Ցիկլոպենտան
 |
Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
| Ցիկլոպենտան | |
|---|---|
 | |
 | |
 | |
| Ընդհանուր տեղեկություններ | |
| Դասական անվանակարգում | ցիկլոպենտան |
| Քիմիական բանաձև | C₅H₁₀ |
| Ֆիզիկական հատկություններ | |
| Մոլային զանգված | 1,2E−25 կիլոգրամ[1] գ/մոլ |
| Մոլյար կոնցենտրացիա cM | 70,1 մոլ/լ |
| Խտություն | 0,75 ± 0,01 գ/սմ³[2] գ/սմ³ |
| Իոնիզացման էներգիա | 10,52 ± 0,01 Էլեկտրոն-վոլտ[2] և 1,7E−18 ջոուլ[3] կՋ/մոլ |
| Հալման ջերմաստիճան | −137 ± 1 ℉[2], −94 °C[4] և −93,8 °C[3] °C |
| Եռման ջերմաստիճան | 121 ± 1 ℉[2] և 49,3 °C[3] °C |
| Այրման ջերմաստիճան | −35 ± 1 ℉[2] |
| Գոլորշու ճնշում | 400 ± 1 mm Hg[2] |
| Քիմիական հատկություններ | |
| Դասակարգում | |
| CAS համար | 287-92-3 |
| PubChem | 9253 |
| EINECS համար | 206-016-6 |
| SMILES | C1CCCC1 |
| ЕС | 206-016-6 |
| RTECS | GY2390000 |
| ChEBI | 8896 |
| Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա) | |
Ցիկլոպենտան, C5H10 - ածխաջրածին
ֆիզիկական հատկություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Անգույն հեղուկ կերոսինի հոտով, եռման ջերմաստիճանն է +49,3 °С, իսկ հալման ջերմաստիճանն է -93,9 °С։ Խտությունը 0,745 գ/սմ3, պարունակվում է նավթի մեջ։
Սինթեզ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ցիկլոպենտանի ստացման հիմնական միջոցն է ցիկլոպենտանոնի(cyclopentanone) վերականգնումն է։
Ցիկլոպենտանը կարելի է ստանալ մի քանի միջոցներով.
1. Նավթից
2. Դիպրոմպենտանի և ցինկի շիկացմամբ. СН2Br-(CH2)3-CH2Br + Mg(Zn) --(t°)--> ցիկլոպենտան + MgBr2(ZnBr2)
3. Ադիպինային թթվից. НООС-(СН2)4-СООН + Ca(OH)2 --> (OOC-(CH2)4-COO)Ca + 2H2O
(OOC-(CH2)4-COO)Ca --(300 °C) --> ցիկլոպենտանոն + CaCO3 ցիկլոպենտանոն --(Zn/Hg + HCl)--> ցիկլոպենտան
Կիրառում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Այն օգտագործվում է որպես սառեցնող, հովացուցիչ նյութ՝ սառնարանային սարքավորումներում։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 CYCLOPENTANE
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 http://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0171.html
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 David R. Lide, Jr. Basic laboratory and industrial chemicals: A CRC quick reference handbook — CRC Press, 1993. — ISBN 978-0-8493-4498-5
- ↑ 4,0 4,1 Bradley J., Williams A. J., Andrew S.I.D. Lang Jean-Claude Bradley Open Melting Point Dataset // Figshare — 2014. — doi:10.6084/M9.FIGSHARE.1031637.V2
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ցիկլոպենտան» հոդվածին։ |
| ||||||||||
