Saltar ao contido

Enerxía de ionización: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
m corrixo homónimo e arranxiño
Breobot (conversa | contribucións)
m Reemplazos con Replacer: «a súa vez»
 
(Non se amosan 15 revisións feitas por 8 usuarios.)
Liña 1: Liña 1:
A ''' enerxía de ionización''', tamén chamada, impropiamente, '''potencial de ionización''' é a enerxía que hai que subministrar a un [[átomo]] neutro, gasoso e en estado fundamental, para arrincarlle o [[electrón]] máis debilmente retido.
A ''' enerxía de ionización''', tamén chamada, impropiamente, '''potencial de ionización''' é a enerxía que hai que subministrar a un [[átomo]] neutro, gasoso e en estado fundamental, para arrincarlle o [[electrón]] máis debilmente retido.


Podemos expresalo así:
Podemos expresalo así:


''Átomo neutro gasoso + Enerxía -----> [[Ión]] positivo gasoso + e -''
''Átomo neutro gasoso + Enerxía -----> [[Ión]] positivo gasoso + e -''


Sendo esta enerxía a correspondente á primeira ionización.
Sendo esta enerxía a correspondente á primeira ionización.


A segunda enerxía de ionización representa a enerxía que se precisa para arrincar o segundo electrón; esta segundo enerxía de ionización é sempre maior que a primeira, pois o volume dun ión positivo é menor que o do átomo e a forza electrostática sobre o electrón que queremos arrincar é maior no ión positivo que no átomo, xa que se conserva a mesma carga nuclear.
A segunda enerxía de ionización representa a enerxía que se precisa para arrincar o segundo electrón; esta segundo enerxía de ionización é sempre maior que a primeira, pois o volume dun ión positivo é menor que o do átomo e a forza electrostática sobre o electrón que queremos arrincar é maior no ión positivo que no átomo, xa que se conserva a mesma carga nuclear.


A enerxía de ionización expresase en electrón-volt ou en jouls (ou kilojouls) por cada [[mol]] de átomos (kJ/mol).
A enerxía de ionización expresase en electrón-volt ou en jouls (ou kilojouls) por cada [[mol]] de átomos (kJ/mol).


''1 eV = 1,6 . 10 <sup>-19</sup> coulombs . 1 volt = 1,6 . 10<sup>-19</sup>jouls''
''1 eV = 1,6 . 10 <sup>-19</sup> coulombs . 1 volt = 1,6 . 10<sup>-19</sup>jouls''


Se a enerxía dun átomo fose de 1 eV, para ionizar un mol deses átomos (6.22x10<sup>23</sup> átomos) serían necesarios 96,5 kJ.
Se a enerxía dun átomo fose de 1 eV, para ionizar un mol deses átomos (6.22x10<sup>23</sup> átomos) serían necesarios 96,5 kJ.


Como norma xeral, na [[táboa periódica]], '''nos elementos dunha mesma familia ou grupo''', a enerxía de ionización '''diminúe''' a medida que aumenta o número atómico, é dicir, '''de arriba a abaixo''', tal como se representan habitualmente as táboas periódicas.
Como norma xeral, na [[táboa periódica]], '''nos elementos dunha mesma familia ou grupo''', a enerxía de ionización '''diminúe''' a medida que aumenta o número atómico, é dicir, '''de arriba a abaixo''', tal como se representan habitualmente as táboas periódicas.


Nos metais [[alcalino]]s , por exemplo, o elemento de maior enerxía de ionización é o [[litio]] e o de menor o [[cesio]]. Isto é fácil de explicar, pois o último electrón sitúase en orbitais situados cada vez máis lonxe do [[núcleo atómico|núcleo]] e, a súa vez, os electróns das capas interiores exercen un efecto de pantalla sobre a atracción nuclear sobre os electróns periféricos. Esta norma deixa de cumprirse para o francio.
Nos metais [[alcalino]]s , por exemplo, o elemento de maior enerxía de ionización é o [[litio]] e o de menor o [[cesio]]. Isto é fácil de explicar, pois o último electrón sitúase en orbitais situados cada vez máis lonxe do [[núcleo atómico|núcleo]] e, á súa vez, os electróns das capas interiores exercen un efecto de pantalla sobre a atracción nuclear sobre os electróns periféricos. Esta norma deixa de cumprirse para o francio.


