Ջոն Քրոմվել Մադեր

Ջոն Քրոմվել Մադեր
Ծնվել է	օգոստոսի 7, 1946[…] (78 տարեկան); Ռոանոկ, Վիրջինիա, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Մասնագիտություն	աստղագետ, ֆիզիկոս, աստղաֆիզիկոս և հետազոտող
Հաստատություն(ներ)	Մերիլենդի համալսարան
Գործունեության ոլորտ	աստղաֆիզիկա
Անդամակցություն	ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Ամերիկյան ֆիզիկական ընկերություն, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Միջազգային աստղագիտական միություն և Ամերիկյան աստղագիտական միություն
Ալմա մատեր	Կալիֆոռնիայի համալսարան, Բերքլի, Սուորթմոր քոլեջ և Newton High School?
Տիրապետում է լեզուներին	անգլերեն
Պարգևներ	Դենի Հայնեմանի մրցանակ՝ աստղաֆիզիկայի բնագավառում Ռամֆորդի մրցանակ George David Birkhoff Prize? Գրուբերի տիեզերագիտության մրցանակ Ամերիկայի ֆիզիկայի ակադեմիայի անդամ Օպտիկայի ակադեմիայի անդամ և Ջոն Սքոթի մեդալ
	John C. Mather Վիքիպահեստում

Ջոն Քրոմվել Մադեր (անգլ.՝ John Cromwell Mather, օգոստոսի 7, 1946(1946-08-07)^[1]^[2]^[3]^[…], Ռոանոկ, Վիրջինիա, ԱՄՆ^[4]^[5]), ամերիկացի ֆիզիկոս, աշխատում է ՆԱՍԱ-ի Գոդարդի տիեզերական թռիչքների կենտրոնում։ Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր։ Մրցանակը ստացել է 2006 թվականին, համատեղ Ջորջ Սմութի հետ, «տիեզերական ֆոնային ճառագայթման էներգետիկ սպեկտրի անիզոտրոպության և սև մարմնային կառուցվածքի հայտնաբերման համար»։

Կենսագրություն

Մադերը ստացել է ֆիզիկայի բակալավրի կոչում 1968 թվականին Սուորթմոր-քոլեջում, ապա 1974 թվականին փիլիսոփայության դոկտորի կոչում ֆիզիկայի ասպարեզում Բերկլիի համալսարանում։

COBE նախագիծ

Մադերը ղեկավարել է COBE նախագծի աշխատակիցների խումբը^[13], նախագծի շրջանակներում COBE արբանյակի վրա տեղադրված սարքավորման շնորհիվ հնարավոր եղավ գրանցել մնացորդային ճառագայթման աննշան փոփոխություններ, որը ինքնին ճեղքում էր վաղ տիեզերքի հետազոտություններում^[14]։ Այս հետազոտությունները հանդիսանում էին «տիեզերքի ծնունդի ապացույց», որի մասին նախագծի մեկ այլ ղեկավար Ջորջ Սմութը ասաց, «եթե դուք հավատում եք Աստծոն, ապա դա նման է նրան նայելուն»^[15]^[16]։

Հասարակական գործունեություն

2016 թվականին, այլ նոբելյան մրցանակի դափնեկիրների հետ ստորագրել է բաց նամակ ուղղված Գրինփիս-ին, Միավորված ազգերի կազմակերպությանը և աշխարհի պետությունների կառավարություններին, որը կոչ էր անում դադարեցնել պայքարը Գենետիկորեն մոդիֆիկացված օրգանիզմների դեմ^[17]^[18]^[19]։

