Jump to content

Նահանգ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Նահանգ, համեմատաբար մեծ վարչատարածքային միավոր, որը կարող է ներառել ավելի փոքր միավորներ՝ մարզեր, գավառներ և շրջաններ։ Որոշ երկրներում նահանգն է ընտրում իր ներկայացուցիչներին երկրի օրենսդիր և ներկայացուցչական մարմիններում։ Այլ երկրներում նահանգը ունենում է զգալի ինքնավարություն։ Բրազիլիայում և Ռուսաստանում կան նաև երկրամասեր, որոնք իրենց մեջ են ներառում նահանգները։

Ժամանակակից պետություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նահանգ կամ այս բառի թարգմանաբար օգտագործվող տարբերակներով են անվանվում հետևյալ երկրների վարչատարածքային միավորները։

Պետության անվանում Աշխարհամաս Նահանգի անվանում Բնօրինակ լեզվով Նահանգների ցուցակ
Ալժիր Ալժիր Աֆրիկա վիլայա արաբ․՝ ولاية‎‎ Ալժիրի նահանգներ
ԱՄԷ ԱՄԷ Ասիա էմիրություն արաբ․՝ إمارة‎‎ ԱՄԷ նահանգներ
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ ԱՄՆ Ամերիկա ստեյթ անգլ.՝ state ԱՄՆ նահանգներ
Անգոլա Անգոլա Աֆրիկա պրովինցիա պորտ.՝ província Անգոլայի նահանգներ
Ավստրալիա Ավստրալիա Ավստրալիա և Օվկիանիա ստեյթ անգլ.՝ state Ավստրալիայի նահանգներ
Ավստրիա Ավստրիա Եվրոպա լանդ գերմ.՝ Land Ավստրիայի նահանգներ
Արգենտինա Արգենտինա Ամերիկա պրովինցիա իսպ.՝ provincia Արգենտինայի նահանգներ
Աֆղանստան Աֆղանստան Ասիա վիլայաթ փուշթու՝ ولايت‎ Աֆղանստանի նահանգներ
Բանգլադեշ Բանգլադեշ Ասիա բիբհագ բենգալերեն՝ বিভাগ Բանգլադեշի նահանգներ
Բրազիլիա Բրազիլիա Ամերիկա էստադո պորտ.՝ estado Բրազիլիայի նահանգներ
Գերմանիա Գերմանիա Եվրոպա լանդ գերմ.՝ Land Գերմանիայի նահանգներ
Եթովպիա Եթովպիա Աֆրիկա կիլիլ ամհարերեն՝ ኪሊሎ Եթովպիայի նահանգներ
Թունիս Թունիս Աֆրիկա վիլայա արաբ․՝ ولاية‎‎ Թունիսի նահանգներ
Թուրքմենստան Թուրքմենստան Ասիա վելայաթ թուրքմ.՝ welayat Թուրքմենստանի նահանգներ
Իսպանիա Իսպանիա Եվրոպա կոմունիդադ իսպ.՝ comunidad Իսպանիայի նահանգներ
Իրան Իրան Ասիա օսթան պարս.՝ استان Իրանի նահանգներ
Լիբիա Լիբիա Աֆրիկա շաաբիյա արաբ․՝ شعبية‎‎ Լիբիայի նահանգներ
Կամերուն Կամերուն Աֆրիկա դեպարտաման ֆր.՝ Département Կամերունի նահանգներ
Կանադա Կանադա Ամերիկա փրովինս անգլ.՝ province Կանադայի նահանգներ
Կոնգոյի Հանրապետություն Կոնգոյի Հանրապետություն Աֆրիկա դեպարտաման ֆր.՝ Département Կոնգոյի նահանգներ
Կոտ դ'Իվուար Կոտ դ'Իվուար Աֆրիկա դեպարտաման ֆր.՝ Département Կոտ դ'Իվուարի նահանգներ
Հարավային Սուդան Հարավային Սուդան Աֆրիկա ստեյթ անգլ.՝ state Հարավային Սուդանի նահանգներ
Հնդկաստան Հնդկաստան Ասիա ստեյթ անգլ.՝ state Հնդկաստանի նահանգներ
Ճապոնիա Ճապոնիա Ասիա շիչո ճապ.՝ 支庁 Ճապոնիայի նահանգներ
Մալայզիա Մալայզիա Ասիա նեգերի արաբ․՝ negeri‎‎ Մալայզիայի նահանգներ
Մավրիտանիա Մավրիտանիա Աֆրիկա վիլայա արաբ․՝ ولاية‎‎ Մավրիտանիայի նահանգներ
Մեքսիկա Մեքսիկա Ամերիկա էստադո իսպ.՝ estado Մեքսիկայի նահանգներ
Մյանմա Մյանմա[1] Ասիա փյինե բիրմ.՝ [pjìnɛ̀] Մյանմայի նահանգներ
Նիգերիա Նիգերիա Աֆրիկա իպինլե յորուբա՝ Ìpínlẹ̀ Նիգերիայի նահանգներ
Շվեդիա Շվեդիա Եվրոպա լանդսկապ շվեդ.՝ landskap Շվեդիայի նահանգներ
Չադ Չադ Աֆրիկա ռեգիոն ֆր.՝ région Չադի նահանգներ
Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Ասիա շենգ չինարեն՝ Չինաստանի նահանգներ
Պակիստան Պակիստան Ասիա սոբե ուրդու՝ صوبہ Պակիստանի նահանգներ
Սոմալի Սոմալի Աֆրիկա գոբոլ սոմալ.՝ gobol Սոմալիի նահանգներ
Սուդան Սուդան Աֆրիկա վիլայա արաբ․՝ ولاية‎‎ Սուդանի նահանգներ
Վենեսուելա Վենեսուելա Ամերիկա էստադո իսպ.՝ estado Վենեսուելայի նահանգներ
Տանզանիա Տանզանիա Աֆրիկա մկոա սվահիլի՝ mkoa Տանզանիայի նահանգներ
Տաջիկստան Տաջիկստան Ասիա վիլոյաթ տաջ.՝ вилоят Տաջիկստանի նահանգներ
Ուզբեկստան Ուզբեկստան Ասիա վիլոյաթ անգլ.՝ viloyat Ուզբեկստանի նահանգներ
Օման Օման Ասիա վիլայա անգլ.՝ ولاية Օմանի նահանգներ

