Hantum

	Hantum
	Sicht op Hantum
	Emblemen
	Bestjoer
Lân	Nederlân
Provinsje	Fryslân
Gemeente	Noardeast-Fryslân
	Sifers
Ynwennertal	390 (1 jannewaris 2023)
Oerflak	3,51 km² ; - lân: 3,49 km² ; - wetter: 0,02 km² ;
Befolkingsticht.	113 ynw./km²
	Oar
Tiidsône	UTC +1
Simmertiid	UTC +2
Koördinaten	53° 21' N 5° 57' E
	Offisjele webside
	Side 4-H doarpen
	Kaart
	;

Hantum is in doarp dat yn de gemeente Noardeast-Fryslân leit. Hantum leit noardlik fan De Lytse Jouwer, eastlik fan Brantgum, westlik fan Hantumhuzen en besuden Ternaard. Hantum hat 390 (1 jannewaris 2023)^[2] ynwenners. De doarpskearn fan Hantum leit benammen oan de Smidstrjitte.

De buorskip Hantumerhoeke (diel) heart ek by Hantum.

Untstean en namme

Der wurdt tocht dat Hantum om it begjin fan de jiertelling hinne op in kwelderwâl ûntstien is. Der waard in terp opsmiten dy't sa no en dan wer ferhege waard. Yn de 10e iuw wurdt der sprutsen oer Hanaten.

De namme kin tsjutte op hiem fan Hante, fan Hana of Hund. Oaren geane der fan út dat wy tinke moatte oan it Aldfryske wurd hä, yn it hjoeddeisk Frysk hea.

It ûnbeboude súdlike diel fan de frij hege terp is om 1900 hinne ôfgroeven. De tsjerke is sa oan de râne fan it doarp kommen te stean. Yn de rin fan de tiid is it doarp mei wat nijbou oan de eastlike kant útwreide.

Wapen

De skeandieling is ôflaat fan it wapen fan Westdongeradiel. De peinjes binne oan de iene kant it symboal fan de hillige Nikolaas, de patroanhillige fan it doarp en oan de oare kant in symboal foar de rjochtsittingen dy't hjir eartiids barden. De ikel komt út it wapen fan de famylje Hettinga.

Gebouwen

De Tsjerke

De Wikipedy hat ek in side Nikolaastsjerke (Hantum).

De romaanske tsjerke fan dowestien moat yn de 12e iuw boud wêze. It sizzen is dat in Utertske wijbiskop yn 1335 it alter wijd hat. De patroanhillige wie yn de roomske tiid fan de tsjerke Nikolaas fan Myra.

De romaanske finsters binne noch te sjen. Letter hat der in ferbouwing west yn goatyske styl.

De foarse toer is tagelyk mei in fernijing fan it westwurk boud yn 1808.

Kinnema sate

Oan de noardwestkant fan it doarp stiet Kinnema sate. De foarein is boud yn de styl fan in deftige boargerwenning. De gong rint yn it midden en der binne treppen foar it hûs.

De Stûpa

In frjemde ein yn it byt is de stûpa, dy't yn 1993 boud is. De stûpa is boud yn de styl fan in Tibetaanske timpel. Hy stiet op it eardere plak fan in pleats. Dy is oan in boeddhistyske organisaasje skonken en wurdt brûkt as boeddhistysk besinnings- en meditaasjesintrum. Under lieding fan de yn útwykte Tibetaanske muonts Chödje Lama Gawang Rinpoche (1927-2014) fûnen der ferskillende útwreidings plak.

De mûne

De Wikipedy hat ek in side Hantumermûne.

Yn 1880 waard it wetterskip Hantumerleech stifte en yn itselde jier waard ek de Hantumerpoldermûne boud. De mûne waard yn de jierren 1970 restaurearre. Yn it net mear besteande mûndershûs siet yn de Twadde Wrâldkriich in joadinne ûnderdûkt.

Yn it doarp stie eartiids ek in nôtmûne út 1862. Dy stellingmûne waard oarspronklik yn 1789 as 'De Rooseboom' yn Huzum boud. By de útwreiding fan it Ljouwerter stasjon waard De Rooseboom ôfbrutsen en yn Hantum wer opboud. Om 1930 hinne gie de mûnder oer ta it meitsjen fan lynkoeken. Om net hielendal ôfhinklik fan wyn te wêzen hat er in diselmotor oanskaft. Op 1 maart 1949 brocht in swiere stoarm yn Hantum en omkriten in soad skea. Fan de mûne waaide de kape derôf; de mealder hat doe de romp ynkoarte, betimmere en is fierder gien mei syn foeraazjebedriuw. Yn de jierren 1970 is de ûnderbou ek ôfbrutsen; in mûnestien is bewarre bleaun yn De Hoop fan Holwert.^[3]

De skoalle

Hantum hat noch in skoalle út 1845. It gebou is útwreide en wurdt tsjintwurdich brûkt as doarpshûs d´Ald Skoalle.

Befolkingsferrin

Jier	1954	1959	1964	1969	1973	2006	2013	2017
Ynwenners	510	484	457	462	407	380	403	405
Jier	2020
Ynwenners	400

Mienskip

Mei Hantumerútbuorren hat Hantum ien Feriening Doarpsbelang.

