Ստաֆիլակոկեր
Ստաֆիլակոկեր, գրամ դրական, գնդաձև (կոկեր), անշարժ, 0․5-1․5 մկմ տրամագծով բակտերիաներ, որոնք չեն առաջացնում սպոր և պատիճ։ Բջիջները խմբավորվում են առաջացնելով խաղողի ողկույզ հիշեցնող փաթեթներ։
Ստաֆիլակոկի տեսակները ֆակուլտատիվ անաէրոբ օրգանիզմներ են (ընդունակ են աճել ինչպես աերոբ, այնպես էլ անաերոբ պայմաններում)։ Ունակ են սինթեզելու կատալազ և օքսիդազ ֆերմենտեր։ Ցուցաբերում են կայունություն որոշ լակտամային շարքի հակաբիոտիկների նկատմամբ շնորհիվ β-լակտամազային ակտիվության։ Ցուցաբերում են կայունություն նաև լիզոցիմի նկատմամբ, սակայն հեշտությամբ լիզիսի են ենթարկվում լիզոստաֆինի ազդեցությամբ։
Staphylococcus անվանումը առաջարկվել է շոտլանդացի վիրաբույժ և բակտերիոլոգ Ալեքսանդր Օգսթոնի կողմից (1844-1929) 1880 թվականինին։ Staphylococcus անվանումը բաղկացած է staphylo- նախածանցից ( հին հունարեն՝ σταφυλή, staphylē — «խաղողի ողկույզ» ) և ժամանակակից լատին․՝ coccus ( հին հունարեն՝ κόκκος, kókkos — «գունդ, գնդաձև») վերջածանցից[1]։
Ստաֆիլակոկերը ներկայացված են առնվազն 40 տեսակներով։ Դրանցից 9-ը ունեն երկու ենթատեսակ, մեկը՝ երեք ենթատեսակ, իսկ մեկը` չորս ենթատեսակ[2]։ Ստաֆիլակոկերի մեծամասնությունը անվտանգ են և տարածված են փոշում, օդում, ջրում, տարբեր սննդամթերքներում, ինչպես նաև, մարդու և կենդանիների մաշկի, լորձաթաղանթների, վերքերի վրա։ Սակայն որոշ տեսակներ կարող են հարուցել հարմարողական (օպորտունիստական) վարակներ։ Ախտածին ստաֆիլակոկերը առաջացնում են էնտերոտոքսիններ, որոնք հարուցում են սննդային թունավորումներ։
Ծանոթագրություններ 10⁵
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Թռչունյան Ա․Հ․, Փանոսյան Հ․Հ․, Բազուկյան Ի․Լ․,Մարգարյան Ա․Ա․, Պոպով Յու․Գ․ (2014). Մանրէաբանության լաբորատոր աշխատանքներ. ԵՊՀ Հրատարակչություն. էջ 191. ISBN 978-5-8084-1904-9.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) - ↑ «An introduction to Staphylococcus aureus, and techniques for identifying and quantifying S. aureus adhesins in relation to adhesion to biomaterials: review». European Cells & Materials. 4: 39–60. December 2002. PMID 14562246.