آرامی نو آشوری
| آرامی نو آشوری | |
|---|---|
| Sūreṯ | |
| ܣܘܪܝܬ, ܣܘܪܬ Sūreṯ; ܠܫܢܐ ܐܬܘܪܝܐ Līšānā Āṯōrāyā; ܠܫܢܐ ܐܫܘܪܝܐ Līšānā Āšūrāyā; ܠܫܢܐ ܣܘܕܝܐ Līšānā Swāḏāyā | |
 سورت نوشته شده به آشوری | |
| زبان بومی در | ایران، عراق، سوریه، ترکیه |
| منطقه | شمال عراق، شمال غرب ایران، شمال شرق سوریه، لبنان، ترکیه، ارمنستان[۱] |
شمار گویشوران | ۵۸۷٬۳۲۰ (۱۵۲٬۰۰۰ در عراق) یا ۸۲۸٬۹۳۰ (بدون تاریخ)[۲] |
| گویش‌ها | ارومیه‌ای، کوینه عراقی، طیاره، جلو (عثمانی), نوچیا، نینوایی (کلدانی), برواری، باز، گاوار |
| وضعیت رسمی | |
زبان اقلیت شناخته‌شده در | |
| کدهای زبان | |
| ایزو ۳–۶۳۹ | aii |
| گلاتولوگ | assy1241[۶] |
زبان آسوری یا سریانی یا به‌طور دقیق‌تر آرامی نو آشوری به شاخهٔ آرامی شمال شرقی از زبان‌های آفرو-آسیایی تعلق دارد. آشوری‌زبان‌ها مسیحی اند. آنها اولین قومی اند که یکجا مسیحی شدند. عیسی مسیح به زبان آنها سخن می‌گفت. در ضمن پیش از ایشان، یونس نبی نیز در پایتخت آشوریان به نام نینوا آنها را به روزه و نجات فراخوانده بود. این زبان، زبان امروز مسیحیان سریانی آسوری-آشوری است که امروزه در شهرهای ایران چون، تهران، ارومیه، سنندج، تبریز، سلماس، اصفهان، اهواز، کرمانشاه و در دیگر کشورها چون کانادا، سوئد، عراق، ترکیه، سوریه، لبنان، آمریکا و استرالیا زندگی می‌کنند. مندایی نیز که شاخه‌ای از زبان آرامی-سامی است به زبان آنها نزدیک است. یکی از کلیساهای معروف آشوریان در تهران به نام کلیسای یوسف قدیس در خیابان فرصت (موسوی) نرسیده به میدان فردوسی تهران بنا شده‌است.
آشوری نو
[ویرایش]زبان آشوری یا همان سریانی زبانی پیچیده‌است و پایه آن حروف ابجد است. زبان آرامی یا سریان که آسوریان برای ارتباط بین خود از آن استفاده می‌کنند در کلیسای شرقی، کلیسای کاتولیک کلدانی، کلیسای کاتولیک سریانی، و کلیسای ارتودوکس سریانی، نیز از آن استفاده می‌شود. در کلیساهای کلارای هندوستان نیز این زبان به کار می‌رود.
گویش‌های آشوری نو (سریانی)
[ویرایش]تنها دو گویش از آسوری مدرن (که از آن با آرامی مدرن یا سریانی نیز یاد می‌شود) توسط مردمان آشوری‌زبان به‌کار می‌رود. آشوریان گویش‌های مدرن خود را سریانی می‌نامند. از مهم‌ترین زیرگویش‌های آسوری نو، اورمژنایا یا اورمیه ای و شاپدنایا، یعنی گویش آسوری‌های ارومیه که به‌صورت مکتوب با ادبیات ویژهٔ خود از نیمهٔ دوم قرن ۱۹ رواج یافت. تقسیم‌بندی گویش‌های مدرن عبارت است از:
- آشوری شرقی که به آن سورث نیز گفته می‌شود.
- آشوری غربی، برخی بعضی لهجه‌های این گروه را تورویو یا سوریویو می‌نامند.
الفبای آشوری نو
[ویرایش]خط آسوری نو، سریانی خاوری است که از راست به چپ نوشته می‌شود و الفبای آن به ترتیب حروف ابجد است.
پیوند به بیرون
[ویرایش]منابع
[ویرایش]
- ↑ UNESCO Atlas of the World's Languages in Danger
- ↑ الگو:Ethnologue23
- ↑ "Iraq's Constitution of 2005" (PDF). constituteproject.org (به انگلیسی). 1 February 2019. Retrieved 16 July 2019.
- ↑ The Comprehensive Policy to Manage the Ethnic Languages in Iraq (CPMEL)
- ↑ "Kurdistan: Constitution of the Iraqi Kurdistan Region". Retrieved 14 April 2019.
- ↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Assyrian Neo-Aramaic". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
{{cite book}}: Invalid|display-editors=4(help)
Wikipedia contributors, "Assyrian language," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php? title=Assyrian_language&oldid=۱۸۴۱۸۷۰۵۴
- دانشنامه دانش‌گستر، مؤسسه علمی- فرهنگی دانش‌گستر، ۱۳۸۹. ص ۲۸۰.
مسیحیان شرقی که زبان سریانی را در عبادت و مناسک مذهبی به کار میگیرند | |||||||||
| سریانی غربی، میراث پاتریارکنشین انطاکیه |
| مسیحیت سریانی  مسیحیان سنت توماس  | |||||||
| سریانی شرقی، میراث کلیسای مشرق («کلیسای نسطوری») (۴۱۰–۱۵۵۲) |
| ||||||||
| مسیحیان سنت توماس، میراث کلیسای مالانکارا (فعالیت از قرن اول تا ۱۶۰۱) در کرالا، هند |
| ||||||||
| چهرههای کلیدی | |||||||||
| زبان‌ها | |||||||||
| همچنین ببینید | |||||||||
| |||||||||
