Պերդիտա (արբանյակ)

; Պերդիտա; (S/1986 U 10; Ուրան XXV)
Հիմնական տվյալներ
Հայտնաբերվել է	18 մայիս 1999 թ. (Էրիխ Կարկոշկա / «Վոյաջեր-2»-ի կողմից)
Հեռավորությունը Ուրանից	76 417 ± 1 կմ
Ուղեծրային տվյալներ
Մեծ կիսաառանցք	76 417 ± 1 կմ
Էքսցենտրիսիտետ	0,0012 ± 0,0005
Սիդերիկ պարբերություն	0,638021 ± 0,000013 օր
Թեքվածություն	0,0 ± 0,3° (Ուրանի հասարակածի նկատմամբ)
Ֆիզիկական հատկանիշներ
Շառավիղ	30 × 30 × 30 կմ (15 ± 3 կմ)
Հասարակածային շառավիղ	15 ± 3 կմ
Մակերևույթի մակերես	~2800 կմ²
Ծավալ	~14 000 կմ³
Զանգված	~0,18 × 1017 կգ
Միջին խտություն	~1,3 գ/սմ³ ենթադրված
Հասարակածային մակերևութային ձգողություն	~0,0047 մ/վ²
2-րդ տիեզերական արագություն	~0,011 կմ/վ
Պտույտի պարբերություն	Սինքրոն
Առանցքի թեքում	0,0°
Ալբեդո	0,08 ± 0,01
Մթնոլորտային տվյալներ
Մթնոլորտի ջերմաստիճան	64 Կ (−209 °C)

Պերդիտա (անգլ.՝ Perdita), Ուրան մոլորակի արբանյակն է, հայտնաբերվել է «Վոյաջեր-2» ԱՄԿ-ի լուսանկարների վրա 1999 թվականի մայիսի 18-ին։ Այն սկզբում ստացել է S/1986 U 10 ժամանակավոր անվանում^[2]։ Հետագայում այն անվանվել է Պերդիտա (լատիներեն` 'կորած'), Շեքսպիրի Ձմեռային հեքիաթ պիեսի հերոսուհու անունով։ Այն նույնպես անվանվում է Ուրան XXV^[3]:

Հայտնաբերումը

Պերդիտայի հայտնաբերումը բարդ է եղել։ Արբանյակի առաջին լուսանկարները կատարվել են Վոյաջեր-2 կայանի կողմից 1986 թվականի անցման ժամանակ, սակայն այն չի գտնվել լուսանկարների վրա ավելին քան մեկ տասնամյակ։ 1999 թվականին, արբանյակը նկատել է Էրիխ Կարկոշկան և հայտնել է այդ մասին^[1]^[2]։ Սակայն, քանի-որ հնարավոր չէր կատարել արբանյակի այլ լուսանկարներ, նրա գոյությունը հաստատելու համար, այն 2001 թվականին պաշտոնապես դուրս հանվեց Ուրանի արբանյակների ցանկից^[4]։ Այնուամենայնիվ, 2003 թվականին, Հաբլ տիեզերական աստղադիտակի միջոցով ստացված լուսանկարներում վերջնականորեն հաստատվեց Պերդիտայի գոյությունը^[5]^[6]։

Ուղեծիրը

Արբանյակը պտտվում է իր ուղեծրով Բելինդայի և Պակի միջև։ Վերը նշված Հաբլի դիտարկումները ապացուցեցին, որ Պերդիտան պտտվում է Ուրանի շուրջ ոչ ըստ Կեպլերյան շարժման օրենքների։ Փոխարենը այն գտնվում է 43:44 ուղեծրային ռեզոնանսի մեջ Բելինդայի հետ։ Այն նույնպես մոտ է 8:7 ռեզոնանսին Ռոզալինդայի հետ^[1]^[5]։

Արբանյակը պատկանում է Պորցիայի խմբին, խումբը նույնպես ներառում է` Բիանկան, Կրեսսիդան, Դեզդեմոնան, Ջուլիետը, Պորցիան, Կուպիդոնը, Ռոզալինդան և Կուպիդոնը^[7]։ Այս արբանյակները ունեն նման ուղեծրեր և ֆոտոմետրիկ առանձնահատկություններ^[7]։ Բացի նրա ուղեծրից^[1]^[5], 15 կմ շառավղից^[1], և 0,08 մեծությամբ երկրաչափական ալբեդոյից^[7] այս արբանյակի մասին այլևս ոչինչ հայտնի չէ։