'Hichtepunten' is al sûnt ein santiger jierren it doarpsblêd foar Hantum, Hantumhuzen, Hantumerútbuorren en De Lytse Jouwer.

De sportfjilden hjitte 'Yn 'e bedelte'.

Ferienings

Skaakclub Hantum c.a.
Kuorbalferiening DTL

Tsjerken

Alhoewol't de herfoarme tsjerke fan Hantum altiten rjochtsinnich west hat, ûntstie der yn de tiid fan de doleânsje dochs in grifformearde tsjerke. De grifformearden hiene sûnt 1891 mei de grifformearden fan Hantumerhuzen harren tsjerke oan de Fennewei. Yn 1987 sette stadichoan it 'Samen-op-Weg'-proses útein, dat lang om let yn 2007 late ta de foarming fan de Protestantske gemeente Hantum. De lêste tsjinst yn de grifformearde tsjerke hie op 21 oktober 2007 plak. De grifformearde tsjerke waard lykas op oare plakken neitiid ferkocht en ta in wente ferboud. De protestantske gemeente tsjerket yn de herfoarme tsjerke, dy't wer de namme fan foar de reformaasje werom krige en no Nikolaastsjerke hjit.^[4]

Lju

Klún & Knoffelhakke is in kabaretduo út Hantum
In bekende Hantumer is Antonius Brugmans (22 oktober 1732 - 1789). Hy wurke oan de universiteit fan Grins as heechlearaar yn de Wiisbegearte.

Strjitten

Brantgumerwei, De Terpen, Dokkumerwei, Doarpsstrjitte, Fetzewei, Gruttesteech, Hearewei, Hiausterwei, Kennemareed, Master Beymastrjitte, Pastorijelân, Smidstrjitte, Stasjonswei, Stoepawei, Ternaarderwei, Titus Conradistrjitte, Tsjerkestrjitte.

Keppeling om utens

Foto's fan Hantum en omkriten

53° 22' NB, 5° 58' EL

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

↑ https://opendata.cbs.nl/statline
↑ https://opendata.cbs.nl/statline
↑ Noordelijk Oostergo, De Dongeradelen, Herma M. van den Berg, side 49-50
↑ Gereformeerde Kerkeninfo, 23 maart 2019

Wikimedia Commons

Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Hantum fan Wikimedia Commons.

	Noardeast-Fryslân
Stêd: Dokkum
Doarpen en útbuorrens: Aldwâld • Burdaard • Blije • Boarnwert • Boerum • Brantgum • Ealsum • Eanjum • Easternijtsjerk • Eastrum • Feankleaster • Ferwert • Foudgum • Ginnum • Hallum • Hantum • Hantumerútbuorren • Hantumhuzen • Hegebeintum • Holwert • Ie • Ingwierrum • Jannum • Jislum • Jouswier • Kollum • Kollumersweach • Lichtaard • Lytsewâld • De Lytse Jouwer • Ljussens • Marrum • Mitselwier • Moarre • Moddergat • Muntsjesyl • Nes • Nijewier • Peazens • De Pomp • Raard • Reitsum • De Skâns • Sweagerbosk • Ternaard • De Trieme • Waaksens • Wânswert • Warfstermûne • Westergeast • Wetsens • Wierum
Buorskippen: Ald Terp • Aldwâldmersyl • Bartlehiem (foar in part) • Beintemahûs • Betterwurd • Boarnwerterhoeke • Boarnwerthuzen • Boatebuorren • Bollingwier • Brânbuorren • Bûnte Hûn • De Dellen • Dykshoarne • Dokkumer Nije Silen • Easterbeintum • Farebuorren • Fiifhuzen (Hallum) • Fiifhuzen (Ternaard) • Fiskbuorren • Fjildbuorren • Grut Midhuzen • Hallumerhoeke • Hanenburch • Hantumerhoeke • Healwei • Hústernoard • Iesumasyl • Jewier • Keatlingwier • De Kegen • Kletterbuorren • Kollumer Aldsyl • De Kolk • Krabbuorren • Leechlân • De Leechte • Lyts Midhuzen • Lytse Leard • Lytse Wier • Meddert • Mûnebuorren • Nijlân • It Paradyske • De Reidswâl • De Ryp • Sânbulten • Sânhuzen • Sibrandahûs • De Skâns • Skernehuzen • 't Skoar • Stienharst • It Stienfek • Stiem • Teard • Teyebuorren • Tergrêft (foar in part) • Ter Lune • De Tibben • Tilbuorren • Tiltsjebuorren • Trijeboerehuzen • Weardebuorren • Westerbuorren • Westernijtsjerk • Wie • De Wygeast • De Wurden
· ·

[1] ttps://opendata.cbs.nl/statline

[2] ttps://opendata.cbs.nl/statline

[3] Noordelijk Oostergo, De Dongeradelen, Herma M. van den Berg, side 49-50

[4] Gereformeerde Kerkeninfo, 23 maart 2019

[1]

[2]

[3]

[4]