تراورتن
تراورتن، یا به لاتین (Travertine) نوعی سنگ از دسته سنگ‌های رسوبی و تزیینی به‌شمار می‌رود. این سنگ به جا مانده از رسوبات چشمه‌های آب گرم هستند.[۱] حفرات موجود در این سنگ به دلیل فضای اشغال شده توسط گازهای موجود در آبهای گرم منبع رسوب‌گذاری است. هرچه عناصر محلول در آب این منابع کمتر باشد، رنگ سنگ روشن‌تر خواهد بود.[۲][۳]
میزان گرما و ارتفاع منطقه نیز بر کیفیت تراورتن تأثیر می‌گذارد. در ایران معادن تراوتن بزرگی وجود دارند که از آنها می‌توان معدن تراورتن آق دره، معادن تراورتن زنجان، تکاب، اردبیل، مرکزی، ابیانه و یزد را نام برد.[۴][۵]
شکل ظاهری
[ویرایش]تراورتن دارای بافتی متخلخل و رنگ‌های متنوع و نواری شکل است که تنوع رنگی آن به علت اختلاف در ترکیباتی است که در زمان رسوب‌گذاری در عناصر سنگ وجود دارند و خود را به صورت رگه‌های مختلف نشان می‌دهند.[۶] قابل ذکر است که چون این رگه‌ها دارای ترکیب شیمیایی متفاوت از زمینه سنگ می‌باشند در سنگ ایجاد شده دارای استحکام کمتری بوده و نقطه حساس یک سنگ را تشکیل می‌دهند که کمترین مقاومت را در برابر ضربه یا فشار از خود نشان می‌دهند و هر چه سنگ دارای رگه‌ها و ناخالصی‌های کمتری باشد استحکام بالاتری را دارا می‌باشد.[۷][۸]
اکثر سنگ‌های تراورتن مقاومت سایشی پایینی دارند بنابراین به راحتی فرآوری می‌شوند اما مقاومت فشاری مناسبی دارند (مقاومت فشاری آنها از مرمر بیشتر و از گرانیت کمتر است) اما استحکام و تخلخل پذیری بالای آن شرایط کار در محیط اشباع و ارتفاع را فراهم می‌سازد.[۹] مقادیر حداکثر و حداقل الزامات فیزیکی تراورتن در استاندارد ASTM C1527 یا ۱۳۲۴۷ ملی ایران موجود می‌باشد.[۱۰]
مزایا و معایب
[ویرایش]تراورتن به علت داشتن تخلخل، خاصیت عایق حرارتی و صوتی دارد و حفره‌های موجود در سنگ تراورتن باعث افزایش مقاومت آن در برابر آتش‌سوزی می‌شود. سنگ تراورتن از مقاومت قابل قبولی برخوردار می‌باشد. این سنگ را می‌توان به ۲ شکل موج دار و بدون موج برش داد. تراورتن دارای سوراخ‌ها و حفره‌هایی است که بایستی در هنگام فراوری سطح آن پر شود. وجود حفره در تراورتن باعث می‌شود در هنگام نصب سنگ، ملات سیمانی داخل این حفرات نفوذ کرده و از سقوط سنگ جلوگیری کند. وزن مخصوص کمتر این سنگ در مقایسه با برخی از انواع دیگر در جهت کمک به وزن کمتر ساختمان و بارهای وارده به اسکلت آن قابل توجه است.
سنگ تراورتن خاصیت صیقل‌پذیری بالایی دارد (به خصوص تراورتن عباس‌آباد و حاجی‌آباد) بنابراین درخشندگی بالایی به وجود می‌آورد. همچنین برای استفاده در نماهای حجمی قابلیت بیشتری دارد. از سنگ تراورتن در نماهای رومی استفاده می‌شود که می‌تواند انواع حجم‌های لازم را به دست آورد.
از معایب این سنگ جذب آب نسبتاً بالای آن می‌باشد. این نقیصه با پیشرفت تکنولوژی فرآوری تقریباً پوشش داده شد. مواد پوششی و به اصطلاح رزین در زمان فرآوری و پولیش سنگ، باعث کمتر شدن جذب آب آن شده و از تأثیرات آن این است که سنگ دیر تر کثیف می‌شود و کمتر در معرض هوازدگی قرار می‌گیرد؛ بنابراین کیفیت ساب و رزین در ماندگاری و زیبایی آن برای دراز مدت قابل توجه است. در زمان‌های قدیم به علت ظاهر متخلخل آن بین مصرف‌کنندگان تمایلی به استفاده از سنگ تراورتن نبود و سنگ تراورتن جزء ارزانترین سنگ‌ها محسوب می‌شد تا اینکه با رشد تکنولوژی و به‌کارگیری مواد پرکننده رزین باعث شد که حاصل فرآوری سطحی یک دست و براق با ظاهری زیبا و خواص مناسب مکانیکی و شیمیایی شود. اضافه شدن مرحله رزین کاری باعث ایجاد جهشی بزرگ در میزان حجم استخراج و فرآوری سنگ تراورتن شد.
