Golfballia ambusta
| Թողարկման ամսաթիվ | 1962  | |
|---|---|---|
Golfballia ambusta, սնկի ենթադրյալ տեսակ, որի նմուշները հիմնականում պահվում են Լոնդոնի Kew Gardens-ում։ Նմուշները ոչ թե օրգանիզմներից են, այլ գոլֆի այրված գնդակներից։ 1962 թվականին Ռ․ Ու. Ջ. Դեննիսը դրանք նկարագրել է որպես սնկի նոր տեսակ։ Դեննիսը թագավորական բուսաբանական այգիների սնկաբանության ղեկավարն էր, հավանաբար վիճարկու առկա միկոլոգիական չափանիշները, թե ինչը կարող է համարվել սունկ: Տեսակի լատիներեն անվանումը թարգմանաբար մոտավորապես նշանակում է «այրված գոլֆի գնդակ»։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1952 թվականին գոլֆի այրված գնդակը միկոլոգներին է հանձնվել անանուն աղբյուրից Լանկաշիրում՝ հյուսիս-արևմտյան Անգլիայում, և պահվել Ֆունգարիումում Կյու Գարդենսում[1][2]։ Ներկայացնողը պնդում էր, որ դա Queletia սեռին պատկանող «հազվագյուտ սնկային տեսակների» նմուշ է, բայց սնկաբանները կարծում էին, որ դրա արտաքին տեսքը ավելի շատ նման է Scleroderma citrinum-ին, որն ունի անկանոն գրեթե գնդաձև սպորոկարպ՝ հաստ կաշվե մաշկով և գույներով, որոնք տատանվում են սպիտակից մինչև շագանակագույն կամ շագանակագույն։ Գոլֆի գնդակի մակերեսը փորված է և երբ այրվում է, նրա արտաքին թաղանթը ճաքում է, որպեսզի բացահայտի ռետինե միջուկը, որը նման է հասուն S. citrinum sporocarp-ի մուգ շերտին։ Քյուի սնկաբանները անհաջող փորձել են սպորներ հավաքել նմուշից՝ նախքան կեղծիքի բնույթը հասկանալը[2]։
1962 թվականին նման այրված գոլֆի գնդակը ժամանել է Քյու Արևելյան Աֆրիկայից։ Այնուհետև,R. W. G. Dennis-ը, Kew-ի սնկաբանության ղեկավարը, հրապարակել է մի հոդված, որը վերնագրված է «Լանքաշիրում և Արևելյան Աֆրիկայում ֆալոիդի նոր ցեղը» Kew Guild ամսագրում՝ պաշտոնապես նկարագրելով այն, որպես սնկերի նոր տեսակ:Հոդվածում ասվում է, որ նմուշները նման են «փոքր, կոշտ, բայց առաձգական գնդիկների, որոնք օգտագործվում են կալեդոնացիների որոշ ցեղային ծեսերում, որոնք ամբողջ սեզոնին տեղի են ունենում փակ տախտակներում՝ մասամբ հնձված խոտով»[3]։ Նկարագրությունը, հավանաբար, հումորային ակնարկ է գոլֆի մասին, քանի որ Կալեդոնիա Շոտլանդիայի լատիներեն անվանումն է: Դենիսը նկարագրել է նմուշները որպես հին կամ տաքացված հնդկական կաուչուկի հոտ ունեցող և ասել է, որ ոչ մի սպոր չի հավաքվել՝ թողնելով դրա վերարտադրության մեթոդը անհայտ, և ենթադրյալ տեսակին տվել է Golfballia ambusta անվանումը, որը լատիներենում մոտավորապես նշանակում է «այրված գոլֆի գնդակ»[1]։ Նա, հավանաբար, հրապարակել է հոդվածը՝ նպատակ ունենալով «վիճարկել այն ժամանակվա գործող չափանիշները, ինչի արդյունքում հնարավոր կլիներ այդքան հեշտությամբ ներկայացնել ոչ կենսունակ էակին որպես կենսաբանական տեսակ»[2]։
Գոլֆի երրորդ այրված գնդակն ուղարկվել է Քյուին Քենթից 1971թ.-ին, որտեղ ուղարկողը հստակ նշել է, որ այն հայտնաբերվել է կրակի եզրին[2][4]։ Golfballia ambusta-ի երեք նմուշները մնում են Kew's fungarium հավաքածուում, որը կատալոգավորված է K(M)230939-ից K(M)230941 անվանումներով[2]։