Մրցանակներ

1993 — Դենի Հայնմանի աստղաֆիզիկայի մրցանակ^[20]
1995 — Ջոն Սքոթի մեդալ
1996 — Ռումֆորդի մրցանակ
1999 — Բենջամին Ֆրանկլինի մեդալ
2006 — Գրուբերի մրցանակ
2006 — Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 http://www.nndb.com/lists/505/000063316/
↑ ^2,0 ^2,1 Notable Names Database — 2002.
↑ ^3,0 ^3,1 John C. Mather Facts — Nobel Foundation.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Overbye D. 2 Americans Win Nobel in Physics // The New York Times / J. Kahn — Manhattan: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 2006. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 http://www.scienceguardian.com/blog/nobel-for-the-big-bang-not-for-halton-arp.htm
↑ The Nobel Prize in Physics 2006 — Nobel Foundation.
↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
↑ https://aas.org/grants-and-prizes/dannie-heineman-prize-astrophysics
↑ https://www.amacad.org/rumford-prize-recipients
↑ https://gruber.yale.edu/cosmology-laureates
↑ https://searchpub.nssc.nasa.gov/servlet/sm.web.Fetch/Agency_Awards_Historical_Recipient_List.pdf?rhid=1000&did=2120817&type=released
↑ https://thejohnscottaward.github.io/jsc/1951-2010.html
↑ «Pictures of a Newborn Universe» (Press release). Royal Swedish Academy of Sciences. 2006 թ․ հոկտեմբերի 3. Վերցված է 2007 թ․ սեպտեմբերի 5-ին.
↑ Smoot, G.F.; և այլք: (September 1992). «Structure in the COBE differential microwave radiometer first-year maps». Astrophysical Journal. 396 (1): L1–L5. Bibcode:1992ApJ...396L...1S. doi:10.1086/186504.
↑ Associated Press (1992 թ․ ապրիլի 24). «U.S. Scientists Find a 'Holy Grail': Ripples at Edge of the Universe». International Herald Tribune. էջ 1.
↑ Thomas H. Maugh, II (1992 թ․ ապրիլի 24). «Relics of Big Bang, Seen for First Time». Los Angeles Times. էջեր A1, A30.
↑ 107 Nobel laureates sign letter blasting Greenpeace over GMOs
↑ Laureates Letter Supporting Precision Agriculture (GMOs)
↑ Նամակը ստորագրող նոբելյան դափնեկիրների ցանկ
↑ «Dannie Heineman Prize for Astrophysics». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ դեկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 27-ին.

Արտաքին հղումներ

Ջոն Քրոմվել Մադեր էջը ՆԱՍԱ-ի Գոդարդի կենտրոնի կայքում (անգլ.)
Տեղեկություններ Նոբելյան կոմիտեի կայքում (անգլ.)
Ջ. Ք. Մադեր «Մեծ պայթյունից մինչև Նոբելյան մրցանակ և ավելի հեռու». Նոբելյան դասախոսություն // «Успехи физических наук», հատոր 177, թողարկում 12, դեկտեմբեր 2007 (ռուս.)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջոն Քրոմվել Մադեր» հոդվածին։

[_7fd8d11f96733de3-1] 1,0 ^1,1 http://www.nndb.com/lists/505/000063316/

[_8d2aece2d1163222-2] 2,0 ^2,1 Notable Names Database — 2002.

[_2193b26eab206f75-3] 3,0 ^3,1 John C. Mather Facts — Nobel Foundation.

[_9845ffa08182912e-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Overbye D. 2 Americans Win Nobel in Physics // The New York Times / J. Kahn — Manhattan: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 2006. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X

[_8515a300069f74ab-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 http://www.scienceguardian.com/blog/nobel-for-the-big-bang-not-for-halton-arp.htm

[_1813fbd9d43bf79d-6] The Nobel Prize in Physics 2006 — Nobel Foundation.

[_91240182028fc537-7] Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.

[_9ba94b4ff9d4cb53-8] ttps://aas.org/grants-and-prizes/dannie-heineman-prize-astrophysics

[_dcc47bf0abd94237-9] ttps://www.amacad.org/rumford-prize-recipients

[_e94e2b0c03e27b13-10] ttps://gruber.yale.edu/cosmology-laureates

[_d2446709ce8a8069-11] ttps://searchpub.nssc.nasa.gov/servlet/sm.web.Fetch/Agency_Awards_Historical_Recipient_List.pdf?rhid=1000&did=2120817&type=released

[_f8d72aaebb29d059-12] ttps://thejohnscottaward.github.io/jsc/1951-2010.html

[13] «Pictures of a Newborn Universe» (Press release). Royal Swedish Academy of Sciences. 2006 թ․ հոկտեմբերի 3. Վերցված է 2007 թ․ սեպտեմբերի 5-ին.

[14] Smoot, G.F.; և այլք: (September 1992). «Structure in the COBE differential microwave radiometer first-year maps». Astrophysical Journal. 396 (1): L1–L5. Bibcode:1992ApJ...396L...1S. doi:10.1086/186504.

[15] Associated Press (1992 թ․ ապրիլի 24). «U.S. Scientists Find a 'Holy Grail': Ripples at Edge of the Universe». International Herald Tribune. էջ 1.

[16] Thomas H. Maugh, II (1992 թ․ ապրիլի 24). «Relics of Big Bang, Seen for First Time». Los Angeles Times. էջեր A1, A30.

[17] 107 Nobel laureates sign letter blasting Greenpeace over GMOs

[18] Laureates Letter Supporting Precision Agriculture (GMOs)

[19] Նամակը ստորագրող նոբելյան դափնեկիրների ցանկ

[20] «Dannie Heineman Prize for Astrophysics». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ դեկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 27-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[11]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]