Fráncico ripuario

O fráncico ripuario ou franconio ripuario (en alemán Ripuarisch, en ripuario Ripoaresch; do latín ripa 'beira') é un conxunto de dialectos do alemán, parte do grupo central occidental. Xunto co luxemburgués, o fráncico moselano e o fráncico renano constitúe a familia dialectal do fráncico central, sendo a súa variedade máis noroccidental. O seu nome provén dos francos ripuarios, que se estableceron a beiras do Rin a partir do século IV.

Fráncico ripuario Ripoarisch
Outros nomes:	Ripuario
Falado en:	Alemaña, Bélxica e os Países Baixos
Rexións:	Renania do Norte-Westfalia, Renania-Palatinado, Liexa e Limburgo
Total de falantes:	≈ 900 000
Familia:	Indoeuropea  Xermánico   Xermano occidental    Alto alemán     Alemán central occidental      Fráncico central       Fráncico ripuario
Códigos de lingua
ISO 639-1:	--
ISO 639-2:	---
ISO 639-3:	ksh
Mapa
Status
O fráncico ripuario está clasificado como "vulnerable" polo Libro Vermello das Linguas Ameazadas da UNESCO

Fálase principalmente no estado federado de Renania do Norte-Westfalia, ó sur da liña de Benrath, dende o noroeste de Düsseldorf e Colonia até Aquisgrán ó oeste, e Waldbröl ó leste. Tamén se estende ó norte de Renania-Palatinado, a área de Eupen (leste de Bélxica) e algúns municipios limítrofes dos Países Baixos (Kerkrade, no Limburgo neerlandés).

As variedades que conforman o ripuario chámanse a si mesmas Platt: así, o Öcher Platt é a fala de Aquisgrán, o Eischwiele Platt a de Eschweiler, o Bönnsch Platt a de Bonn, etc. De entre todas elas, a máis coñecida é o ripuario de Colonia, o Kölsch.

Véxase tamén

Outros artigos

• Wikipedia en fráncico ripuario

Bibliografía

• Ferdinand Münch: Grammatik der ripuarisch-fränkischen Mundart. Verlag Friedrich Cohen, Bonn 1904 (online). Nachdruck mit Genehmigung, Saendig Reprint Verlag, Vaduz 1970. ISBN 3-50021670-6.
• Georg Heike: Zur Phonologie der Stadtkölner Mundart. Eine experimentelle Untersuchung der akustischen Unterscheidungsmerkmale. (Deutsche Dialektgeographie Band 57), N. G. Elwert Verlag, Marburg 1964.
• Claudia Froitzheim: Artikulationsnormen der Umgangssprache in Köln - Continuum Schriftenreihe zur Linguistik Band 2. Gunter Norr Verlag, Tübingen, 1984. 223 Seiten, Graphiken. (Zugl.: Univ., Diss., Köln 1983) ISBN 3-87808-332-7.
• Jürgen E. Schmidt: Die mittelfränkischen Tonakzente (Rheinische Akzentuierung). Mainzer Studien zur Sprach- und Volksforschung 8. Stuttgart 1986. ISBN 3-515-04803-0
• Jürgen E. Schmidt: Die sprachhistorische Genese der mittelfränkischen Tonakzente. In: Auer/ Gilles/ Spiekermann: Silbenschnitt und Tonakzente. Niemeyer, Tübingen 2002, S. 201-233. ISBN 3-484-30463-4