'' '''Nos elementos dun mesmo período''' da táboa periódica, a enerxía de ionización '''aumenta''' a medida que aumenta o número atómico, é dicir, '''de esquerda a dereita'''.''


Isto debese a que o electrón diferenciador (o último en enerxía) dos elementos dun período está situado no mesmo nivel enerxético, mentres que a carga do núcleo aumenta, polo que será maior a forza de atracción, e, á súa vez, o número de capas interiores non varía e o efecto pantalla non aumenta.
'' '''Nos elementos de un mesmo período''' da táboa periódica, a enerxía de ionización '''aumenta''' a medida que aumenta o número atómico, é dicir, '''de esquerda a dereita'''.''


Isto último non é unha regra, senón unha orientación, xa que o aumento non é continuo, pois no caso do [[berilio]] e do [[nitróxeno]], por exemplo, téñense valores máis altos do que nun principio sería de esperar por comparación cos outros elementos do mesmo período. Este aumento debese a estabilidade que presentan as configuracións s<sup>2</sup> e s<sup>2</sup> p<sup>3</sup> , respectivamente.
Isto debese a que o electrón diferenciador (o último en enerxía) dos elementos dun período está situado no mesmo nivel enerxético, mentres que a carga do núcleo aumenta, polo que será maior a forza de atracción, e, a súa vez, o número de capas interiores non varía e o efecto pantalla non aumenta.

Isto último non é unha regra, senón unha orientación, xa que o aumento non é continuo, pois no caso do [[berilio]] e do [[nitróxeno]], por exemplo, téñense valores máis altos do que nun principio sería de esperar por comparación cos outros elementos do mesmo período. Este aumento debese a estabilidade que presentan as configuracións s<sup>2</sup> e s<sup>2</sup> p<sup>3</sup> , respectivamente.


A enerxía de ionización máis elevada correspóndelle ós [[gases nobres]], xa que a súa configuración electrónica é a máis estable, e polo tanto haberá que proporcionar máis enerxía para arrincarlles electróns.
A enerxía de ionización máis elevada correspóndelle ós [[gases nobres]], xa que a súa configuración electrónica é a máis estable, e polo tanto haberá que proporcionar máis enerxía para arrincarlles electróns.