انواع سنگ تراورتن
[ویرایش]در قسمت قبلی، به بررسی انواع سنگ‌های تراورتن بر اساس فرآوری، تولید و ظاهر آنها پرداختیم. حالا می‌خواهیم به دسته‌بندی این سنگ‌ها بر اساس محل قرارگیری معدن و مکان استخراج آنها بپردازیم.
سنگ تراورتن عباس‌آباد
شاید سنگ‌های سفید رنگ تراورتن را که بسیار زیبا و چشم‌نواز هستند، دیده باشید. این سنگ‌ها که به دلیل زیبایی خیره‌کننده‌شان معروف شده‌اند، سنگ تراورتن عباس‌آباد نام دارند. چسبندگی قوی و قابلیت ساب‌پذیری بالای این سنگ، آن را به یکی از بهترین انتخاب‌ها برای نمای ساختمان تبدیل کرده است.
امروزه، سنگ تراورتن عباس‌آباد از پرکاربردترین گزینه‌ها در طراحی نماهای خارجی ساختمان‌ها است.
سنگ تراورتن تکاب
یکی دیگر از انواع تراورتن که در نماهای بیرونی ساختمان‌ها کاربرد زیادی دارد، سنگ تراورتن تکاب است. این سنگ در رنگ‌های قهوه‌ای، مشکی و کرم استخراج می‌شود و علاوه بر رنگ‌های جذاب، بافت موج‌دار و خاصی نیز دارد. البته انواع سادهٔ این سنگ نیز در بازار موجود است.
سنگ تراورتن حاجی‌آباد
سنگ تراورتن حاجی‌آباد، انتخاب دیگری برای طراحان نمای بیرونی و محوطهٔ ساختمان است. این سنگ از معادن حاجی‌آباد استخراج می‌شود و اگر به دنبال طیف‌های روشن قهوه‌ای و کرم هستید، این سنگ گزینهٔ مناسبی خواهد بود. سنگ تراورتن حاجی‌آباد در رنگ‌های کرم روشن و شکلاتی عرضه می‌شود و علاوه بر تنوع رنگ، طرح‌های مختلفی از جمله طرح چرمی، موج‌دار و گیوتن دارد. این ویژگی‌ها باعث شده‌اند که این سنگ علاوه بر نما، به عنوان کفپوش نیز استفاده شود.
سنگ تراورتن حاجی‌آباد نسبت به دیگر انواع تراورتن تخلخل کمتری دارد که این موضوع باعث کاهش هزینه‌های شستشوی نمای ساختمان‌های دارای این سنگ می‌شود.
سنگ تراورتن آب گرم محلات
سنگ تراورتن آب گرم محلات معمولاً برای طراحی دکوراسیون داخلی منازل استفاده می‌شود. دلیل این انتخاب، رنگ خاص و منحصر به فرد این سنگ است. این سنگ در طیف‌های زیبای کرم و زیتونی استخراج و ترکیب می‌شود و این ترکیب رنگی، آن را به یکی از بهترین گزینه‌ها برای استفاده در دکوراسیون داخلی تبدیل کرده است.
سنگ تراورتن آتش کوه
در نهایت، به سنگ تراورتن آتش کوه می‌رسیم که با نام‌هایی مانند سنگ امداد، سنگ سفید محلات و شهاب سنگ نیز شناخته می‌شود. این سنگ در رنگ سفید و با موج‌های زیبا و منظم استخراج می‌شود و با داشتن قابلیت ساب‌پذیری بالا، در طراحی دکوراسیون داخلی بسیار محبوب است.
موارد استفاده
[ویرایش]تراورتن‌ها به خاطر خاصیت تخلخل بسیار بالای آن مناسب برای نماهای داخلی و بیرونی ساختمان می‌باشد. این تخلخل باعث می‌شود که دوغاب سیمان در این فضاها نفوذ پیدا کند و به عنوان یک اسکوپ طبیعی عمل کند.[۱۱][۱۲]
تراورتن‌ها را می‌توان حتی در مناطق بسیار سرد و با بارندگی زیاد نیز در نمای ساختمان کارکرد بدون آنکه نگران رها کردن سنگ باشیم.[۱۳]
سنگ تراورتن به دلیل ویژگی‌هایی که در بافت خود دارد، جهت کار در انواع سبک نما مناسب است.[۱۴]
سنگ تراورتن بیشترین استفاده را در نمای خارجی ساختمان به عنوان "سنگ نما" دارد.
