang déning Agènsi Yahudi, ing tanggal 1 Fèbruari 1944. Minangka kepalané Irgun, dhèwèké nyerang wong Karajan Manunggal ing Palèstina.

Begin mèlu kapilih ing Knesset kapisan lan ngepalani Parté Herut. Nalika iku dhèwèké ana ing pinggiran ilèn pulitik sing nentang papréntahan Israèl pimpinan Mapai lan golongan èlit Israèl. Dhèwèké panggah ana ing kursi oposisi terus salawasé wolung pemilu (kajaba nalika jaman papréntahan tunggal nasional nalika ing Perang Enem Dina). Nanging suwé-suwé dhèwèké bisa ditampa déning ilèn tengah. Ing taun 1977 dhèwèké menangaké pemilu lan dilantik dadi nayakotama. Palantikané minangka nayakotama iku mungkasi dominasi Parté Buruh Israèl sing wis kuwasa telung dasawarsa. Begin bokmanawa dadi pamimpin oposisi sing suwé dhéwé sajeroning sajarah modhèren pulitik.

Prèstasi utama Begin minangka nayakotama iku prajanjèn bedhamèn karo Mesir ing taun 1979. Begin lan Anwar Sadat olèh Bebungah Nobel Bedhamèn déné prajanjèn iki. Sawisé Prajanjèn Camp David, militèr Israèl mundhur saka Tanjung Sinai sing sadurungé direbut saka Mesir nalika Perang Enem Dina. Ing sakatambénjing, papréntahan Begin banjur promosi pambangunan pamukiman Yahudi ing Gisik Kulon lan Lurung Gaza. Begin uga nyarujuki Pangeboman PLTN Osirak ing Irak lan invasi Libanon taun 1982 kanggo mbrantas bètèng-bètèng PLO ing kana. Invasi iki banjur miwiti Perang Libanon kapisan.

Biografi

Begin lair ing kutha Brest-Litovsk, Bélarus, tanggal 16 Agustus 1913, putra saka Ze'ev Dov lan Hassia Begin. Begin sekolah ing sekolah Ibrani Mizrachi lan gimnasium ing Polen. Nalika taun 1931 dhèwèké nerusaké kuliah ana ing Universitas Warsawa lan olèh gelar gelar sarjana ukum taun 1935. Nalikaq umuré 13 taun dhèwèké mèlu ana ing owahan Hashomer Hatza’ir lan nalika umuré 16 taun dhèwèké dadi anggota Betar (Brit Trumpledor), sekuthu owahan nom-noman nasionalis lan Perobahan Revisionis Zionis. Taun 1932 Begin dadi kepala Departemen Organisasi Betar lan akèh nyumbang akèh artikel kanggo pers revisionis. Dhèwèké banjur dikirim menyang Cekoslowakia kanggo dadi kepala sawijining obahan ana ing kana.

Begin, Jimmy Carter lan Muhammad Anwar al Sadat znz ing Camp David, 1978

.

Taun 1937 Begin balik manèh menyang Polen lan dikunjara manèh amarga mimpin demo ana ing depan KeduBes Inggris ing Warsawa, demo iku protes kebijakan Inggris ana ing Palestina. Dhèwèké ngatur anggota grup Betar kang lunga menyang Palestina dadi imigran gelap, lan taun 1939 dadi kepala obahan ing Polen. Nalika ana Perang Donya II, Begin dicekel déning otoritas Uni Soviet lan antara 1940-1941 dikurung ing kamp konsèntrasi ing Siberia lan panggon liya, nanging dibebasake amarga Persetujuan Stalin-Sikorski.