<center>
<center>
Liña 61: Liña 59:
| bgcolor="#00ff33" | [[Carbono|C]]<br />1086
| bgcolor="#00ff33" | [[Carbono|C]]<br />1086
| bgcolor="#00ff33" | [[Nitróxeno|N]]<br />1402
| bgcolor="#00ff33" | [[Nitróxeno|N]]<br />1402
| bgcolor="#00ff33" | [[Osíxeno (elemento)|O]]<br />1314
| bgcolor="#00ff33" | [[Osíxeno|O]]<br />1314
| bgcolor="#00ff33" | [[Flúor|F]]<br />1681
| bgcolor="#00ff33" | [[Flúor|F]]<br />1681
| bgcolor="#00ff33" | [[Neon|Ne]]<br />2081
| bgcolor="#00ff33" | [[Neon|Ne]]<br />2081
Liña 99: Liña 97:
| bgcolor="#00ff33" | [[Rubidio|Rb]]<br />403
| bgcolor="#00ff33" | [[Rubidio|Rb]]<br />403
| bgcolor="#00ff33" | [[Estroncio|Sr]]<br />549;
| bgcolor="#00ff33" | [[Estroncio|Sr]]<br />549;
| bgcolor="#00ff33" | [[Ytrio|Y]]<br />600
| bgcolor="#00ff33" | [[Itrio|Y]]<br />600
| bgcolor="#00ff33" | [[Circonio|Zr]]<br />640
| bgcolor="#00ff33" | [[Circonio|Zr]]<br />640
| bgcolor="#00ff33" | [[Niobio|Nb]]<br />652
| bgcolor="#00ff33" | [[Niobio|Nb]]<br />652
Liña 109: Liña 107:
| bgcolor="#00ff33" | [[Prata|Ag]]<br />731
| bgcolor="#00ff33" | [[Prata|Ag]]<br />731
| bgcolor="#00ff33" | [[Cadmio|Cd]]<br />868
| bgcolor="#00ff33" | [[Cadmio|Cd]]<br />868
| bgcolor="#00ff33" | [[Indio|In]]<br />558
| bgcolor="#00ff33" | [[Indio (elemento)|In]]<br />558
| bgcolor="#00ff33" | [[Estaño|Sn]]<br />709
| bgcolor="#00ff33" | [[Estaño|Sn]]<br />709
| bgcolor="#00ff33" | [[Antimonio|Sb]]<br />831
| bgcolor="#00ff33" | [[Antimonio|Sb]]<br />831
Liña 121: Liña 119:
| bgcolor="#00ff33" | [[Lutecio|Lu]]<br />524
| bgcolor="#00ff33" | [[Lutecio|Lu]]<br />524
| bgcolor="#00ff33" | [[Hafnio|Hf]]<br />659;
| bgcolor="#00ff33" | [[Hafnio|Hf]]<br />659;
| bgcolor="#00ff33" | [[Tantalio|Ta]]<br />761
| bgcolor="#00ff33" | [[Tántalo|Ta]]<br />761
| bgcolor="#00ff33" | [[Tungsteno|W]]<br />759
| bgcolor="#00ff33" | [[Tungsteno|W]]<br />759
| bgcolor="#00ff33" | [[Rhenio|Re]]<br />756
| bgcolor="#00ff33" | [[Renio|Re]]<br />756
| bgcolor="#00ff33" | [[Osmio|Os]]<br />814
| bgcolor="#00ff33" | [[Osmio|Os]]<br />814
| bgcolor="#00ff33" | [[Iridio|Ir]]<br />865
| bgcolor="#00ff33" | [[Iridio|Ir]]<br />865
Liña 133: Liña 131:
| bgcolor="#00ff33" | [[Bismuto|Bi]]<br />703
| bgcolor="#00ff33" | [[Bismuto|Bi]]<br />703
| bgcolor="#00ff33" | [[Polonio|Po]]<br />812
| bgcolor="#00ff33" | [[Polonio|Po]]<br />812
| bgcolor="#00ff33" | [[Astato|At]]<br />930
| bgcolor="#00ff33" | [[Ástato|At]]<br />930
| bgcolor="#00ff33" | [[Radon|Rn]]<br />1037
| bgcolor="#00ff33" | [[Radon|Rn]]<br />1037
|----- ALIGN="CENTER"
|----- ALIGN="CENTER"
Liña 139: Liña 137:
| bgcolor="#00ff33" | [[Francio|Fr]]<br />393
| bgcolor="#00ff33" | [[Francio|Fr]]<br />393
| bgcolor="#00ff33" | [[Radio (elemento)|Ra]]<br />509;
| bgcolor="#00ff33" | [[Radio (elemento)|Ra]]<br />509;
| bgcolor="#00ff33" | [[Lawrencio|Lr]]<br />&nbsp;
| bgcolor="#00ff33" | [[Laurencio|Lr]]<br />&nbsp;
| bgcolor="#00ff33" | [[Rutherfordio|Rf]]<br />&nbsp;
| bgcolor="#00ff33" | [[Rutherfordio|Rf]]<br />&nbsp;
| bgcolor="#00ff33" | [[Dubnio|Db]]<br />&nbsp;
| bgcolor="#00ff33" | [[Dubnio|Db]]<br />&nbsp;
| bgcolor="#00ff33" | [[Seaborxio|Sg]]<br />&nbsp;
| bgcolor="#00ff33" | [[Seaborgio|Sg]]<br />&nbsp;
| bgcolor="#00ff33" | [[Bohrio|Bh]]<br />&nbsp;
| bgcolor="#00ff33" | [[Bohrio|Bh]]<br />&nbsp;
| bgcolor="#00ff33" | [[Hassio|Hs]]<br />&nbsp;
| bgcolor="#00ff33" | [[Hassio|Hs]]<br />&nbsp;
Liña 149: Liña 147:
| bgcolor="#00ff33" | [[Roentgenio|Rg]]<br />&nbsp;
| bgcolor="#00ff33" | [[Roentgenio|Rg]]<br />&nbsp;
| bgcolor="#00ff33" | [[Copernicio|Cn]]<br />&nbsp;
| bgcolor="#00ff33" | [[Copernicio|Cn]]<br />&nbsp;
| bgcolor="#00ff33" | [[Ununtrio|Uut]]<br />&nbsp;
| bgcolor="#00ff33" | [[Nihonio|Nh]]<br />&nbsp;
| bgcolor="#00ff33" | [[Ununquadio|Uuq]]<br />&nbsp;
| bgcolor="#00ff33" | [[Flerovio|Fl]]<br />&nbsp;
| bgcolor="#00ff33" | [[Ununpentio|Uup]]<br />&nbsp;
| bgcolor="#00ff33" | [[Moscovio|Mc]]<br />&nbsp;
| bgcolor="#00ff33" | [[Ununhexio|Uuh]]<br />&nbsp;
| bgcolor="#00ff33" | [[Livermorio|Lv]]<br />&nbsp;
| bgcolor="#00ff33" | [[Ununseptio|Uus]]<br />&nbsp;
| bgcolor="#00ff33" | [[Ténnesso|Ts]]<br />&nbsp;
| bgcolor="#00ff33" | [[Ununoctio|Uuo]]<br />&nbsp;
| bgcolor="#00ff33" | [[Oganesson|Og]]<br />&nbsp;
|----- align="CENTER"
|----- align="CENTER"
| colspan="20" |
| colspan="20" |
Liña 160: Liña 158:
<center>[[Táboa periódica]] de enerxías de ionización, en kJ/mol</center>
<center>[[Táboa periódica]] de enerxías de ionización, en kJ/mol</center>