Տես նաև

Ուրանի արբանյակներ

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 Կարկոշկա, Երիկ (2001). «Վոյաջերի տասնմեկերորդ հայտնագործությունը. Ուրանի արբանյակներ և առաջին ինը արբանյակների ֆոտոմետրիան». Իկարուս. 151 (1): 69–77. Bibcode:2001Icar..151...69K. doi:10.1006/icar.2001.6597.
↑ ^2,0 ^2,1 Գրին, Դենիել Վ. Ե. (1999 թ․ մայիսի 18). «S/1986 U 10». ՄԱՄ թերթիկ. 7171. ISSN 0081-0304. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 26-ին.
↑ «Մոլորակների և արբանյակների անունները և հայտնաբերողները». Մոլորակների անվանումների լրատու. ԱՄՆԵԾ Աստղաերկրաբանություն. 2006 թ․ հուլիսի 21. Վերցված է 2006 թ․ օգոստոսի 6-ին.
↑ Ֆուստ, Ջեֆ (2001 թ․ դեկտեմբերի 31). «Ուրանի արբանյակը հանված է». Սփեյսֆլայթ նաու. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 26-ին.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Շոուոլտեր, Մարկ Ռ.; Լիսաուեր, Ջեք Ջ. (2006 թ․ փետրվարի 17). «Ուրանի երկրորդ օղակ-արբանյակ համակարգը. Հայտնաբերումը և դինամիկան». Սայենս. 311 (5763): 973–977. Bibcode:2006Sci...311..973S. doi:10.1126/science.1122882. PMID 16373533.
↑ Գրին, Դենիել Վ. Ե. (2003 թ․ սեպտեմբերի 3). «Ուրանի արբանյակները». ՄԱՄ թերթիկ. 8194. ISSN 0081-0304. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 26-ին.
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 Կարկոշկա, Էրիկ (2001). «Հաբլ տիեզերական աստղադիտակից ստացված Ուրանի օղակների և 16 արբանյակների տարբերակող ֆոտոմետրիան». Իկարուս. 151 (1): 51–68. Bibcode:2001Icar..151...51K. doi:10.1006/icar.2001.6596.

Արտաքին հղումներ

[Karkoschka,_Voyager_2001-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 Կարկոշկա, Երիկ (2001). «Վոյաջերի տասնմեկերորդ հայտնագործությունը. Ուրանի արբանյակներ և առաջին ինը արբանյակների ֆոտոմետրիան». Իկարուս. 151 (1): 69–77. Bibcode:2001Icar..151...69K. doi:10.1006/icar.2001.6597.

[IAUC_7171-2] 2,0 ^2,1 Գրին, Դենիել Վ. Ե. (1999 թ․ մայիսի 18). «S/1986 U 10». ՄԱՄ թերթիկ. 7171. ISSN 0081-0304. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 26-ին.

[Gazetteer-3] «Մոլորակների և արբանյակների անունները և հայտնաբերողները». Մոլորակների անվանումների լրատու. ԱՄՆԵԾ Աստղաերկրաբանություն. 2006 թ․ հուլիսի 21. Վերցված է 2006 թ․ օգոստոսի 6-ին.

[Foust-4] Ֆուստ, Ջեֆ (2001 թ․ դեկտեմբերի 31). «Ուրանի արբանյակը հանված է». Սփեյսֆլայթ նաու. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 26-ին.

[Showalter_Lissauer_2006-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Շոուոլտեր, Մարկ Ռ.; Լիսաուեր, Ջեք Ջ. (2006 թ․ փետրվարի 17). «Ուրանի երկրորդ օղակ-արբանյակ համակարգը. Հայտնաբերումը և դինամիկան». Սայենս. 311 (5763): 973–977. Bibcode:2006Sci...311..973S. doi:10.1126/science.1122882. PMID 16373533.

[IAUC_8194-6] Գրին, Դենիել Վ. Ե. (2003 թ․ սեպտեմբերի 3). «Ուրանի արբանյակները». ՄԱՄ թերթիկ. 8194. ISSN 0081-0304. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 26-ին.

[Karkoschka,_Hubble_2001-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 Կարկոշկա, Էրիկ (2001). «Հաբլ տիեզերական աստղադիտակից ստացված Ուրանի օղակների և 16 արբանյակների տարբերակող ֆոտոմետրիան». Իկարուս. 151 (1): 51–68. Bibcode:2001Icar..151...51K. doi:10.1006/icar.2001.6596.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]