Պատմական երկրներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Որոշ պատմական երկրներ նույնպես բաժանված են եղել նահանգների։ Դրանք են՝

Պետության անվանում Աշխարհամաս Նահանգի անվանում Բնօրինակ լեզվով Ցուցակ
Մեծ Հայք Մեծ Հայք Ասիա աշխարհ հայերեն՝ աշխարհ Մեծ Հայքի նահանգներ
Օմայյան խալիֆայություն Օմայյան խալիֆայություն
Աբբասյան խալիֆայություն Աբբասյան խալիֆայություն
Եվրասիա և Աֆրիկա էմիրություն արաբ․՝ إمارة‎‎ Արաբական խալիֆայության նահանգներ
Իրան Իրան Ասիա բեկլարբեկություն պարս.՝ بگلربگی Սեֆյան Պարսկաստանի նահանգներ
Իրան Իրան Ասիա խանություն պարս.՝ خانات Պարսկաստանի նահանգներ
Ռուսական կայսրություն Ռուսական կայսրություն Եվրասիա գուբերնիա ռուս.՝ губерния Ռուսական կայսրության նահանգներ
Օսմանյան կայսրություն Օսմանյան կայսրություն Եվրասիա վիլայեթ արաբ․՝ ولاية‎‎ Օսմանյան կայսրության նահանգներ

Դաշնային կարգավիճակով այլ միավորներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մի քանի պետությունների վարչական միավորներ չեն կոչվում նահանգներ, բայց դրանք ունեն դաշնային կարգավիճակ։ Դրանք են՝

Պետության անվանում Աշխարհամաս Նահանգի անվանում Բնօրինակ լեզվով Ցուցակ
Բելգիա Բելգիա Եվրոպա գեվեստ հոլ.՝ gewest Բելգիայի մարզեր
Բոսնիա և Հերցեգովինա Բոսնիա և Հերցեգովինա Եվրոպա կանտոն բոս․՝ kantoni Բոսնիա և Հերցեգովինայի գավառներ
Իրաք Իրաք Ասիա մուհաֆազա արաբ․՝ محافظة‎‎ Իրաքի մարզեր
Կոմորյան Կղզիներ Կոմորյան Կղզիներ Աֆրիկա կղզի արաբ․՝ جزيرة‎‎ Կոմորյան կղզիների կղզիներ
Ղազախստան Ղազախստան[2] Ասիա օբլըս ղազ.՝ Облыс Ղազախստանի մարզեր
Միկրոնեզիայի Ֆեդերատիվ Նահանգներ Միկրոնեզիա Ավստրալիա և Օվկիանիա ստեյթ անգլ.՝ state Միկրոնեզիայի շրջաններ
Նեպալ Նեպալ Ասիա անչալ նեպալ.՝ अञ्चल Նեպալի մարզեր
Շվեյցարիա Շվեյցարիա Եվրոպա կանտոն գերմ.՝ Kanton Շվեյցարիայի գավառներ
Ռուսաստան Ռուսաստան[3] Եվրասիա օբլաստ ռուս.՝ область Ռուսաստանի մարզեր
Սենթ Քիթս և Նևիս Սենթ Քիթս և Նևիս Ամերիկա ստեյթ անգլ.՝ state Սենթ Քիթս և Նևիսի շրջաններ

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Մյանման ունի և՛ մարզեր, և՛ նահանգներ
  2. Ղազախստանի մարզերը իրականում նահանգներ են, սակայն հայերենում տարածված է «մարզ» անվանումը
  3. Ռուսաստանի մարզերը իրականում նահանգներ են, սակայն հայերենում տարածված է «մարզ» անվանումը
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 8, էջ 172