{{Control de autoridades}}
[[Categoría:Química]]


[[Categoría:Química]]
[[af:Ionisasie-energie]]
[[an:Enerchía d'ionización]]
[[ar:طاقة تأين]]
[[ast:Enerxía d'ionización]]
[[bg:Йонизационна енергия]]
[[bs:Energija ionizacije]]
[[ca:Energia d'ionització]]
[[cs:Ionizační potenciál]]
[[cy:Egni ïoneiddiad]]
[[de:Ionisierungsenergie]]
[[el:Ενέργεια ιονισμού]]
[[en:Ionization energy]]
[[es:Energía de ionización]]
[[et:Ionisatsioonienergia]]
[[eu:Ionizazio-potentzial]]
[[fa:انرژی یونش]]
[[fi:Ionisoitumisenergia]]
[[fr:Énergie d'ionisation]]
[[hr:Energija ionizacije]]
[[ht:Enèji iyonizasyon]]
[[it:Energia di ionizzazione]]
[[ja:イオン化エネルギー]]
[[ka:იონიზაციის ენერგია]]
[[ko:이온화 에너지]]
[[lb:Ioniséierungsenergie]]
[[lv:Jonizācijas potenciāls]]
[[mk:Енергија на јонизација]]
[[ml:അയോണീകരണ ഊർജം]]
[[nds:Ionisatschoonsenergie]]
[[nl:Ionisatiepotentiaal]]
[[no:Ioniseringsenergi]]
[[oc:Potencial d'ionizacion dels elements]]
[[pl:Potencjał jonizacyjny]]
[[pt:Potencial de ionização]]
[[ru:Энергия ионизации]]
[[sh:Energija jonizacije]]
[[simple:Ionization energy]]
[[sk:Ionizačná energia]]
[[sl:Ionizacijska energija]]
[[sr:Енергија јонизације]]
[[sv:Jonisationspotential]]
[[ta:மின்மமாக்கும் ஆற்றல்]]
[[th:พลังงานไอออไนเซชัน]]
[[tk:Baglanyşyk energiýasy]]
[[tr:İyonlaşma enerjisi]]
[[uk:Енергія іонізації]]
[[ur:تائین توانائی]]
[[uz:Ionlashish energiyasi]]
[[vi:Năng lượng ion hóa]]
[[zh:电离能]]

Revisión actual feita o 18 de febreiro de 2024 ás 20:42

A enerxía de ionización, tamén chamada, impropiamente, potencial de ionización é a enerxía que hai que subministrar a un átomo neutro, gasoso e en estado fundamental, para arrincarlle o electrón máis debilmente retido.

