پلک

*پلک*
پلک
	Upper and lower eyelids
جزئیات
سرخرگ‌ها	lacrimal, superior palpebral, inferior palpebral
عصب‌دهی	upper: infratrochlear, supratrochlear, supraorbital, lacrimal; lower: infratrochlear, branches of infraorbital
شناسه‌ها
لاتین	palpebra inferior, palpebra superior
MeSH	D005143
TA98	A15.2.07.024
TA2	114, 115
FMA	54437

پلک یک چین پوستی نازک برای محافظت از چشم است. پلک نازک‌ترین پوست بدن است.
بدن با پلک زدن چشم را مرطوب نگه می‌دارد و از خشک شدن چشم جلوگیری می‌کند. یک پلک در بالا و یک پلک در پایین چشم قرار دارند. مژه‌ها در لبه پلکها قرار دارند. ماهیچه بالابرنده پلک بالا موجب بالارفتن پلک و بازشدن چشم می‌شود.

بازماندن پلک‌ها در طولانی مدت (مثلاً به دلیل کما) موجب خشکی قرنیه و آسیب چشم می‌شود. غدد لبه پلک مانند غدد Zeis موادی (چربی و پروتئینی) را به اشک می‌افزایند. برخی بیماری‌های پلک عبارتند از شالازیون، بلفاریت، اکتروپیون، انتروپیون، پتوز، درماتیت پلک، بلفارواسپاسم، بلفاروشالازیس و تومورهای پلک.

عضلات

مهمترین و اصلی‌ترین ماهیچه‌ها که در پلک بالایی کنترل باز و بسته شدن چشم را به عهده دارند عضله اوربیکولاریس اکولی (orbicularis oculi) و عضله بالا برنده پلک فوقانی (levator palpebrae superioris muscle) نامیده می‌شوند. ماهیچه اوربیکولاریس اکولی چشم را می‌بندد و برای بازشدن پلک، ماهیچه levator palpebrae و ماهیچه مولر منقیض می‌شوند. ماهیچه مولر Müller (یا superior palpebral) در پلک بالایی و ماهیچه inferior palpebral در پلک پایینی مسئولیت بزرگ کردن چشم را به عهده دارند. این ماهیچه‌ها نه تنها نقشی حیاتی در پلک زدن چشم دارند بلکه در عواملی مثل چشمک زدن یا با چشم نیمه بازبودن یا چپ کردن چشم دخیل هستند.

جستارهای وابسته

پتوز

پلک زدن

نگارخانه

ن ب و کالبدشناسی عمومی سر و گردن انسان
صورت/پس سر	پیشانی • چشم • گوش • گیجگاه • گونه • چانه • ابرو • پلک • مژه
بینی	منخر • تیغه بینی • غضروف‌های (فرعی بینی، تیغه بینی، پره بینی بزرگ، کناری بینی، پره بینی کوچک، ژاکوبسون) • غدد بویایی
حفره بینی	کوآن • شاخک بینی • تورفتگی وتدی-پرویزنی • تاوله پرویزنی • شکاف نیمه‌هلالی • روزنه فکی • مئای زیرین • اندام ژاکوبسون • سینوس پیرامون بینی
دهان	لب • بوسه‌گاه • آرواره • درز بالی-فکی
دندان	دائمی (پیشین، نیش، آسیاب کوچک، آسیاب) • شیری
زبان	چین‌های شرابه‌ای • شیار میانی • سوراخ سکوم • شیار پایانی • لگام زبان • زبان پیشین • زبان پسین
سق	سخت‌کام • نرم‌کام • درز کامی • پاپی ثنایایی • زبان کوچک • تورفتگی حلقی • قوس‌ها (قوس کامی-زبانی، قوس کامی-حلقی)
غدد بزاقی	غده بناگوشی/مجرای بناگوشی • غده زیرآرواره‌ای/مجرای زیرآرواره‌ای • غده زیرزبانی/مجرای اصلی زیرزبانی
غیره	نیام (نیام جوشی، نیام گیجگاهی، نیام کلاه‌خودی) • فرق سر