2023 թվականին նոր տեսականի՝ Golfballia ambusta var. rushmerea, նկարագրված է Journal of the Kew Guild-ում[5]։ Տիպային նմուշը պահվել է Ուելսի ազգային թանգարանի հերբարիումում, իսկ լրացուցիչ նմուշները պահվել են Kew Gardens-ում։ Իփսվիչի թանգարանը մերժել է նմուշի առաջարկը[5]։
Ազդեցություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Նաթան Սմիթը՝ Kew fungarium-ի նախկին ղեկավարը, գրել է, որ Golfballia ambusta-ն կարևոր նշանակություն ունի սնկաբանության պատմության այլ ակադեմիական կեղծիքների շարքում, ինչպես այն պաշտոնապես նկարագրվել և հրապարակվել է, իսկ նմուշները պաշտոնապես արխիվացված են ֆունգարիումում։ Համաձայն ջրիմուռների, սնկերի և բույսերի անվանացանկի միջազգային օրենսգրքի՝ այն համարվում է վավեր սնկային տեսակ։ Սմիթը խաբեությունն է անվանել միկոլոգիայի «Դադա պահ»՝ բարձրացնելով «ինչ է սունկը» հարցը[4]։
Սկզբում լորձնասնկերը և օոմիցետները համարվում էին սնկեր, բայց այժմ հայտնի են որպես անկապ օրգանիզմներ։ Սնկերի թագավորությունը այլևս չի ներառում դրանք, բայց դեռ ուսումնասիրվում են միկոլոգների կողմից և ոչ պաշտոնապես դասակարգվում են որպես սնկեր։ Բազմաթիվ սնկաբաններ՝ ներառյալ Նիկոլաս Մոնին, պնդում են, որ տերմինը պետք է ներառի բոլոր «միկրոօրգանիզմները, որոնք ուսումնասիրվել են սնկաբանների կողմից», մի սահմանում, որը վիճարկվում է Դենիսի կողմից, որն առաջարկել է, որ եթե միկրոլոգները կարողանան որոշել, թե ինչ է սունկը, ապա ավելի կարևոր հարց է դառնում, թե ով է սնկաբանը[4]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 Dennis, R. W. G. (1962). «A remarkable new genus of phalloid in Lancashire and East Africa» (PDF). Journal of the Kew Guild. 8 (67): 181–182. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2023 թ․ օգոստոսի 18-ին. Վերցված է 2023 թ․ օգոստոսի 18-ին.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Figg, Paul; Davies, Lee; Smith, Nathan (2023 թ․ ապրիլի 1). «How a golf ball fooled scientists to become the world's rarest fungus». Royal Botanic Gardens, Kew. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ օգոստոսի 6-ին. Վերցված է 2023 թ․ օգոստոսի 7-ին.
- ↑ Nelson, E. Charles (1986). «Some botanical hoaxes and Chinese puzzles». The Kew Magazine. 3 (4): 178–185. doi:10.1111/j.1467-8748.1986.tb00320.x. JSTOR 45066516. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ օգոստոսի 6-ին. Վերցված է 2023 թ․ օգոստոսի 7-ին.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Smith, Nathan (2023). «What Is a Fungus? Mycology's Dada Moment». Environment & Society Portal, Arcadia. Rachel Carson Center for Environment and Society (5). doi:10.5282/rcc/9598.
- ↑ 5,0 5,1 Smith, Perry; Smith, Jude; Smith, Suzanne; Smith, Nathan (2022). «First New Record for Golfballia sp. in 50 years and a new species variant». Journal of the Kew Guild. 18 (127): 192–195.