Podemos expresalo así:

Átomo neutro gasoso + Enerxía -----> Ión positivo gasoso + e -

Sendo esta enerxía a correspondente á primeira ionización.

A segunda enerxía de ionización representa a enerxía que se precisa para arrincar o segundo electrón; esta segundo enerxía de ionización é sempre maior que a primeira, pois o volume dun ión positivo é menor que o do átomo e a forza electrostática sobre o electrón que queremos arrincar é maior no ión positivo que no átomo, xa que se conserva a mesma carga nuclear.

A enerxía de ionización expresase en electrón-volt ou en jouls (ou kilojouls) por cada mol de átomos (kJ/mol).

1 eV = 1,6 . 10 -19 coulombs . 1 volt = 1,6 . 10-19jouls

Se a enerxía dun átomo fose de 1 eV, para ionizar un mol deses átomos (6.22x1023 átomos) serían necesarios 96,5 kJ.

Como norma xeral, na táboa periódica, nos elementos dunha mesma familia ou grupo, a enerxía de ionización diminúe a medida que aumenta o número atómico, é dicir, de arriba a abaixo, tal como se representan habitualmente as táboas periódicas.

Nos metais alcalinos , por exemplo, o elemento de maior enerxía de ionización é o litio e o de menor o cesio. Isto é fácil de explicar, pois o último electrón sitúase en orbitais situados cada vez máis lonxe do núcleo e, á súa vez, os electróns das capas interiores exercen un efecto de pantalla sobre a atracción nuclear sobre os electróns periféricos. Esta norma deixa de cumprirse para o francio.

Nos elementos dun mesmo período da táboa periódica, a enerxía de ionización aumenta a medida que aumenta o número atómico, é dicir, de esquerda a dereita.

Isto debese a que o electrón diferenciador (o último en enerxía) dos elementos dun período está situado no mesmo nivel enerxético, mentres que a carga do núcleo aumenta, polo que será maior a forza de atracción, e, á súa vez, o número de capas interiores non varía e o efecto pantalla non aumenta.

Isto último non é unha regra, senón unha orientación, xa que o aumento non é continuo, pois no caso do berilio e do nitróxeno, por exemplo, téñense valores máis altos do que nun principio sería de esperar por comparación cos outros elementos do mesmo período. Este aumento debese a estabilidade que presentan as configuracións s2 e s2 p3 , respectivamente.

A enerxía de ionización máis elevada correspóndelle ós gases nobres, xa que a súa configuración electrónica é a máis estable, e polo tanto haberá que proporcionar máis enerxía para arrincarlles electróns.

Grupo 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
Período
1 H
1312
He
2372
2 Li
520
Be
899
B
801
C
1086
N
1402
O
1314
F
1681
Ne
2081
3 Na
496
Mg
738
Al
578
Si
787
P
1012
S
1000
Cl
1251
Ar
1521
4 K
419
Ca
590
Sc
633
Ti
659
V
651
Cr
653
Mn
717
Fe
762
Co
760
Ni
737
Cu
745
Zn
906
Ga
579
Ge
762
As
944
Se
941
Br
1140
Kr
1351
5 Rb
403
Sr
549;
Y
600
Zr
640
Nb
652
Mo
684
Tc
702
Ru
710
Rh
720
Pd
804
Ag
731
Cd
868
In
558
Sn
709
Sb
831
Te
869
I
1008
Xe
1170
6 Cs
376
Ba
503
Lu
524
Hf
659;
Ta
761
W
759
Re
756
Os
814
Ir
865
Pt
864
Au
890
Hg
1007
Tl
589
Pb
716
Bi
703
Po
812
At
930
Rn
1037
7 Fr
393
Ra
509;
Lr
 
Rf
 
Db
 
Sg
 
Bh
 
Hs
 
Mt
 
Ds
 
Rg
 
Cn
 
Nh
 
Fl
 
Mc
 
Lv
 
Ts
 
Og
 
Táboa periódica de enerxías de ionización, en kJ/mol