در نمای داخلی نیز می‌توان از این سنگ برای کاربرهای زیر استفاده کرد:
- نمای بیرونی ساختمان
- قرنیز دیواری
- سنگ بغل پله
مزایای استفاده از سنگ تراورتن در دکوراسیون داخلی
[ویرایش]سنگ تراورتن به دلیل زیبایی، دوام و قیمت مناسب به‌طور فزاینده ای در پروژه‌های طراحی داخلی استفاده می‌شود.[۱۵]
برخی از استفاده‌ها:
- راه پله‌های داخلی
- پوشش دیواره‌ها
- شومینه
جستارهای وابسته
[ویرایش]
منابع
[ویرایش]- ↑ "Travertine – Definition for English-Language Learners from Merriam-Webster's Learner's Dictionary". learnersdictionary.com. Archived from the original on 6 March 2019. Retrieved 4 March 2019.
- ↑ Dictionary of Geological Terms, 1962. A Dolphin Reference Book
- ↑ A Glossary of Karst Terminology, 1970. Geol. Surv. Water-Supply Paper 1899-K, U. S. Gov. Print. Off. , Washington.
- ↑ Jackson, Julia A., ed. (1997). "travertine". Glossary of geology (Fourth ed.). Alexandria, Virginia: American Geological Institute. ISBN 0-922152-34-9.
- ↑ Monroe, W.H. (1970). "A glossary of Karst terminology". U.S. Geological Survey Water-Supply Paper. 1899-K. doi:10.3133/wsp1899K.
- ↑ Bey, Lee (Fall 2020). "The Past, Present, and Future of Farnsworth House". Preservation Magazine. National Trust for Historic Preservation. Retrieved 16 July 2021.
- ↑ Folk, Robert L.; Chafetz, Henry S.; Tiezzi, Pamela A. (1985). "Bizarre Forms of Depositional and Diagenetic Calcite in Hot-Spring Travertines, Central Italy". Carbonate Cements. pp. 349–369. doi:10.2110/pec.85.36.0349. ISBN 0-918985-37-4.
- ↑ Faccenna, Claudio; Soligo, Michele; Billi, Andrea; De Filippis, Luigi; Funiciello, Renato; Rossetti, Claudio; Tuccimei, Paola (October 2008). "Late Pleistocene depositional cycles of the Lapis Tiburtinus travertine (Tivoli, Central Italy): Possible influence of climate and fault activity". Global and Planetary Change. 63 (4): 299–308. Bibcode:2008GPC....63..299F. doi:10.1016/j.gloplacha.2008.06.006.
- ↑ شکل ظاهری و مقاومت. «تراورتن». دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۱۵.
- ↑ Dabkowski, Julie (February 2020). "The late-Holocene tufa decline in Europe: Myth or reality?" (PDF). Quaternary Science Reviews. 230: 106141. Bibcode:2020QSRv..23006141D. doi:10.1016/j.quascirev.2019.106141. S2CID 213881621.
- ↑ Korkanç, Mustafa (February 2018). "Characterization of building stones from the ancient Tyana aqueducts, Central Anatolia, Turkey: implications on the factors of deterioration processes". Bulletin of Engineering Geology and the Environment. 77 (1): 237–252. doi:10.1007/s10064-016-0930-2. S2CID 133259664.
- ↑ Jackson, M. D.; Marra, F.; Hay, R. L.; Cawood, C.; Winkler, E. M. (August 2005). "The Judicious Selection and Preservation of Tuff and Travertine Building Stone in Ancient Rome". Archaeometry. 47 (3): 485–510. doi:10.1111/j.1475-4754.2005.00215.x.
- ↑ "The Trevi Fountain – The most beautiful fountain in the world". Archived from the original on 23 February 2014. Retrieved 23 February 2014.
- ↑ «چیست». https://mirzaeestone.com/#. ۲۰۱۷-۱۰-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۰۷. پیوند خارجی در
|وبگاه=وجود دارد (کمک) - ↑ admin (۲۰۲۴-۰۵-۱۱). «کاربرد سنگ تراورتن در طراحی داخلی». صنایع سنگ البرز. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۵.