Ripuarisch
't Ripuarisch is de saomenvattende term veur de Middelfrankische dialecten dee veurnaomelijk in 't zujen van de Duutse staot Noordrien-Westfaolen espreuken worren, en zich kenmaarken deur bieveurbeeld de tweetonigheid, zoas 't Limburgs dat ok het. We kunnen daodeur 't Ripuarisch as 't Middelduutse breurtsie van 't Limburgs zien. 't Heufddialect van 't Ripuarisch is 't Keuls, één van de aore grote dialecten is 't Aokens. In 't uterste zuudoosten van Nederlangds Limburg, (Karkraoje, Bocholtz, Simpelveld, Lemiers en Vaols) praoten ze ok Ripuarische dialecten, en ok in 't noorden van Neubelgien (Eupen en umgeving).
De grens mit 't Limburgs wort evormd deur de Benrather Linie - dit is een staarke isoglosse. Toch bin veul Ripuarische dialecten veur Limburgers goed te verstaon. De verwantsjap tussen de twee taolen komt deur de Keulse expansie: de export van taolelementen uut 't dialect van Keulen naor 't westen, vanwege 't anzien van de stad.
Belangrieke taoleigensjappen bin 't vele gebruuk van de ng-klank, veural waor 't Hoogduuts en Nederlangds -nd hebben, dus 'vingen' en 'anger' veur t Nederlaandse 'vinden' en 'ander', en 't vertalen van de Hoogduutse en Nederlangdse g in j.
|
Disse pagina is esjreven in 't Bunsjoots |